دیپلمات های آمریکایی هدف سوء قصد بودند؟

دیپلماسی ایرانی: در ماه های اخیر تنش ها بر سر انجام عملیات جاسوسی بین ایران و آذربایجان افزایش یافته است. ایران معتقد است که باکو به سرویس های جاسوسی اسرائیلی به منظور دریافت اطلاعات از داخل ایران کمک می کند و آذربایجان نیز در مقابل ادعا می کند که برخی اتباع ایرانی در این کشور سرگرم جمع آوری اطلاعات هستند.

این در حالی است که روزنامه واشینگتن پست با چاپ گزارشی در تازه ترین شماره خود ادعای خنثی شدن طرح ترور دیپلمات ها و مقامات آمریکایی در آذربایجان را مطرح کرده و ایران را به عنوان طراح آن معرفی می کند.

این روزنامه آمریکایی در گزارش خود می نویسد: در ماه نوامبر یادداشتی به دست متیو بریزا، سفیر آمریکا در آذربایجان رسید که نشان می داد طرحی برای سوء قصد به آمریکایی ها خنثی شده و مقامات سفارت هدف این طرح بوده اند. پس از مدتی آژانس های جاسوسی آذربایجان و آمریکا مدعی شدند که همسایه جنوبی آذربایجان یعنی ایران طراح این ترور ها بوده است.

بنابر این گزارش ، این تهدید که بسیاری از جزئیات آن به طور علنی منتشر نشده پس از دستگیری بیش از 20 متهم به جاسوسی در آذربایجان که در اوایل سال جای صورت گرفت، فروکش کرد. با این حال برخی از مقامات آمریکایی و خاورمیانه ای ادعا می کنند که این اقدامات بخشی از تلاش تهران برای سوء قصد به دیپلمات های خارجی در دست کم 7 کشور جهان در برنامه ای 13 ماهه بوده است. بنا بر ادعای آنها، این طرح شامل 2 مقام سعودی، 6 مقام اسرائیلی و تعدادی مقام آمریکایی در آذربایجان بوده است.

این ادعا در حالی مطرح می شود که سال گذشته نیز وزیر دادگستری آمریکا ادعای طرح ترور سفیر عربستان در واشینگتن توسط سپاه قدس را مطرح کرده بود که جمهوری اسلامی آن را تکذیب کرد.

با این وجود برخی مقامات آمریکایی و مقاماتی در خاورمیانه ادعا می کنند که   کارشناسان در 4 کشور در هفته های اخیر به شواهدی دست یافته اند که نشان می دهد تلاش هایی برای سوء قصد های جداگانه به یک مقام دیگر نیز انجام شده که همه آنها به گروه حزب الله یا گروه هایی در ایران ارتباط دارند. مقامات آمریکایی می گویند، شواهد گزارش 6 صفحه ای که در این خصوص تدوین شده ضبط گفت و گو های تلفنی، هماهنگی سفر ها و حتی خرید سیم کارت هایی بوده که توسط حمله کنندگان مورد استفاده قرار گرفته است.

محافظه کاری دولت اوباما

مقامات این نکته را خاطرنشان می کنند که در اوایل بهار تلاش برای سوء قصد ها متوقف شده است دقیقا در زمانی که تهران تا حدودی موضع خود را تغییر داده و برای از سرگیری مذاکرات با گروه 1+5 بر سر برنامه های هسته ای اش اعلام آمادگی کرده است. یک دیپلمات غربی در این زمینه ادعا می کند که واضح است در آستانه گفت و گو ها ایران تلاش کرده که اوضاع را آرام کند، اما در صورتی که مذاکرات به شکست بیانجامد، شرایط چگونه تغییر خواهد کرد.

بسیاری از مقامات آمریکایی و کارشناسان در خاورمیانه ادعا می کنند که هنوز مشخص نیست دستور این سوء قصد ها از سوی مقامات دولتی صادر شده با گروه هایی نیابتی مانند حزب الله با مجوز ضمنی سازمان های اطلاعاتی وارد عمل شده اند اما آنچه مشخص است این است که این تلاش ها بخشی از جنگ پنهان و چند جانبه است و این در حالی است که ایران نیز سوء قصد به جان دانشمندان هسته ای اش را تجربه کرده است. در 3 سال گذشته 4 دانشمند هسته ای ایران مورد سوء قصد قرار گرفته اند و شماری از حملات سایبری نیز علیه تاسیسات هسته ای جمهوری اسلامی انجام شده است. تهران ، آمریکا و اسرائیل را به انجام این عملیات متهم می کند اما همواره نقش آفرینی در هر گونه پروژه سوء قصد را تکذیب کرده است.

البته دولت باراک اوباما نیز از اینکه به طور مستقیم طرح ترور های آذربایجان را به دولت ایران ارتباط دهد، اجتناب می کند. چرا که می کوشد در زمانی که دوطرف برای مذاکره در خصوص محدود کردن برنامه های هسته ای مذاکراه می کنند، از اتهام زنی به ایران خودداری کند. برخی مقامات آمریکایی نیز می گویند به نظر نمی رسد مقامات عالی ایران و حزب الله در خصوص طرح ترور ها هماهنگی کرده باشند چرا که تاریخ نشان می دهد تا کنون هر یک به تنهایی نیز وارد عملیات مورد نظر برای تحقق اهداف خود شده اند. یک مقام آمریکایی نیز خاطر نشان می کند که همکاری حزب الله و ایران در این زمینه احتمال دارد اما نمی تواند در این مورد نتیجه گیری قطعی کرد.

سوء قصد به دیپلمات های آمریکایی

مقامات می گویند هرچند حمله به دیپلمات های آمریکایی به طور مستقیم نادر است اما تا کنون انجام شده است. در سال 2002 سوء قصدی به جان یک مقام عالی در سفارت آمریکا در اردن انجام شد و دیپلمات هایی نیز در سال های اخیر در پاکستان، سودان و عراق کشته شده اند. برخی نیز ادعا می کنند در صورتی که طرح ترور سفیر عربستان در واشینگتن به نتیجه رسیده بود، چند آمریکایی نیز کشته می شدند.

این در حالی است که در مورد طرح ترور در آذربایجان نیز مقامات سفارت آمریکا در این کشور جزئیات اندکی را فاش کرده اند. بریزا سفیر وقت آمریکا در زمان این ترور ها نیز سکوت اختیار کرده است. با این حال برخی مقامات ادعا می کنند که در اواخر پاییز و اوایل زمستان گذشته دست کم 10 ایرانی به انتقال سلاح به آذربایجان برای انجام سوء قصد ها کمک کرده اند. از سوی دیگر دولت اوباما نیز در ماه مارس اعلام کرده که سفارت های آمریکا در خاورمیانه می تواند هدف حملات تروریستی باشد.

شاخه های ارتباطی در 5 کشور

گزارشی که در اختیار مقامات آمریکایی قرار گرفته نشان می دهد ارتباط هایی بین تلاش برای سوء قصد ها در 5 کشور دیگر شامل هند، ترکیه، تایلند، پاکستان و گرجستان وجود دارد که در نهایت به ایران و گروه حزب الله متصل می شود.

این در حالی است که برخی مقامات در هند و اسرائیل بمب گذاری خودرو در دهلی نو که در فوریه گذشته انجام شده را با برخی شواهد به ایران مربوط می کنند. روز بعد نیز یک بمب گذاری در بانکوک پایتخت تایلند انجام شده که 4 ایرانی نیز در ارتباط با آن دستگیر شدند.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10