ایران به دنبال گسترش نفوذ در لبنان است

دیپلماسی ایرانی:جمهوری اسلامی اخیرا پیشنهاد احداث سدی در منطقه ای روستایی و مرتفع در مرکز مسیحی نشین لبنان را ارائه داده است. در حومه بیروت و جنوب لبنان، ایرانیان در صدد کمک به بازسازی سدی هستند که 6 سال پیش توسط بمب های اسرائیلی ویران شد اما بخشی از لبنانی ها به تحرک های اخیر جمهوری اسلامی برای کمک های سخاوتمندانه با دیده تردید می نگرند. برخی دیگر نیز معتقدند با توجه به شرایط کنونی در سوریه و آینده مبهم اسد، تهران به دنبال متحدی دیگر در جهان عرب است تا بتواند در صورت لزوم جای خالی سوریه را پر کند.

این در حالی است که حسن نصرالله، رهبر حزب الله نیز در سخنرانی اخیر خود به روشنی اعلام کرده است که دستاورد های اخیر حزب الله با بودجه ای که از ایران می آید حاصل شده است. 

روزنامه نیویورک تایمز در این زمینه می نویسد، تلاش تهران برای سرازیر کردن پول به لبنان آن هم در زمانی که اقتصاد ایران تحت فشار تحریم ها قرار دارد ؛ نشانه ای از نگرانی جمهوری اسلامی در خصوص آینده بشار اسد در سوریه است. در طول سال های گذشته ایران همواره بر سوره به عنوان پلی میان جهان عرب تکیه داشته است و دمشق برای تهران یک شریک استراتژیک در مقابل با اسرائیل به شمار می رود. اما بهار عربی و ناتوانی اسد در فرونشاندن بحرانی که بیش از 15 ماه در سوریه به درازا کشیده، محاسبات تهران را تغییر داد.

دیپلمات ها، سیاستمداران و تحلیلگران بر این باورند که اظهار علاقه شدید ایران به دولت لبنان حاکی از آن است که تهران به دنبال جایگزینی برای نزدیک ترین متحد عرب خود است.ایران نه تنها به تامین بودجه پروژه های عمومی در لبنان کمک می کند، بلکه به دنبال روابط نزدیک تر از طریق قرارداد های فرهنگی، نظامی و اقتصادی است.

اما چالش پیش روی ایران در این راه این است که بخشی از لبنانی ها شامل ساکنان روستای محل احداث سد نسبت به نزدیک تر شدن روابط تهران و بیروت، خشنود به نظر نمی رسند.  این دسته از افراد می پذیرند که ایران حامی حزب الله در همه بخش ها از تامین موشک گرفته تا گاو های شیرده است. اما نزدیک تر شدن روابط با لبنان فراتر از گروه شیعه حزب الله برای آنها مساله دیگری است.

مروان حماد، یکی از اعضای مجلس لبنان ادعا می کند که تهران به دنبال پایگاهی در لبنان در مقابل سقوط احتمالی بشار اسد در سوریه است. این در حالی است که تا کنون سوریه، کانال اصلی دسترسی ایران به حزب الله و لبنان به شمار می رفت. به گفته وی حزب الله به پایگاهی برای نفوذ ایران نه تنها در لبنان بلکه مدیترانه تبدیل شده است و ایرانیان می کوشند نفوذ فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خود را در این مناطق ارتقاء دهند. حماد تاکید دارد که در مقابل نفوذ فزاینده ایران نوعی مخالفت نیز وجود دارد.

با این وجود ایران همچنان به تلاش خود ادامه می دهد. محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور، چندی پیش در راس هیاتی بالغ بر 100 نفر به بیروت سفر کرد و دست کم 12 پیشنهاد برای تامین مالی پروژه هایی که در لبنان احداث می شود، ارائه داد. تعداد افراد حاضر در هیات ایرانی برای مقامات لبنان شگفت انگیز بود و روزنامه ها نیز به طور گسترده جزئیات این سفر را منعکس کردند. در بسته پیشنهاد های ایران احداث زیرساخت لازم برای انتقال برق از عراق و سوریه به لبنان و همچنین برگزاری کلاس های آموزش زبان فارسی در دانشگاه های لبنان مطرح شده است. تقویت روابط تجاری، پروژه های توسعه ای، بیمارستان ها، جاده ها، مدارس و البته احداث سد نیز دیگر بخش هایی است که تهران برای تامین مالی آن ابراز تمایل کرده است.

البته هنوز هیچ قراردادی در این زمینه نهایی نشده است و غضنفر رکن آبادی سفیر ایران در بیروت ابراز امیدواری کرده که دولت لبنان برای امضای این قرارداد ها تلاش بیشتری انجام دهد.

اما در مورد اتحاد تهران با دمشق و بیروت یک تفاوت وجود دارد. سوریه کشوری مسلمان و شیعه است که به منظور مقابله با غرب اتحاد نزدیکی با ایران تشکیل داد. در مقابل لبنان کشوری چند مذهبی است که بخش قابل توجهی از آن ایران را تنها یک کشور مسلمان شیعه می دانند. با این حال حزب الله تاکید دارد که این مساله مهم نیست و پول هایی که از ایران می رسد برچسب به همراه ندارد و برای لبنانی ها خوب است.

مدیر عامل شرکت وعد در لبنان در این زمینه می گوید، ایرانی ها برای همه چیز آمادگی دارند. آنها می گویند اگر کارخانه می خواهید ما هستیم. اگر برق می خواهید ما هستیم. به گفته وی برای احداث آپارتمان برای 20 هزار لبنانی به بودجه ای 400 میلیون دلاری نیاز است.

این در حالی است که نصرالله می گوید نیمی از این بودجه از طریق ایران تامین می شود. رهبر حزب الله تاکید دارد که با رهبر جمهوری اسلامی و محمود احمدی نژاد ، رئیس جمهور در این زمینه گفت و گوی تلفنی انجام داده و آنها نیز پاسخ سخاوتمندانه ای داده اند.

نصرالله تاکید دارد که باید از رهبران ایران قدردانی کرد، چرا که بدون بودجه ایران هیچ یک از دستاورد های کنونی حتی آغاز هم نمی شد.

گفته می شود که برای ساخت سد در حومه بیروت از ایران درخواست بودجه ای 40 میلیون دلاری شده است و ایران نیز در دسامبر گذشته موافقت کرده که شرکتی ایرانی سد مورد نظر را برای لبنان احداث کند.

 اما برخی ساکنان این منطقه مسیحی نشین از نفوذ ایران ابراز نگرانی می کنند. برخی نیز بر این باورند که احتمالا یکی از شرکت های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مسئول احداث این پروژه از سوی ایران است. شهردار تنورین که قرار است سد در آن احداث شود ادعا می کند که دسترسی به مناطق کوهستانی و مرتفع لبنان برای ایران بسیار اهمیت دارد زیرا از این طریق بر مدیترانه نظارت داشته باشد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10