اسلام آباد درحال تنظیم روابط با ناتو و واشنگتن

اختلاف های اسلام آباد – واشنگتن از ماجرای ترور اسامه بن لادن شروع شد و پس از آن بواسطه افشای نحوه روابط دو کشور و نیز احتمال همکاری اطلاعاتی پاکستان با برخی گروه های شورشی به اوج رسید. در این میان وقوع چند انفجار و ترور در افغانستان – از جمله ترور برهان الدین ربانی رئیس شورای عالی صلح – بر ابهام ها درخصوص دست داشتن دستگاه اطلاعات پاکستان در یکسری عملیات ها و پشتیبانی از تروریست ها افزود و افغانستان و پاکستان را هم رودرروی یکدیگر قرار داد. درواقع اسلام آباد هم از رهگذر وقایع داخلی افغانستان و هم از نقطه نظر روابطش با ناتو و نیروهای خارجی حاضر در این کشور، قید دوستی ها و همکاری های سابق را زد و اعلام کرد که حاضر نیست در این فضای بدبینانه و پر از تهمت و افترا، به روابط خود ادامه دهد. این کشور مسیر کاروان های کمک رسانی به نیروهای ناتو را مسدود کرد و آن را واکنشی در قبال همین اتهام زنی ها دانست.

در همان زمان گفته می شد که جنس مناسبات پاکستان و ناتو و امریکا از جنس نیاز است و از آنجا که طرفین به یکدیگر نیاز مبرم دارند و نمی توانند خلا پیش آمده را برای مدتی طولانی تحمل کنند، به زودی روابطشان را – هرچند با احتیاط - از سر می گیرند و کم کم همه چیز به وضع سابق بازمی گردد. پاکستان بدون حمایت امریکا، منافع عمده ای را از دست می دهد. ضمن اینکه خصومت ورزی با این کشور را به معنی برهم خوردن روابطش با برخی رژیم های عربی هم می داند و این مساله می تواند بر روابط اقتصادی و تامین انرژی این کشور اثر منفی بگذارد. از سوی دیگر امریکا و ناتو نیز برای ادامه نظارت و حمایت خود از روند دموکراسی در افغانستان و مبارزه با تروریسم همچنان قادر به ترک منطقه نیستند و می دانند که عدم حضور یا کمرنگ شدن حضورشان به تقویت شورشیان و بازگشت به نقطه صفر منتهی می شود.

این روزها از جانب مقام های امریکایی خبر می رسد که حملات هواپیماهای بدون سرنشین امریکایی در پاکستان که اعضای شبکه القاعده را تحت تعقیب و مورد هدف قرار می دهد، کاهش یافته و این مساله نشان دهنده موفقیت این حملات و همچنین روند رو به کاهش آن در پاکستان است.

آخرین عملیات این هواپیماها در خاک پاکستان به قبل از زمانی برمی گردد که یک حمله هوایی ناتو منجر به کشته شدن 24 نظامی پاکستانی در مرز افغانستان شد؛ پس از آن تنش ها میان اسلام آباد و نیروهای خارجی بار دیگر بالا گرفت و ایالات متحده نیز عملیات هواپیماهای بدون سرنشینش را به مواضع شورشیان به حالت تعلیق درآورد.

اگرچه گفته می شود این حمله ها در مناطق مرزی وزیرستان شمالی از ماه ژانویه سال جاری مجددا آغاز شده است، اما تعدادشان نسبت به سال گذشته بسیار کمتر بوده و همین موضوع امید به گرم تر شدن روابط اسلام آباد و امریکا را افزایش داده است.

اواخر هفته گذشته نمایندگان پارلمان پاکستان خط مشی روابط کشورشان را با ایالات متحده تنظیم و توافق کردند که توقف کامل حملات هواپیماهای بدون سرنشین را از امریکا تقاضا کنند. برخی مقام های امریکایی پس از اطلاع از این توافق اعلام کردند که عملیات هایی که توسط این هواپیماها صورت می گیرد، درصد خطای بسیار پایینی دارد و موفقیت آنها در نابودی تعدادی از سرکردگان شورشی به قدری محرز بوده که نمی توان آن را بطور کامل متوقف کرد.

با این وجود به نظر می رسد بخشی از مسیر ارسال کمک به تیروهای ناتو در خاک پاکستان گشوده شده و ناتو می تواند مواد غیرتسلیحاتی خود را به دست نیروهایش در افغانستان برساند. طبق گزارش های ارسالی از نشست نمایندگان پارلمان پاکستان، این احتمال هم وجود دارد که بار دیگر مسیری محدود برای انتقال اسلحه و تجهیزات نظامی نیروهای ناتو درنظر گرفته شود.

 ویکتوریا نولان سخنگوی وزارت خارجه امریکا در واکنش به تصمیم گیری اخیر پارلمان پاکستان گفته است: ایالات متحده در جریان دستورالعمل 14 بندی پارلمان پاکستان قرار گرفته و مشاهده کرده است که در آن شراکت اسلام‌آباد با امریکا و ناتو مورد بازنگری قرار گرفته است. امریکا به عزم پارلمان پاکستان که خواهان ترمیم روابط دو کشور است احترام می گذارد.

 مقام های غربی انتظار دارند، راه دسترسی به نیروهای ناتو مستقر در افغانستان که از خاک پاکستان می گذرد، قبل از اجلاس کشورهای عضو پیمان ناتو که قرار است ماه می در شیکاگو برگزار شود، بازگشایی شود.