بشار اسد یک گام به پیش و دوگام به عقب
دیپلماسی ایرانی: دهم آوریل تاریخی است که برای خروج تمام نیروهای نظامی از شهرها در سوریه تعیین شده است. بشار اسد که در طول چند ماه اخیر دوران سختی را پست‌سر گذاشته با گرفتن مهلت ده روزه‌ای برای انجام وعده‌های خود معارضین خود را آرام کرده است. اما هنوز در شهرهای این کشور کشتار ادامه دارد که شک و تردید‌ها در مورد وعده بشار اسد را بیشتر کرده است. دیپلماسی ایرانی با دکتر مهدی مطهرنیا، کارشناس مسایل خاورمیانه، درباره عملی شدن آتش‌بس در سوریه گفتگویی داشت که در زیر می‌خوانید:
آیا با توجه به شرایط سوریه آتش‌بس در این کشور عملی خواهد شد؟
آنچه که از قراین و سیگنال‌های موجود پیداست، مبین و نشان‌دهنده این است که اساسا رویکرد بحران از وضعیت فعلی به سمت و سوی گسترش به وضعیت رو به تزاید خشونت‌هاست. اگرچه در ظاهر به نظر می‌رسد طرح کوفی عنان با موفقیت نسبی همراه بوده و با پذیرش اولیه بشار اسد و معارضین دولت بشار اسد توانسته است که روزنه‌های امید را در اذهان توده‌های مردم در لایه‌های گوناگون آن فراهم آورد، اما با عنایت به وضعیتی که اکنون در سیگنال‌های موجود مشاهده می‌شود آینده چندان رضایت‌بخش نیست، چراکه بشار اسد به خوبی می‌داند که آمدن نیروهای حافظ صلح در سوریه وضعیت حکومتی او را محدود و حاکمیت موجود در سوریه ر ا از مشروعیت عملیاتی تهی می‌سازد. اینجاست که بشاراسد یک گام به پیش می‌گذارد و دو گام به عقب می‌نهد.
بنابراین به باور شما قبول طرح آتش‌بس تنها سیاست بشار اسد است؟
وضعیت کنونی در سوریه مبین این است که بشار اسد تمام توانایی خود را گذاشته است تا بتواند مخالفان را کاملا سرکوب کرده و از این بحران به عنوان فرصتی برای قلع و قمع مخالفان خود استفاده کند. از این منظر عملکرد بشاراسد از یک سو و امکان بالای سطح بهره‌برداری نیروهای معارض از سپر احتمالی ورود نیروهای حافظ صلح توسط معارضین به نظر می‌رسد که بشاراسد به پذیرش عملیاتی طرح کوفی عنان تن در ندهد. این امر اگرچه شکستی برای کوفی عنان و سازمان ملل متحد متصور خواهد شد، اما پیروزی برای کشورهای فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای مخالف دولت بشار اسد برای ایجاد اجماع بیشتر علیه بشار اسد خواهد بود.
بدین ترتیب چشم‌انداز آینده با وجود این روزنه موجود در حل بحران سوریه با پروای نیت‌خوانی دو طرف و رفتارشناسی سیاسی آنها این پیش‌بینی را شکل و محتوا می‌بخشد که در آینده سوریه باید یکی از مواضع دیگر تاریخی اعمال فشار بیشتر را شاهد باشد. اگرچه هم اکنون بشار اسد توانسته است تا حدودی بر مخالفین فایق آید و به سرکوب آنها بپردازد با عدم پذیرش این معنا زمینه‌های طرح کمک‌رسانی به معارضین چه از منظر تسلیحاتی و غیر تسلیحاتی شدت پیدا خواهد کرد.
بشار اسد درخواست کرده بود که معارضین سلاح‌های خود را بر زمین بگذارند و کشورهایی که به معارضین در سوریه کمک می‌کنند هم این تعهد را امضا کنند. رد این درخواست از سوی شورای امنیت را چگونه تفسیر می‌کنید؟
امضای این تعهد از سوی معارضین به ویژه کشورهایی همچون ترکیه در حقیقت پذیرش دخالت در اوضاع داخلی سوریه خواهد بود، لذا بشار اسد تلاش دارد که با این درخواست سیگنالی برای قدرت‌نمایی خود به مخالفان منطقه‌ای خود داشته باشد. امضای چنین مطلبی از سوی هر کشوری در معرض اتهام واقع شدن آن کشور در جهت دخالت در امور داخلی سوریه در نظر گرفته خواهد شد که درعین حال مستند به یک اعتراف مکتوب است. این درخواست بشار اسد یا از روی نا آگاهی و شتاب‌زدگی صورت می‌پذیرد یا در جهت به سخره گرفتن افکارعمومی نخبگان این کشورها چنین ادبیاتی می‌تواند فضای بحران در سوریه را در منطقه کدرتر نماید.
ایران از طرح کوفی عنان استقبال کرده‌است، در چنین شرایطی موضع ایران در قبال سوریه چیست؟
موضع ایران در پذیرش طرح کوفی عنان موضعی معقولانه و متناسب با منافع و مصالح عمومی جمهوری اسلامی ایران قلمداد می‌شود. سوریه باید بداند که ایران کشوری است که از سوریه به عنوان یکی از اعضای اصلی جبهه مقاومت حمایت می‌کند، اما این حمایت به معنای بازگذاشتن دست بشار اسد برای انجام هر اقدامی نیست. به هر تقدیر اگر چه مخالفان سوری نیز به انجام اقداماتی دست می‌زنند که از منظر دولت ایران قابل پذیرش و حتی مقابله است، اما روش مقابله نیز باید متناسب با جایگاه و منزلت و شان دولت سوریه به عنوان یک کشور در جبهه مقاومت باشد. سرکوب مردم در زمانی که می‌توان راه‌حل‌های دیگری برای حل بحران داشت نه تنها انسانی نیست بلکه اسلامی هم نمی‌باشد./14
نظر شما :