آیا تجارت با ایران فرو می پاشد؟

این نخستین باری است که سویفت چنین اقدامی را علیه بانک های یک کشور به عمل می آورد و گفته می شود که پیامد های آن ظرف 12 تا 18 ماه آینده به طور ملموسی در وضعیت اقتصادی ایران خودنمایی خواهد کرد.

سویفت که مقر آن در بلژیک است وظیفه تسهیل پرداخت های بین بانکی در سراسر جهان را بر عهده دارد و اغلب بانک ها در جامعه بین المللی از خدمات آن بهره می برند. اما تصمیم سویفت برای قطع همکاری با ایران به دنبال چندین ماه رایزنی مقامات آمریکایی و اروپایی اتخاذ شده که قصد دارند از این طریق دسترسی ایران به سیستم پولی جهانی و دلارهای نفتی را محدود کنند. مقامات سویفت اعلام کرده اند که به دنبال دستور اتحادیه اروپا خدمات دهی به ایران را متوقف کرده اند و این در حالی است که همچنان چشم انداز از سرگیری مذاکرات هسته ای بین ایران و قدرت های غربی وجود دارد.

لازارو کمپس، مدیر عامل سویفت به طور روشن اعلام کرده است که این تصمیم در جهت افزایش فشار اقتصادی بر ایران در راستای اقدامات بین المللی و چندجانبه انجام می شود. این در حالی است که روزانه 6 هزار میلیارد دلار پول از طریق خدماتی که سویفت ارائه می کند در سراسر جهان جابجا می شود و جمهوری اسلامی نیز تا کنون از این خدمات استفاده می کرده است. کارشناسان بر این باورند که خودداری سویفت از خدمات دهی به ایران یکی از راه های اصلی که تهران از طریق آن را جهان تجارت می کرد را مسدود کرده است.

از سوی دیگر سناتور های آمریکایی نیز در تلاش برای تصویب طرحی هستند که به موجب آن تمامی بانک ها و موسسه های مالی ایرانی تحریم خواهند شد و در این صورت این احتمال وجود دارد که در ماه های آینده تمامی بانک های ایرانی از جمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی با قطع خدمات سویفت مواجه شوند.

برخی بر این باورند که در این صورت تبادل های پرداختی بین بانک های ایرانی و جهان انجام نخواهد شد و به دنبال آن احتمال از بین رفتن روابط بانکداری و بسیاری از تجارت ها وجود دارد.

خبرگزاری رویترز به نقل از ناصر شاکر، مالک یک شرکت تجاری نفتی و گازی در دوبی گزارش داده است که اقدام اخیر سویفت به منزله قطع شریان حیاتی تجارت با جهان خارج است. به گفته وی دیگر راهی از طریق پرداخت و نقل و انتقال پول از طریق بانک ها وجود نخواهد داشت.

در این بین برخی هم به فروپاشی تجارت با ایران به عنوان پیامد تصمیم سویفت اشاره می کنند.

اخبار مربوط به سویفت در حالی منتشر می شود که صرافی ها در  امارات متحده عربی نیز در هفته های اخیر  از پذیرش ریال ایران خودداری کرده اند و این در شرایطی است که امارات و به خصوص دوبی یکی از بزرگترین مقصد های تجاری ایران به شمار می آمد و همچنین ایران نیز دومین بازار بزرگ صادرات مجدد برای دوبی بود.

با این وجود برخی از تحلیلگران این نکته را خاطرنشان می کنند که روابط جمهوری اسلامی با دوستانش در آمریکای لاتین و همچنین روابط دوستانه به چین و هند می تواند در شرایطی که تحریم ها روز به روز سخت تر می شوند به کمک تهران بیاید.

کشور های آمریکای لاتین مانند ونزوئلا و کوبا اکنون سال هاست که با تحریم های آمریکا دست و پنجه نرم می کنند و این امر می تواند به ایران نیز در دور زدن تحریم ها کمک کند. از سوی دیگر گفته می شود که جمهوری اسلامی توافق های محرمانه و پیچیده ای را با کشور های چین و هند منعقد کرده است. این دو کشور در مجموع حدود 26 درصد از صادرات نفتی ایران را خریداری می کنند و اکنون پرداخت با روپیه برای خرید نفت از ایران از سوی دهلی نو انجام می شود. همچنین بحث معامله پایاپای برای خرید نفت که مدت هاست بین ایران و چین انجام می شود به الگویی برای هند نیز تبدیل شده و در این صورت نیازی به استفاده از سیستم بانکی نخواهد بود.

با این حال کارایی این روش ها برای آینده ای دراز مدت موضوعی است که مورد تردید کارشناسان قرار دارد.

تهیه کننده : تحریریه دیپلماسی ایرانی