تلاش برای ایجاد یک دوستی علیه ایران

دیپلماسی ایرانی: حرکت عربستان سعودی در جهت توسعه روابط با عراق بخشی از تلاش این کشور برای متقاعد ساختن بغداد در خصوص دوری جستن از بشار اسد رئیس جمهور سوریه به شمار می رود و این در حالی است که عراق از جانب تهران رقیب قدیم ریاض تحت فشار قرار دارد.

ریاض در اقدامی در راستای گرما بخشیدن به روابط دو جانبه نماینده خود در عراق را معرفی کرد و بغداد نیز هیاتی امنیتی را به منظور گفت و گو در خصوص مسائل دوجانبه روانه ریاض کرد که انتظار می رود در روز های آینده نیز گروهی دیگر به آن ملحق شوند.

این ازسرگیری روابط در شرایطی انجام می شود که قرار است اجلاس اتحادیه عرب در اواخر ماه مارس در بغداد برگزار شود.

این در حالی است که عراق بین درخواست ها از سوی کشور های عربی در حوزه خلیج فارس برای کناره گیری اسد و حمایت دولت تهران از وی، گرفتار شده است.

خبرگزاری میدل ایست آن لاین در این زمینه به نقل از محمود عثمان، یک نماینده مستقل کرد گزارش داد: سعودی ها از عراق می خواهند بیشتر به کشور های عربی همراه باشد. آنها می خواهند عراق علیه سوریه و ایران موضع گیری کند.

به گفته وی خاورمیانه در حال تبدیل شدن به دو قطب است که یکی شامل عرب های سنی و ترکیه است و دیگری ایران و شیعیان.

این در شرایطی است که عراق با توجه به این فضا در موقعیت دشواری قرار خواهد گرفت. چرا که اکثریت جمعیت این کشور شیعه هستند اما تا پیش از سرنگونی رژیم صدام حسین، اقلیت سنی، کنترل امور در عراق را بر عهده داشتند.

این در حالی است که عربستان برای نخستین بار از زمان حمله صدام به کویت در سال 1990 ، سفیر خود در بغداد را معرفی کرده است. اما نوری المالکی، نخست وزیر عراق به نوبه خود روابط متشنجی با عربستان داشته است که به دوران رقابت ایاد علاوی پس از انتخابات مجلس در سال 2010 مربوط می شود.

با این وجود دو کشور در جهت تقویت روابط خود در زمینه های امنیتی گام برمی دارند و عدنان اسد، معون وزارت کشور عراق این موضوع را مورد توجه قرار داده است. وی تاکید کرده که امیدوار است این همکاری مرحله ای تازه در روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی دوجانبه ایجاد کند.

اما باوجود این توسعه روابط،ریاض همچنان در رقابت برای نفوذ در عراق، فاصله زیادی با تهران دارد.

عراق علاوه بر دارا بودن اکثریت شیعه، مرز های طولانی با ایران داشته و روابط تجاری دو جانبه نیز رو به افزایش است. همچنین میلیون ها زائر از اماکن زیارتی شیعیان در دو کشور بازدید می کنند. علاوه بر این در دوران حکومت صدام حسین در عراق، ایران پناهگاه شماری از سیاستمداران عراقی بود.

تحلیلگران بر این باورند که سعودی ها برای هم سنگ شدن با ایران در زمینه نفوذ در عراق باید راه درازی را بپیمایند. علاوه بر این ممکن است سعودی ها روابط خوبی با سنی ها در عراق داشته باشند اما نکته ای فراتر از آن وجود ندارد و در شرایط کنونی ایرانیان در عراق دست بالا را دارند.

در مقابل برخی ناظران نیز این تئوری را مطرح می کنند که عراق بازسازی خود را آغاز کرده و در آینده به بازیگری در عرصه منطقه ای و جهانی تبدیل خواهد شد. به همین دلیل سعودی ها دیگر نمی توانند عراق را نادیده بگیرند.

با این حال گروهی دیگر نیز بر این گمانند که هنوز بی اعتمادی و تردید دوجانبه ای در روابط بغداد و ریاض وجود دارد و هرچند معرفی سفیر عربستان در عراق اقدامی مثبت است اما هنوز اقدامات اعتمادساز بیشتری نیاز است.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10