چین استراتژی امنیت انرژی را دنبال می کند

دیپلماسی ایرانی : هرچند مقامات چین در محافل عمومی به همراه شدن با روند تلاش های آمریکا و اروپا به منظور کاهش واردات نفت از ایران رغبتی نشان نداده و در برخی موارد نیز این اقدامات را مورد انتقاد قرار می دهد، اما ون جیابائو؛ نخست وزیر این کشور در تور خاورمیانه ای اخیر خود قرارداد های میلیارد دلاری با کشور های عرب حوزه خلیج فارس منعقد کرد که تمامی آنها متحدان نزدیک ایالات متحده به شمار می روند. هدف از امضاء این قرارداد ها نیز کاملا روشن است و آن فاصله گرفتن از منابع قدیمی تامین نفت چین شامل ایران و ایجاد تنوع در منابع نفتی است که در آستانه تحریم واردات نفت ایران از سوی اروپا و همچنین مدت کوتاهی پس از تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی از سوی آمریکا انجام می شود.

جیابائو پنجشنبه هفته گذشته به تور خاورمیانه ای خود شامل کشور های عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر پایان داد و این در حالی بود که حتی توقفی چند ساعته در خاک ایران را در برنامه سفر خود در نظر نگرفته بود. به این ترتیب نخست وزیر بزرگترین خریدار نفت ایران در جهان بدون اینکه ملاقاتی با مقامات جمهوری اسلامی داشته باشد به پکن بازگشت و این در حالی بود که دستور کار سفر وی گفت و گو با کشور های منطقه در مورد امنیت انرژی چین عنوان شده بود.

چین و تهدید بستن تنگه هرمز
نخست وزیر چین که به دلیل برخی موضع گیری ها در جهت مخالفت با تحریم گسترده تر ایران مورد انتقاد غرب قرار دارد در جریان یک کنفرانس خبری در دوحه به روشنی به نگرانی پکن در خصوص شرایط خاورمیانه و خلیج فارس اشاره کرد. این در حالی است که به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال نگرانی های چین در مورد ایران، پس از تهدید جمهوری اسلامی در مورد بستن تنگه هرمز افزایش یافته است. مقامات تهران تاکید کرده اند که در صورت اعمال تحریم های مضاعف، تنگه هرمز که شریان حیاتی عبور نفت به شمار می رود را مسدود خواهند کرد. این تهدید عاملی است که بنا به اعتقاد شماری از کارشناسان نه تنها به نگرانی های چین در مورد آینده روابط با ایران دامن زده بلکه زمینه ساز تصمیم گیری ترکیه برای کاهش واردات نفتی از ایران بوده است.

یکی از نکته های مورد توجه کارشناسان در واردات نفت چین این است که این کشور به طور نسبی در دو سال گذشته واردات نفت از ایران و عربستان را کاهش داده و این در حالی است که در همین زمان واردات نفت از ونزوئلا دوبرابر شده است. این همان موضوعی است که تحلیلگران برای توصیف نوع روابط ونزوئلا با ایران از آن استفاده می کنند. چندی پیش نیز خبر رسید که ونزوئلا در صدد افزایش واردات نفت به هند با توجه به مشکلاتی است که در روند انتقال نفت ایران به این کشور ایجاد شده است.

چین به دنبال امنیت منابع انرژی
هرچند این خبر به طور رسمی تایید نشده است اما شماری از کارشناسان و منابع دیپلماتیک ادعا کرده اند که نخست وزیر چین در جریان ملاقات با مقامات سعودی تلاش کرده که اطمینان یابد ریاض در صورت تحریم نفت جمهوری اسلامی، منابع نفت بیشتری را در اختیار چین قرار می دهد.
از سوی دیگر استراتژی چین برای ایجاد تنوع در منابع نفتی با یک سیاست دیگر نیز همراه است و آن تلاش برای به حداقل رساندن ریسک تهدید منابع و راه عبور آن است. پکن که مراتب ناخرسندی خود را در خصوص تهدید تهران برای بستن تنگه هرمز اعلام کرده در حال احداث یک خط لوله نفت است که یک گذرگاه فرعی از تنگه هرمز برای انتقال نفت به شمار می رود. همچنین شرکت های چینی پروژه خط لوله نفت از شرق روسیه به پالایشگاه داکینگ چین را نیز دنبال می کنند.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی