لزوم اجتناب از تنگ نظری‌های قومی

عراق را عراقی نجات می‌دهد

۳۰ دی ۱۳۹۰ | ۱۴:۰۶ کد : ۱۸۹۷۰۹۴ اخبار اصلی
صادق ملکی، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفتاری برای دیپلماسی ایرانی به بحران اخیر عراق می پردازد و معتقد است شادی مردم عراق ناشی از خروج آمریکاییها دیری نپائید و با ناامنی های ایجاد شده جایش را به غم، اندوه و نگرانی از آینده ای داده است که می تواند نتایج آن نه تنها مردم عراق، بلکه منطقه را نیز دچار آسیب های جدی بنماید.
عراق را عراقی نجات می‌دهد
دیپلماسی ایرانی:   اگر پایان هر جنگی صلح است، پایان ناامنی ها در عراق نیز باید برقراری امنیت باشد. کسانی که از عنصر ناامنی برای تأثیرگذاری بر معادلات قدرت استفاده می نمایند، خود قربانیان این معادله خواهند شد.عراق و عراقی هر چه زودتر باید به این باور برسند که برقراری امنیت وبرقراری دمکراسی، مهمترین هدف ملی این کشور بوده و این عمل نیز فقط در سایه اعتماد متقابل و همکاری همگانی قابل دستیابی است.

در محیط و جامعه ای که دچار تعصبات و درگیری های قومی - مذهبی است، اگرچه این سخنان تا حدودی دور از واقع تلقی می گردد، لیکن این راهی است که عراق مجبور به پیمودن آن می باشد. در عبور از این مرحله رهبران گروه های مختلف عراقی نقش اساسی دارند. اولویت دادن به علایق مذهبی – قومی و استفاده از عنصر ناامنی جهت تاثیرگذاری بر معادلات قدرت بیش از ظرفیت، با توجه به بستر اجتماعی عراق، می تواند همراه با پرداخت هزینه های بسیار سنگین باشد.

اگر تحولات عراق سمت و سوی تجزیه به خود بگیرد، عبور این کشور از این گذر همچون جدایی اسلوک ها و چک ها از یکدیگر نبوده ، بلکه در این کشور می تواند فاجعه بوسنی تکرار شود. در شکل گیری این روند، فارغ از ملاحظات داخلی ، عوامل خارجی نیز نقشی اساسی خواهند داشت.

آنان که در گذشته نزدیک هلال شیعی را مطرح و طراحی نموده اند، در بخشی برای مدیریت آن در شرایطی چون امروز بوده است که زمینه های آن در عراق در حال حاضر امکان بروز و ظهور یافته است. این طرح با ایجاد توهم، بدنبال بسترسازی برای جنگ شیعی و سنی است که پیروز آن غربی خواهد بود که می توانداز دو طرف درگیر نیز، برای رسیدن به هدف خود حمایت نماید.

کسانی که در عراق بدنبال تعلقات عربی هستند، نمی توانند به کسانی که بدنبال تعلقات کردی هستند خرده بگیرند. یکی از تبلورهای بحران اخیر در عراق که عامل ظهور طنزی تلخ و قابل تعمق است، آن است که در طول مبارزات چند دهه اخیر کردها،عرب های سنی همیشه نقطه مقابل آنان بوده اند و امروز کنار آمدن تلویحی این دو می تواند نتیجه ای بر خلاف انتظار این دو ایجاد نماید. گروه هایی که عراق را آبستن بحران می نمایند، تا سهم بیشتری از تجزیه احتمالی بگیرند، باید بدانند که این تحولات می تواند آنان را از سهمیه امروز نیز محروم نماید.

بارزانی طی اظهاراتی بیان داشته است وی در هیچ دولتی که در آن شیعیان و یا سنیان حضور نداشته باشند، مشارکت نخواهد کرد. رئیس اقلیم همچنین اظهار داشته است که کردستان می تواند راه خود را از عراق جدا نماید. اگرچه ممکن است این اظهارات در نگاه اول سخنانی فراجناحی تلقی گردد، لیکن و در واقع کمک به ایجاد بن بست در عراق، با هدف بسترسازی جهت راه جدا کردستان از این کشور است.

اگرچه برگزاری انتخابات زودرس در دمکراسی ها راه حل خروج از بن بست های سیاسی است، لیکن در شرایط خاص عراق، پیشنهاد برگزاری انتخابات زودرس نیز راه حل نخواهد بود، زیرا معترضان به نتایج آن، باز می تواند با استفاده از عنصر ناامنی خواسته ای دیگر را تحمیل نمایند. تا زمانی که اراده ، عقلانیت و خرد جمعی در عراق در خدمت حل بحران نباشد، عراق روی آرامش را نخواهد دید. در این میان ادبیات آنکارا در برخورد با بحران عراق هچون ادبیات این کشور در مواجه با تحولات سوریه شده است. مشکلات عراق داخلی است و هر کشوری که برای خود این حق را قائل شود که مشکلات داخلی یک کشور را مشکلات خود تلقی نماید، باید این آمادگی را داشته باشد که تبعات این نگاه آن کشور را نیز در بربگیرد.

آنچه این روزها، در عراق رخ می دهد بیش از آنچه حاصل عقل جمعی برای حل بحران باشد، ناشی از نگاه تنگ نظرانه قومی – مذهبی است که بدنبال افزایش دامنه بحران با هدف تحقق خواسته های محدود است. اگر این رویکرد تبدیل به یک رویه در عراق گردد، عراق با شرایطی سخت تر از امروز مواجه خواهد شد.

با خروج آمریکا از عراق هم مردم امریکا و هم مردم عراق به شادی پرداختند. با این تفاوت که شادی در مردم عراق دیری نپائید و با ناامنی های ایجاد شده جایش را به غم، اندوه و نگرانی از آینده ای داده است که می تواند نتایج آن نه تنها مردم عراق، بلکه منطقه را نیز دچار آسیب های جدی بنماید.

 

نظر شما :