بر ایران چه گذشت؟/پرونده 2011
سال تنش با غرب،اختلاف با اعراب
بهار عربی، فعالیت‌های هسته‌ای، قتل‌های مشکوک، اتهام ترور در خارج از مرز‌ها، احتمال حمله هوایی و تهاجم به سفارت، مجموع رویداد‌هایی هستند که در سال 2011 نام ایران را در صدر اخبار قرار داد
دیپلماسی ایرانی : سه روز دیگر سال 2011 به پایان می رسد. سالی که با مرگ اسامه بن لادن رهبر القاعده در خاک پاکستان فصل جدیدی در مسیر مبارزه با ترور آمریکا گشود. سالی که بهار عربی را پس از چندین سال خفقان سیاسی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به چشم دید. سالی که کیم جونگ ایل رهبر کره شمالی در آخرین ماه آن از دنیا رفت و سالی که چهل و چهارمین رئیس جمهوری آمریکا در قامت مردی دموکرات و با شعار تغییر بیشترین تحریم ها را بر ایران تحمیل کرد. آنچه در زیر می‌خوانید مقاله‌ای است که رادیو آزاد اروپا در مورد دستاورد سال 2011 میلادی برای ایران منتشر کرده است:
بهار عربی، فعالیت‌های هسته‌ای، قتل‌های مشکوک، اتهام ترور در خارج از مرز‌ها، احتمال حمله هوایی و تهاجم به سفارت، این‌ها رویداد‌هایی هستند که در سال 2011 برای جمهوری اسلامی به وقوع پیوستند.اما مقامات ایرانی خاطرنشان کرده‌اند که با این تهدید‌ها و حوادث پیش آمده از اهداف خود عقب‌نشینی نمی‌کنند. تهران تاکید دارد که پاسخ تهدید را با تهدید می‌دهد.
این در حالی است که برخی تحلیلگران مانند پارتیک کلاوسون، مدیر موسسه تحقیقات واشینگتن در امور خاور نزدیک، بر این باور است که در حال حاضر جنگ غیرعلنی بین ایران و غرب آغاز شده است.
کلاوسون با اشاره به مواردی نظیر سوء قصد به دانشمندان هسته‌ای ایران و جنگ‌های سایبری یادآور میشود که این اقدامات بخشی از تلاش آمریکا و اسرائیل برای به تعویق انداختن برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی است که به موازات تحریم‌ها از طریق عملیات تخریبی پیش می‌رود.
این ناظر سیاسی خاطرنشان می‌کند که این رویکرد جنگی با مقیاس پایین را بین غرب و ایران به راه انداخته و تا زمانی که می‌توان این گونه از جنگ را دنبال کرد،کسی به دنبال درگیری نظامی نخواهد بود اما با صداقت باید گفت که گزینه نظامی هم در جریان است.
ادامه خزان هسته‌ای
نخستین نشانه تنش در سال 2011 میلادی برای تهران در نخستین ماه خودنمایی کرد. زمانی که مذاکرات هسته‌ای در استانبول با شکست مواجه شد.
گروه موسوم به 1+5 متشکل از آمریکا، انگلیس، فرانسه،چین،روسیه و آلمان از مذاکراتی که با پادرمیانی ترکیه در استانبول برگزار شده بود،دست خالی بازگشتند، چرا که طرف ایرانی برای آنها پیش‌شرط تعیین کرد. این پیش‌شرط پذیرفتن حقوق هسته‌ای ایران و عدم درخواست تعلیق غنی‌سازی بود که آمریکا و متحدانش در آنسوی آتلانتیک بر آن تاکید دارند.
مذاکرات شکست خورده ژانویه، آخرین دور از مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 بود که با گذشت یک سال، دلسردی ناشی از آن همچنان ادامه این مذاکرات را ناممکن کرده است.
سپس در ماه فوریه موجی از اعتراض‌ها منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را درنوردید که به بهار عربی مشهور شد. تحولی که بسیاری از محاسبه‌های استراتژیک منطقه‌ای را تغییر داد و مهمترین پیامد آن برای جمهوری اسلامی در آستان سقوط قرار گرفتن بشار اسد، متحد دیرین ایران در سوریه به شمار می‌رود.
اتهام ترور و گزارش آژانس
اما تنش‌ها در روابط ایران با غرب و دیگر کشور‌های منطقه از جمله عربستان با آغاز پاییز شدت یافت. زمانی که وزیر دادگستری ایالات متحده،جمهوری اسلامی را به دست داشتن در طرح ترور سفیر عربستان سعودی در ریاض متهم کرد. اتهامی که تهران آن را رد کرد اما سازمان ملل در بیانیه‌ای که به تایید 100 کشور رسید، این اقدام را محکوم کرد.
از سوی دیگر باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که برای اینکه ایران بهای این اتهام را بپردازد، هیچ گزینه‌ای از روی میز حذف نخواهد شد.
اما در ماه نوامبر، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سرانجام گزارش جنجالی خود را در مورد ماهیت نظامی فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی منتشر کرد.
در این گزارش اطلاعات و منابعی منتشر شد که نشان می‌داد جمهوری اسلامی برای تولید تجهیزات هسته‌ای منفجر شونده نیز اقداماتی را انجام داده است. هرچند جمهوری اسلامی که بر صلح‌جویانه بودن اهداف هسته‌ای خود تاکید دارد، این گزارش را بی پایه و اساس خواند اما همین گزارش به مبنایی برای افزایش فشار‌های بین‌المللی علیه تهران تبدیل شد.
افزایش ناامنی
به این ترتیب کشور‌های غربی اقداماتی را علیه بانک مرکزی و بخش‌های نفت و گاز ایران به عمل آوردند. تمامی این اقدامات به موازات تلاش‌های محرمانه‌ای صورت گرفت که برای کند کردن آهنگ پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای ایران انجام میشود و از سوی دیگر در همین زمان، تهدید به استفاده از گزینه نظامی علیه جمهوری اسلامی نیز بارها از سوی اسرائیل مطرح شد.
اما انگلیس که اخیرا رهبری تلاش‌ها برای افزایش فشار بر ایران را بر عهده دارد با اعلام تحریم بانک مرکزی ایران، خشم جمهوری اسلامی را برانگیخته کرد و دستاورد آن، حمله به سفارت انگلیس در تهران در 29 نوامبر بود. لندن نیز در واکنش به این اقدام، دیپلمات‌های ایرانی را از انگلیس اخراج کرد و این در حالی است که دومینیک چیلکات، سفیر سابق انگلیس در تهران ادعا کرده بود که دولت از طرح حمله به سفارت انگلیس،حمایت می‌کرده است.
در ماه دسامبر نیز اخبار بر پهباد آمریکایی متمرکز بود که سپاه پاسداران می‌گوید پس از ردیابی آن را در خاک ایران به زمین نشانده است. این هواپیمای تجسسی بدون سرنشین آمریکایی در سیستم امنیتی آمریکا مهر فوق سری دارد و پیش از فرودآمدن در خاک ایران از پایگاهی در افغانستان،پرواز کرده بود. این در حالی است که مقامات آمریکایی درخواست بازگرداندن لاشه هواپیما از ایران را مطرح کرده‌اند اما مقامات جمهوری اسلامی تاکید کرده‌اند که این سند جاسوسی را به ایالات متحده پس نمی‌دهند.
روز‌های پایانی دسامبر هم با تهدید‌هایی سپری شد که یکی پس از دیگری مطرح می‌شدند. تهدید به مسدود کردن تنگه هرمز از سوی ایران و برگزاری مانور دریایی در نزدیکی این تنگه استراتژیک از سویی و ادامه بحث و جدل‌ها در مورد استفاده از گزینه نظامی علیه ایران. همچنین برخی مقامات در تهران نیز ترکیه را تهدید کردند که در صورتی که جمهوری اسلامی تهدید شود، پایگاه‌های ناتو در ترکیه از سوی ایران هدف قرار می‌گیرد. تهدیدی که ناخرسندی عمیق آنکارا را به دنبال داشت، اما به گفته مقاماتی که این تهدید را مطرح کرده‌اند، این حق طبیعی ایران است که در صورت مورد تهدید واقع شدن،به پایگاه‌های ناتو در ترکیه حمله کند.
به این ترتیب سال 2011 میلادی بیش از هر چیز دیگر در روابط ایران با غرب از آمریکا گرفته تا اروپا و انگلیس، تنش ایجاد کرد و از سوی دیگر چالش‌های تازه‌ای در روابط تهران با آنکارا و تهران با ریاض نیز به وجود آمد که پیامد‌های آن برای سال آینده میلادی نیز ادامه‌دار خواهد بود.
منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی
بهار عربی، فعالیت‌های هسته‌ای، قتل‌های مشکوک، اتهام ترور در خارج از مرز‌ها، احتمال حمله هوایی و تهاجم به سفارت، این‌ها رویداد‌هایی هستند که در سال 2011 برای جمهوری اسلامی به وقوع پیوستند.اما مقامات ایرانی خاطرنشان کرده‌اند که با این تهدید‌ها و حوادث پیش آمده از اهداف خود عقب‌نشینی نمی‌کنند. تهران تاکید دارد که پاسخ تهدید را با تهدید می‌دهد.
این در حالی است که برخی تحلیلگران مانند پارتیک کلاوسون، مدیر موسسه تحقیقات واشینگتن در امور خاور نزدیک، بر این باور است که در حال حاضر جنگ غیرعلنی بین ایران و غرب آغاز شده است.
کلاوسون با اشاره به مواردی نظیر سوء قصد به دانشمندان هسته‌ای ایران و جنگ‌های سایبری یادآور میشود که این اقدامات بخشی از تلاش آمریکا و اسرائیل برای به تعویق انداختن برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی است که به موازات تحریم‌ها از طریق عملیات تخریبی پیش می‌رود.
این ناظر سیاسی خاطرنشان می‌کند که این رویکرد جنگی با مقیاس پایین را بین غرب و ایران به راه انداخته و تا زمانی که می‌توان این گونه از جنگ را دنبال کرد،کسی به دنبال درگیری نظامی نخواهد بود اما با صداقت باید گفت که گزینه نظامی هم در جریان است.
ادامه خزان هسته‌ای
نخستین نشانه تنش در سال 2011 میلادی برای تهران در نخستین ماه خودنمایی کرد. زمانی که مذاکرات هسته‌ای در استانبول با شکست مواجه شد.
گروه موسوم به 1+5 متشکل از آمریکا، انگلیس، فرانسه،چین،روسیه و آلمان از مذاکراتی که با پادرمیانی ترکیه در استانبول برگزار شده بود،دست خالی بازگشتند، چرا که طرف ایرانی برای آنها پیش‌شرط تعیین کرد. این پیش‌شرط پذیرفتن حقوق هسته‌ای ایران و عدم درخواست تعلیق غنی‌سازی بود که آمریکا و متحدانش در آنسوی آتلانتیک بر آن تاکید دارند.
مذاکرات شکست خورده ژانویه، آخرین دور از مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 بود که با گذشت یک سال، دلسردی ناشی از آن همچنان ادامه این مذاکرات را ناممکن کرده است.
سپس در ماه فوریه موجی از اعتراض‌ها منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را درنوردید که به بهار عربی مشهور شد. تحولی که بسیاری از محاسبه‌های استراتژیک منطقه‌ای را تغییر داد و مهمترین پیامد آن برای جمهوری اسلامی در آستان سقوط قرار گرفتن بشار اسد، متحد دیرین ایران در سوریه به شمار می‌رود.
اتهام ترور و گزارش آژانس
اما تنش‌ها در روابط ایران با غرب و دیگر کشور‌های منطقه از جمله عربستان با آغاز پاییز شدت یافت. زمانی که وزیر دادگستری ایالات متحده،جمهوری اسلامی را به دست داشتن در طرح ترور سفیر عربستان سعودی در ریاض متهم کرد. اتهامی که تهران آن را رد کرد اما سازمان ملل در بیانیه‌ای که به تایید 100 کشور رسید، این اقدام را محکوم کرد.
از سوی دیگر باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که برای اینکه ایران بهای این اتهام را بپردازد، هیچ گزینه‌ای از روی میز حذف نخواهد شد.
اما در ماه نوامبر، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سرانجام گزارش جنجالی خود را در مورد ماهیت نظامی فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی منتشر کرد.
در این گزارش اطلاعات و منابعی منتشر شد که نشان می‌داد جمهوری اسلامی برای تولید تجهیزات هسته‌ای منفجر شونده نیز اقداماتی را انجام داده است. هرچند جمهوری اسلامی که بر صلح‌جویانه بودن اهداف هسته‌ای خود تاکید دارد، این گزارش را بی پایه و اساس خواند اما همین گزارش به مبنایی برای افزایش فشار‌های بین‌المللی علیه تهران تبدیل شد.
افزایش ناامنی
به این ترتیب کشور‌های غربی اقداماتی را علیه بانک مرکزی و بخش‌های نفت و گاز ایران به عمل آوردند. تمامی این اقدامات به موازات تلاش‌های محرمانه‌ای صورت گرفت که برای کند کردن آهنگ پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای ایران انجام میشود و از سوی دیگر در همین زمان، تهدید به استفاده از گزینه نظامی علیه جمهوری اسلامی نیز بارها از سوی اسرائیل مطرح شد.
اما انگلیس که اخیرا رهبری تلاش‌ها برای افزایش فشار بر ایران را بر عهده دارد با اعلام تحریم بانک مرکزی ایران، خشم جمهوری اسلامی را برانگیخته کرد و دستاورد آن، حمله به سفارت انگلیس در تهران در 29 نوامبر بود. لندن نیز در واکنش به این اقدام، دیپلمات‌های ایرانی را از انگلیس اخراج کرد و این در حالی است که دومینیک چیلکات، سفیر سابق انگلیس در تهران ادعا کرده بود که دولت از طرح حمله به سفارت انگلیس،حمایت می‌کرده است.
در ماه دسامبر نیز اخبار بر پهباد آمریکایی متمرکز بود که سپاه پاسداران می‌گوید پس از ردیابی آن را در خاک ایران به زمین نشانده است. این هواپیمای تجسسی بدون سرنشین آمریکایی در سیستم امنیتی آمریکا مهر فوق سری دارد و پیش از فرودآمدن در خاک ایران از پایگاهی در افغانستان،پرواز کرده بود. این در حالی است که مقامات آمریکایی درخواست بازگرداندن لاشه هواپیما از ایران را مطرح کرده‌اند اما مقامات جمهوری اسلامی تاکید کرده‌اند که این سند جاسوسی را به ایالات متحده پس نمی‌دهند.
روز‌های پایانی دسامبر هم با تهدید‌هایی سپری شد که یکی پس از دیگری مطرح می‌شدند. تهدید به مسدود کردن تنگه هرمز از سوی ایران و برگزاری مانور دریایی در نزدیکی این تنگه استراتژیک از سویی و ادامه بحث و جدل‌ها در مورد استفاده از گزینه نظامی علیه ایران. همچنین برخی مقامات در تهران نیز ترکیه را تهدید کردند که در صورتی که جمهوری اسلامی تهدید شود، پایگاه‌های ناتو در ترکیه از سوی ایران هدف قرار می‌گیرد. تهدیدی که ناخرسندی عمیق آنکارا را به دنبال داشت، اما به گفته مقاماتی که این تهدید را مطرح کرده‌اند، این حق طبیعی ایران است که در صورت مورد تهدید واقع شدن،به پایگاه‌های ناتو در ترکیه حمله کند.
به این ترتیب سال 2011 میلادی بیش از هر چیز دیگر در روابط ایران با غرب از آمریکا گرفته تا اروپا و انگلیس، تنش ایجاد کرد و از سوی دیگر چالش‌های تازه‌ای در روابط تهران با آنکارا و تهران با ریاض نیز به وجود آمد که پیامد‌های آن برای سال آینده میلادی نیز ادامه‌دار خواهد بود.
منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی
نظر شما :