بحران غذا در جهان

افزایش قیمت مواد غذایی در جهان به یکی از بحرانهای تازه در اقتصاد جهان بدل شده است . گفته می شود در صورتیکه این روند  ادامه یابد میلیونها نفر در کشورهای آفریقایی جان خود را از دست می دهند.

طبق  آمارهای موجود در یک سال گذشته قیمت مواد غذایی در جهان 40 درصد افزایش یافته است. در این میان قیمت برنج و گندم که اصلی ترین مواد غذایی مورد استفاده در کشورهای آسیایی و اروپایی هستند بیشتر از دیگر مواد رشد یافته است. طبق آمارها طی دو سال گذشته قیمت  برنج در جهان 120 درصد و قیمت گندم بیشتر از 200 درصد رشد یافته است. 

دلیل رشد قیمت مواد غذایی در جهان افزایش قیمت سوخت و هزینه های تولید در کنار استفاده از گیاهان و محصولات کشاورزی برای تولید سوختهای گیاهی اعلام شده است. یکی از تحلیل گران می گوید: " مشکلات زیست محیطی ناشی از الودگی سوختهای فسیلی سبب شد تا جهانیان به فکر استفده از سوختهای گیاهی و بدون الودگی بیفتند. این مساله موجب شد تا محصولات کشاورزی علاوه بر کاربری غذایی برای تولید سوخت هم استفاده شود و زمینه برای افزایش قیمت فراهم شود."

 در این میان سازمانهای بزرگ بین المللی نیز عکس العمل نشان دادند و برای اطعام فقرای جهان خواستار کمک مالی از کشورهای ثروتمند و صنعتی شدند.سخنگوی سازمان ملل در این مورد گفت : " اگر برای مدیریت بحران ایجاد شده در جهان تمام کشورهای صنعتی با یکدیگر همراه نشوند باید در انتظار  افزایش گرسنگی ، سوء تغذیه،  فقر  و نا آرامی ها و تنشهای سیاسی در جهان بود."

بانک جهانی در گزارش اخیر خود نسبت به افزایش قیمت مواد غذایی در جهان ابراز نگرانی کرده است. این مرکز در گزارش اخیر خود با عنوان "افزایش قیمت مواد غذایی در جهان" نوشته است:" دو برابر شدن قیمت مواد غذایی طی دو سال گذشته سبب شده است  تا بر شمار فقرای جهان اضافه شود و اگر این روند تا انتهای سال ادامه یابد بیشتر از 100 میلیون نفر توان امرار معاش را از دست می دهند و به زیر خط فقر سقوط می کنند."

در این گزارش راهکار مقابله با بحران غذایی در جهان استفاده از نیو دیل برای سیاستهای غذایی جهان "New Deal for global food policy " است . برای اجرای این طرح بانک جهانی نیازمند 500 میلیون دلار است که تا به امروز 250 میلیون دلار آن توسط دولت کشورهای ثروتمند جهان تامین شده است.در برخی از خبرها آ مده است برای پشت سر گذاشتن این بحران بانک جهانی به بیشتر از 750 میلیون دلار نیاز دارد.

شایان ذکر است برنامه غذای سازمان ملل(UN food programe)   وعده های غذایی صبحانه و نهار را به کودکان فقیر افریقایی می دهد. این مرکز برای تامین نیازهای غذایی کودکان و نوجوانان هر روز صبحانه ای به دانش آموزان در مدارس می دهد و سهم بیشتری از این صبحانه را برنج تشکیل می دهد. زیرا وضعیت زندگی مردم در سطحی نیست که بتوانند این بخش از نیاز غذایی خود را برآورده کنند. اما افزایش قیمت  برنج که یکی از با اهمیت ترین بخشها در بحران غذای جهانی است سبب شد تا این مرکز توان این هزینه مازاد را نداشته باشد.

به گزارش بانک جهانی در سه ماه اول سال جاری میلادی رشد قیمت مواد غذایی سبب شد تا بیشتر از 36 کشور جهان با بحران مواجه شوند و برای تامین نیازهای خود وابسته به کمکهای خارجی باشند. در بسیاری از این کشورها  در گیریهای داخلی، سیل و هوای بد سبب شده است تا این بحران وخیم تر شود.

این مرکز در گزارش تحقیقی خود نرخ رشد قیمت گندم در سال جاری  نسبت به سه سال قبل را بیشتر از 200 درصد اعلام کرد  که120 درصد از این رشد طی یک سال گذشته اتفاق افتاده است. متوسط نرخ رشد قیمت مواد غذایی در این بازه هفت ساله 75 درصد بود که نیمی از آن طی یک سال گذشته  ایجاد شد.

 بحران غذایی سبب شد تا مردم برخی از کشورهای فقیر جهان اعتراضهای گسترده ای را آغاز کنند. برای مثال در یمن  کودکان در یک تظاهرات خواستار توجه مجامع جهانی به وضعیت غذایی کودکان این کشور شدند.در سومالی، مایوریتی و بخشهای دیگری از افریقا  شورشهایی به دلیل رشد قیمت حبوبات و دانه های گیاهی برپا شده است و در مکزیکو سیتی نیز مردم در اعتراض به تورم مواد غذایی به خیابانها ریختند.

در این شرایط  آژانس توسعه بین المللی امریکا  اعلام کرد 39/1 میلیارد دلار برای حل بحران غذای جهان کمک مالی ارایه می کند که این سهم می تواند از آسیب رساندن این معضل به زندگی مردم  فقیر افریقا و آسیا ممانعت کند.

بانک جهانی در گزارش خود اعلام کرد در صورتیکه بحران غذایی جهان پایان نیابد برنامه سازمان ملل برای مقابله با فقر به نتیجه نمی رسد و اجرای ان حداقل با 7 سال تعویق صورت می گیرد. از طرفی محدودیتهای مالی بانک جهانی و کم شدن ذخایر غذای این مرکز که تامین کننده نیاز بیشتر از 75 میلیون نفر در سراسر جهان است نیز معضلی دیگر است که به گفته رییس بانک جهانی تنها با حمایت دولتهای متمول حل می شود.