جنگ خلیج فارس و پایان رکود آمريکا و بوش پدر

در بررسی تاریخچه رکود اقتصادی آمریکا به سال 1990 میلادی می رسیم. در جولای سال 1990 میلادی اقتصاد آمریکا برای چندمین بار وارد رکود شد و این رکود تا ماه مارس سال 1991 میلادی ادامه یافت.

 

طبق آمارهای اقتصادی موجود در آن دوران بازار سهام سقوط کرد و نرخ رشد اقتصادی کاهش یافت. گفته می شود نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال 1990 میلادی کمترین نرخ رشد بعد از جریان رکود بزرگ اقتصادی این کشور بود.

 

در این بازه زمانی بیشتر از 9/1 میلیون فرصت شغلی در آمریکا از بین رفت و نرخ بیکاری به بیشتر از 8 درصد رسید. بالا رفتن شمار بیکاران در کنار کاهش فرصتهای شغلی اقتصاد آمریکا را برای چندمین بار ملتهب کرد.  

 

تحلیل گران بازارهای مالی بر این باورند که رکود اقتصادی آمریکا در اوایل دهه 1990 میلادی می توانست وضعیتی مشابه رکود بزرگ اقتصادی آمریکا در سال 1930 میلادی ایجاد کند اما رشد هزینه های مصرفی دولت آمریکا مانع از وخامت بیشتر وضعیت اقتصادی آمریکا در آن سالها شد.  

 

در سال 1930 میلادی هزینه های مصرفی دولت معادل 3 درصد از تولید ناخالص ملی این کشور بود در حالیکه در سال 1990 میلادی مجموع هزینه های مصرفی دولت آمریکا از 25 درصد تولید ناخالص ملی این سرزمین هم بیشتر بود و به اقتصاد کمک کرد تا وارد رکودی به بزرگی و آسیب رسانی رکود دهه 1930 نشود.  

 

در مورد دلایل رکود اقتصادی دهه 1990 میلادی تردیدهای زیادی وجود دارد. برخی دلیل این رکود را افزایش تولیدات صنعتی بیشتر از ظرفیت کارخانه ها می دانند که سبب شد تا ارزش دارایی های بسیاری از صنایع تنزل یابد.  

 

برخی دیگر کاهش سطح مصرف را عامل ایجاد کننده این بحران می دانند که به دلیل رشد قیمت نفت و فراورده های نفتی و یا کاهش نرخ رشد جمعیت در ایالات متحده آمریکا ایجاد شد. دیگر تحلیل گران بازارهای مالی و اقتصادی رشد فن آوریهای صنعتی و مالی را عامل ایجاد کننده بحران اقتصادی آمریکا در دهه 1990 میلادی می دانند. 

 

آنها برای تایید نظریه خود به ساخت کارتهای اعتباری الکترونیکی و استفاده گسترده از آنها در آمریکا اشاره کردند و گفتند که ایجاد این کارتها و استفاده از آن سبب شد تا مصرف کنندگان آمریکایی برای خریدهای خود پرداخت انجام ندهند و بدهی های اشخاص بیشتر شود.

 

رشد بدهی های خریداران به تولید کنندگان فشار زیادی وارد کرد و سبب شد تا آنها توان کافی برای تامین نیازهای تولیدی خود را نداشته باشند. کمبود اعتبار برای تولید کنندگان سبب تشدید مشکلات اقتصادی شد و از سرعت فعالیتهای اقتصادی کاست. 

 

گزارشهای ارائه شده توسط دولت آمریکا در سالهای آغازین دهه 1990 میلادی نشان می دهد که در این سالها علاوه بر سقوط بازار سهام و بازار اوراق قرضه دولتی تولید ناخالص داخلی آمریکا 25 درصد کاهش یافت و نظام بانکی بسیار ضعیف شد.  

 

این بار نیز در دوران رکود اقتصادی آمریکا جنگی دیگر در گرفت که به زعم بسیاری از تحلیل گران اقتصادی و مالی راهی برای حل مشکلات اقتصادی این کشور بود. البته در این سالها دولت آمریکا به ریاست جمهوری جورج بوش پدر از سیاستهای اقتصادی هم بهره گرفت که از جمله آنها می توان کاهش نرخ مالیات برای ایجاد انگیزه کار و تلاش در مردم را نام برد. ولی این سیاستها زمانی اجرا شد که اقتصاد در حال خروج از بحران بود و به روند بازسازی اقتصاد کمک کرد.   

 

در روز دوم اوت سال 1990 میلادی ایالات متحده آمریکا که رهبری نیروهای ائتلاف سازمان ملل متحد را بر عهده داشت وارد جنگی با کشور عراق شد. این جنگ برای حمایت آمریکا از دولت کویت و باز گرداندن سرزمین اشغال شده کویت به حاکمیت امیر کویت بود. طبق آمارهای موجود در این جنگ 956 هزار نفر سرباز شرکت کردند که در صورت اضافه کردن شمار فرماندهان و افرادی که در خارج از میدان به ارائه راهکارهای نظامی و هدایت گروهها مشغول بودند به رقمی بیشتر از یک میلیون و 300 هزار نفر می رسیم.

 

گفته می شود در این جنگ 1820 جنگنده حضور داشت که 1376عدد از آنها جنگنده های آمریکایی بودند.

 

ساخت این جنگنده ها و ارائه آن به سربازان عراقی به معنای راه اندازی کارخانه های در حال رکود و بکارگیری شمار زیادی از بیکاران و ایجاد ارزش افزوده در جریان تولید است. از طرف دیگر در جنگ مورد مطالعه 3318 تانک آمریکایی، 8 حمل کننده هواپیما، 2کشتی جنگی ، 20 تخریب کننده و 5 زیر دریایی نیز مورد استفاده قرار گرفت که همگی ساخت کشور آمریکا بود.   

 

پژوهش ها نشان می دهد این دومین جنگ بعد از جنگ جهانی بود که نیروهای آمریکایی مستقیم در آن حضور داشتند. اولین جنگ، جنگ ویتنام بود که در جریان رکود تورمی سال 1970 میلادی اتفاق افتاد و دومین جنگ نیز جنگ خلیج فارس بود که اوایل دهه 1990 میلادی در کشورهای حاشیه خلیج فارس اتفاق افتاد.   

 

پیش از وارد شدن نیروهای ائتلاف در جنگ، عراق به کشور کویت حمله کرد و نیروهای این سرزمین وارد خاک کویت شدند. هم زمان با این حمله برخی از کشورهای عضو سازمان ملل متحد عراق را تحریم اقتصادی کردند ولی این تحریم نتواسنت مانع از پیشروی عراق در خاک کویت شود. به همین دلیل نیروهای ائتلاف به رهبری ایالات متحده آمریکا وارد این جنگ شدند و به کویت کمک کردند تا حاکمیت خود را باز پس بگیرد.   

 

با ورود نیروهای ائتلاف به جنگ، اوائل ماه ژانویه سال 1991میلادی نیروهای عراقی از خاک کویت خارج شدند. متحدان اصلی آمریکا در جنگ خلیج فارس کشورهای انگلیس، فرانسه، کانادا و نروژ بودند که توانستند با همکاری یکدیگر کویت را تا 28 فوریه سال 1991 میلادی به سران این کشور بازگردانند و از نیروهای خارجی تخلیه کنند.