/روسیه در تکاپوی بازی بزرگ جدید/
ایران، فرصتی همواره طلایی برای روس‌ها
این استاد دانشگاه که موضوع سخنرانی خود را " سیاست منطقه ای روسیه در خاورمیانه امروز " برگزیده بود در ادامه با توجه به قرار گرفتن خاورمیانه در اولویت پنجم روسیه می گوید: امروزه مهم ترین دغدغه امنیت داخلی روسیه موضوعی است که به نوعی ایده‌ها و حمایت‌های مالی آن از خاورمیانه برخواسته است. البته که این جدایی طلبی قدمتی چند صدساله دارد اما ایده‌های مذهبی و حمایت‌های مالی و تسلیحاتی از منطقه خاورمیانه بلند و تامین شده است. تصوری که از خاورمیانه در روسیه است این است که 70 میلیون مسلمان در داخل روسیه در قفقاز شمالی هستند و جمعیتی 60 میلیونی هم در پشت این مرزها هستند. جمعیت مسلمان غیر عرب در افغانستان،پاکستان، ایران و ترکیه نیز قابل فراموشی نیستند. به این امار مسلمانان جهان عرب را هم اضافه کنید.
وی با اشاره به همکاری‌های اقتصادی روسیه با خاورمیانه رقم آن را 50 میلیارد دلار خوانده و می افزاید: با توجه به اهمیت منطقه باید نگاه روسیه به این منطقه مورد واشکافی قرار گیرد. در درجه اول این نگاه تردید امیز است و دست امریکا و غرب را پشت پرده این حوادث و در راستای طرح خاورمیانه بزرگ می خواند. از طرفی به دلیل عدم وجود ارتباط سازمانی با جریان‌هایی که در حال به قدرت رسیدن در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا هستند،روس‌ها دست غرب را بازتر و غربی‌ها را یک گام جلوتر از خود در این ارتباط گیری می بینند. . روسیه پس از سال 2000 و فروکش کردن بحران چچن به روابط نسبتا پایداری با کشورهای مختلف در منطقه از جمله عربستان ، امارات ، قطر و بحرین رسیده بود. اکنون مسکو به چشم فرصتی به این روابط نگاه می کند و نمی تواند از میان رفتن این فرصت‌ها را در طوفان حوادث منطقه ای به نظاره بنشیند.
این کارشناس مسائل روسیه تاکید می کند که مسکو نشین‌ها برای فردای تحولات منطقه سه ناریو را در نظر گرفته اند:
1. اسلام گرابان به قدرت برسند
2. لیبرال‌ها به روی کار بیایند
3. منطقه در بحران فرو برود که خطرناک ترین سناریو برای روسیه است
اما سیاست روسبه در قبال رفتارهای غرب چیست؟ در مورد این موضوع مسکو چند ملاحظه دارد که نخستین آن بحث حاکمیت ملی است. روسیه خود را دولت ملی مدرن می داند و در نتیجه حاکمیت ملی برای آن در درجه نخست اهمیت است. هر آنچه که این حاکمیت ملی را زیر سوال ببرد از نگاه آنها مطرود است.
مساله بعد زیر پا گذاشتن اصل عدم مداخله است و روس‌ها از منتقدان اصلی دخالت در امور داخلی کشوری ثانی به هر بهانه هستند. بیم مسکو نشین‌ها از تعمیم این مساله به خود در آینده ای نه چندان دور است.
مساله سوم نگاه توطئه آمیز روس‌ها به تمام این قضایا است. روسیه هواره دست غرب را در ورای این تحولات می بیند و به شدت به ماهیت این داستان بدبین است.
جهانگیر کرمی با اشاره به غافلگیر شدن روس‌ها از تحولات سریع منطقه ای می افزاید : در مراحل اولیه بهار عربی روس‌ها هم مانند بسیاری دیگر غافلگیر شدند و در مرحله بعدی مخالفت را رویه خود قرار داده و البته سیاست مقاومت را در برابر غرب به کار گرفتند و تنها مورد استثنا هم بحث لیبی بود که در مسائل سیاست داخلی روسیه ریشه داشت و البته که لیبی هم از اهمیت چندانی برای روس‌ها به نسبت سوریه برخوردار نیست. روسیه در یک سال اخیر تلاش کرد با جنبش‌ها و احزاب و جریان‌های سیاسی که به قدرت می رسند ارتباط بگیرد و هنوز نتیجه این ارتباط گیری به زمان نیاز دارد.
وی با استثنا خواندن ماجرای سوریه افزود: موقعیت دمشق برای مسکو ویژه است. روسیه نگران قدرت گیری ترکیه استکه یکی از دلایل آن نزدیکی فرهنگی و قومی ترکیه با مردم قفقاز است . سوریه اگر دیگر سرمایه ای استراتژیک برای روسیه نباشد دست ترکیه در این حوزه باز می شود .نگاه روسیه به سوریه استراتژیک تر است و حاضرند در این حوزه با ایران هم همکاری کنند.
جهانگیر کرمی پایان بحث را به رابطه میان ایران و روسیه اختصاص داده و می افزاید: روسیه معتقد به ادامه همکاری‌ها است و ایران را فرصتی برای خود می داند. بحث هسته ای اما کاملا مجزا است. اگر از منظر امریکایی‌ها غنی سازی بیش از 5 درصد برای ایرانی‌ها خط قرمز است از نگاه مسکو غنی سازی اورانیوم در ایران بیش از 20 درصد به آستانه خطرناک می رسد. . در شرایطی که ایران در این مسیر قرار بگیرد روس‌ها آن را تهدیدی برای خود می دانند. روسیه مناقع مشترکی بسیاری را در دوستی با ایران می بیند. از نگاه روسیه ایران مستقلی که برای غرب هزینه ایجاد کرده، توجه آن را به خود معطوف کند و آنها را از تمرکز بر روسیه دور کند فرصتی طلایی است که نباید از دست برود.
نظر شما :