نیازی به میانجیگری قطر نیست

سفر آقای صالحی به قطر در این مقطع زمانی چه اهمیتی دارد و چه تاثیری در روابط دو جانبه ایران و قطر خواهد داشت؟

مراودات و سفر‌های مسئولین دو کشور تقریبا برقرار بوده است. اعم از این که وزرای خارجه به طور متناوب در رفت و آمد بوده اند یا روسای دولت با یکدیگر هماهنگ بوده اند. بنابراین این مراودات همیشه در جریان بوده است و در این مقطع خاص هم ادامه دارد. البته در حال حاضر موضوعات متعددی وجود دارد. وزیر امور خارجه، رئیس کمیسیون مشترک دو کشور است و می‌تواند غالب موضوعات را پیگیری کنند. در کنار مسائل مربوط به روابط دو جانبه، موضوعات منطقه ای زیادی نیز در حال حاضر در جریان است که نیاز به هماهنگی وزرای خارجه دارد.

در شرایط منطقه ای در حال حاضر مسئله بحرین،‌ سوریه، یمن و لیبی مطرح است. قطر در اغلب این موضوعات نقش فعالی به عهده گرفته است و عضو هیئت‌های مختلفی است که در این کشورها برای حل بحران رفت و آمد دارند و بنابراین تبادل نظر و پیگیری آخرین وضعیت تحرکات قطری‌ها می‌تواند برای ایران مفید باشد.

با توجه به نقش تاریخی ای که قطر در تنش زدایی روابط میان ایران و عربستان داشته است، آیا ممکن است در این سفر بحث عربستان و تنش زدایی با این کشور مطرح باشد؟

در روابط ایران با عربستان به نظر می‌رسد هنوز مسیر مستقیم باز باشد. آقای صالحی به تازگی از عربستان باز گشته اند و می‌توانند همان مسیر را پیگیر باشند. به هر حال برخی امور انسانی مانند فوت شاهزاده سلطان و دیگر مسائل باعث شد که وزیر امور خارجه سفری به عربستان داشتند و برای تسلیت در آن جا حاضر شدند. اما سیاست‌های کلی عربستان در منطقه مانند حضور نیروهای این کشور در بحرین و یمن، مسائل مهمی‌است که بایستی به نحوی پیگیری شود و به راه حل‌هایی رسید. به نظر نمی‌رسد راه گفت و گوی مستقیم با عربستان بسته شده باشد و نیازی به میانجیگری قطر باشد.

با توجه به این که قطر در لیبی نقش مهمی‌بازی کرده، آیا ممکن است تلاش کند در بحث سوریه هم نقش جدی ای به عهده بگیرد؟

قطر در حال حاضر در هیئتی که از سوی اتحادیه عرب به سوریه اعزام شده است، قطر هم حضور دارد و بلکه ریاست آن هیئت هم به عهده دارد. حال باید دید که به چه بحث‌هایی رسیده اند و چه کارهایی می‌توانند انجام دهند و آیا از جمهوری اسلامی‌ایران هم خواسته شده است که نقشی ایفا کند یا خیر.

دیدگاه‌های قطر در بحث سوریه تا چه حد به دیدگاه‌های ایران نزدیک است؟

البته دیدگاه ایران در رابطه با سوریه مشخص است. قطر هم عضو هیئتی است که برای مذاکره و نزدیک کردن دیدگاه‌های دولت مردان سوریه با دیدگاه‌های مخالفان سوریه به این کشور اعزام شده است. ایران می‌تواند در بخشی از این مراودات نقش خوب و موثری ایفا کند. هم چنان که در کشورهای دیگر هم توانست همین نقش را ایفا کرده و نتیجه هم گرفته است.

قطر در شورای همکاری خلیج فارس سعی کرده است نقش توازن بخش در مقابل عربستان ایفا کند. آیا ممکن است که ایران بخواهد در حال حاضر که عربستان مواضع خصمانه ای علیه ایران نشان می‌دهد، از این عامل توازن بخش استفاده کند و رابطه با قطر را گسترش دهد؟

قوی تر شدن نقش قطر در تحولات منطقه ای و پرونده‌های مطرح منطقه ای، ناشی از عقب افتادن نقش عربستان در این تحولات است. با کمرنگ شدن نقش عربستان طبیعتا نقش قطر پررنگ تر شده اما بعید است ایران در نظر داشته باشد که این توازن بین کشورهای عضو شورای همکاری را به هم زند یا کشوری را جایگزین کشور دیگری کند. هر کدام از این کشورها جایگاه و نقش خود را دارند و ظرفیت‌های مخصوص به خود را دارند.