تنگنای روسیه برای حمایت از ایران
موضع روسیه نسبت به ادعای امریکایی‌ها مبنی بر ترور سفیر عربستان در واشنگتن چیست؟
روس‌ها هنوز موضع گیری مشخصی درباره این مسئله نداشته اند. فقط آقای لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در این زمینه گفته است که قرار است نمایندگانی از امریکا برای توضیح این مسئله به روسیه بیایند و قبل از این که توضیحات آن‌ها را بشنویم و ادله را بررسی کنیم، در این باره حرفی نخواهیم زد.
به نظر شما در صورتی که جریان حوادث به سمت تصویب قطعنامه پیش رود، روس‌ها همان طور که قطعنامه علیه سوریه را وتو کردند، این قطعنامه را هم وتو می‌کنند؟
امریکایی‌ها با طرح موضوع اتهام ترور سفیر عربستان در واشنگتن، از یک جنبه بیشتر به دنبال آن هستند که روس‌ها و به تبع آن چینی‌ها را تحت فشار قرار دهند. همان طور که می‌دانید، در هفته‌های گذشته با طرح موضوع سوریه در شورای امنیت و وتوی روسیه و چین، افکار عمومی‌جهان روسیه را تحت فشار هنجاری قرار داد. الان با این اتفاقی که افتاده، موج و هجمه جدیدی از نظر هنجاری برای روسیه ایجاد خواهد شد که شرایط را برای تصمیم گیری روس‌ها بسیار سخت خواهد کرد.
مخصوصا اگر شورای امنیت به این سمت حرکت کند که قطعنامه جدید علیه ایران صادر کند، با توجه به اتفاقی که درباره سوریه افتاد و با توجه به جوی که امریکایی‌ها در مورد بحث ایران ایجاد کرده اند، برای روس‌ها بسیار سخت خواهد بود که بخواهند در این قضیه هم مخالفت جدی ای نشان دهند و مجبور خواهند بود که با امریکایی‌ها همراهی بیشتری داشته باشند.
علت آن هم این است که در بحث سوریه، روس‌ها متهم شدند که با رژیم‌های دیکتاتوری همراهی می‌کنند و در بحث ایران اگر موضوع به شورای امنیت و صدور قطعنامه برسد، آن‌ها متهم خواهند شد با کشوری که به قول امریکایی‌ها به دنبال اقدامات تروریستی است همکاری و همراهی می‌کند. این مسئله فضا را برای روسیه اگر بخواهد مخالفتی جدی نشان دهد، بسیار سخت می‌کند.
اگر مسئله به قطعنامه شورای امنیت بکشد، به نظر می‌رسد کار بسیار خطرناک خواهد شد. این خطر به تبع ایران متوجه روسیه هم هست. این مسئله باعث نخواهد شد روسیه مسئله پرستیژ بین المللی را کنار بگذارد؟
تصمیم گیری در این زمینه لحظه سختی برای روسیه خواهد بود. از طرفی روس‌ها چندان به دنبال آن نیستند که فضا آن چنان برای ایران تنگ شود که ایران را وادار به انجام واکنش‌هایی کند که مطلوب روسیه نیست. از طرف دیگر روسیه با فشار هنجاری ایجاد شده توسط امریکا رو به رو است. بنابراین روسیه در یک دوراهی حساس و سرنوشت ساز قرار دارد. به نظر می‌رسد اگر این اتفاق بیفتد روس‌ها در وضعیت سختی قرار خواهند گرفت.
آیا بین چین و روسیه در این خصوص هماهنگی وجود دارد؟ اخیرا امریکا فشارهایی به چین وارد کرده تا تحریم‌های نفتی علیه ایران را شدت بخشد. آیا ممکن است تاثیر این فشار‌ها در چینی‌ها، باعث همراهی روسیه با چین شود؟
تا الان رویه این بوده است که چینی‌ها حداقل در رابطه با بحث ایران (البته در مورد سوریه هم به همین شکل بود) پشت سر روسیه حرکت کرده اند. اگر روس‌ها خیلی مقاومتی نشان ندهند، چینی‌ها هم مقاومتی نشان نخواهند داد و بعید است که چین خود به تنهایی در این عرصه وارد شود. مگر این که روس‌ها بخواهند قطعنامه احتمالی را وتو کنند. در آن صورت چینی‌ها هم پشت سر آن‌ها و در فضایی که روسیه ایجاد می‌کند و هجمه را به سمت خود جلب می‌کند، حرکت می‌کند و با روسیه همراهی خواهد کرد. در غیر این صورت بسیار بعید است که چین به تنهایی وارد جریان شود. چینی‌ها نشان داده اند که همراهی بیشتری با امریکایی‌ها نشان خواهند داد.
در چند روز گذشته شاهد آن بودیم که روسیه باز هم در رابطه با استقرار سپر دفاع موشکی امریکا در ترکیه موضع گیری کرده و از آن طرف هم امریکایی‌ها گفته اند که تضمینی در این خصوص به روسیه نخواهند داد. اختلافاتی که به طور کلان بین روسیه و غرب وجود دارد تا چه حد در نگاه روسیه به این مسئله موثر است؟ به عبارت دیگر روسیه تا چه حد محاسبات کلی خود را در تصمیم گیری درباره این مسئله دخیل می‌کند؟
طبیعتا روس‌ها به تمام این موضوعات به عنوان یک بسته کلان نگاه می‌کنند و همه این مسائل در کنار یکدیگر معنادار خواهد بود. بحث سپر دفاع موشکی، بحث سوریه و حالا هم بحث ایران، بحث‌هایی هستند که در نهایت شرایط را به سمتی می‌برند که از قدرت و توانمندی بازیگری روسیه در سطح بین المللی به شدت می‌کاهند. هر کدام از این مسائل به نوبه خود در این تصمیم گیری موثر است. به نظر می‌رسد که این موضوعات،موضوعاتی هستند که غرب از طریق آن‌ها پای خود را روی گلوی روسیه گذاشته تا بتواند روس‌ها را وادار به تسلیم بیشتری کند.
من فکر می‌کنم احتمالا بحث سوریه به جدیت بحث‌های دیگر نیست اما بحث سضر دفاع موشکی و ایران، بحث‌هایی هستند که به نوعی آخرین سنگر‌های مقاومت روسیه برای ایفای نقش یک قدرت بزرگ و جهانی هستند.
نظر شما :