تحلیل‌های متفاوت در مورد جدول زمانبندی
چند قدم تا ایران هسته ای مانده است؟
خبرگزاری رویترز در گزارشی به تحلیل اظهاراتی پرداخته است که از سوی کارشناسان مختلف در خصوص برنامه‌های هسته‌ای ایران مطرح می‌شود.
وجود تفاوت‌ها در برآورد زمان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای در واقع از دشواری تخمین زدن این موضوع ناشی می‌شود که چه زمانی ذخایر اورانیوم غنی شده ایران برای ساخت بمب هسته‌ای کافی خواهد بود. این در شرایطی است که پاسخ به این سئوال و برآورد‌های دقیق‌تر می‌تواند فرصت باقی مانده برای یافتن راهکاری دیپلماتیک به منظور حل بن بست هسته‌ای ایران را مشخص کند. هرچند که ایران بر ماهیت صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای خود تاکید دارد اما تحلیلگران غربی به طور کلی با دولت‌های خود در زمینه اینکه ایران تکنولوژیی را توسعه می‌دهد که می تواند در ساخت سلاح کارایی داشته باشد، اشتراک نظر دارند و اختلاف نظر‌ها تنها در مورد زمان دستیابی ایران به بمب هسته‌ای است.
گرگ جونز، یکی از کارشناسان امور دفاعی در آمریکا در زمره افرادی قرار دارد که جدی‌ترین هشدار‌ها را در مورد دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ارائه داده است. وی تخمین زده که تنها در مدت 8 هفته ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به اندازه‌ای خواهد بود که برای تولید بمب هسته‌ای کفایت می‌کند. جونز که هم اکنون در مرکز آموزشی سیاست منع اشاعه فعالیت دارد، بر این باور است که در صورتی که تا پایان سال به ایران فرصت داده شود، آنگاه جمهوری اسلامی می تواند در مدت 4 هفته ذخایر اورانیوم غنی شده خود را به سطحی برساند که برای ساخت بمب هسته‌ای لازم است. وی در مقاله‌ای که در مجله نیو ریپابلیک به چاپ رسیده مدعی شده است که باید ایران را یک قدرت هسته‌ای بالقوه در نظر گرفت ، چرا که بسیار نزدیک به تولید بمب هسته ای است.
با این حالی شماری از تحلیلگران این برآورد‌ها را واقع گرایانه نمی‌دانند و به مشکلاتی اشاره می‌کنند که جمهوری اسلامی باید برای تولید بمب هسته ای بر آنها فائق آید. برای مثال شنون کیل از موسسه تحقیقاتی صلح بین المللی می گوید که در برآورد‌ها در مورد زمان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نوعی مبالغه صورت گرفته است. وی افزود: جای تعجب است که چگونه می توان با اطمینان گفت ایران در مدت 8 هفته یا حتی 18 ماه به بمب هسته ای دست می‌‌یابد.
ماه‌ها در مقابل سال‌ها
البته این تنها جونز نیست که می‌گوید ایران به تولید اورانیوم غنی شده کافی برای بمب هسته‌ای بسیار نزدیک است. مقاله‌ای که از سوی مرکز سیاست بی پارتیزانی آمریکا منتشر شده هم به این نکته اشاره می کند که ایران می تواند ظرف مدت 2 ماه حدود 20 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تولید کند. البته در این مقاله خاطرنشان شده است که مشخص نیست جمهوری اسلامی تکنولوژی تبدیل اورانیوم غنی شده به بمب را در اختیار داشته باشد اما تاریخ نشان می‌دهد که تهران می‌تواند در مدت 6 ماه به این تکنولوژی نیز دست یابد. با این حالی یکی دیگر از موسسه‌های آمریکایی ، یعنی موسسه علوم و امینت بین‌المللی ، محاسبات جونز را غیر قابل اطمینان توصیف کرده و چنین زمان کوتاهی را برای غنی سازی در سایت نطنز مبتنی بر واقعیات نمی‌داند. برخی کارشناسان دیگر نیز می گویند ایران باید اورانیوم قابل استفاده در ساخت سلاح را به هسته موشک وارد کند و این روند نیز جدول زمان بندی را طولانی تر می کند. به این ترتیب مارک فیتزپاتریک از موسسه علوم و امنیت بین‌المللی اعتقاد دارد که جمهوری اسلامی در مدتی کمتر از 2 سال بمب هسته‌ای تولید می‌کند. به گفته وی اینکه ایران بتواند در مدت چند ماه بمب هسته‌ای بسازد غیر قابل قبول است و در این مورد گزافه گویی شده است.
ذخایر رو به رشد
شاید تحریم‌ها و تخریب‌هایی نظیر ویروس استاکس نت یا ترور دانشمندان هسته‌ای ایران ،روند فعالیت‌های هسته ای جمهوری اسلامی را کند کرده باشد، اما ذخایر اورانیوم غنی شده جمهوری اسلامی رو به افزایش است. به گفته فیتزپاتریک ایران در همه مسیر‌هایی که در صورت تمایل به تولید سلاح هسته‌ای باید در آنها حرکت کرد ، گام گذاشته است. این در حالی است که یوکیا آمانو،مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیرا در مورد احتمال ماهیت تسلیحاتی اهداف هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده و گفته می‌شود که قصد دارد جزئیاتی را در این زمینه منتشر کند. در همین حال آمریکا و اسرائیل هم تاکید دارند که در صورت به نتیجه نرسیدن دیپلماسی در مورد ایران ،گزینه اقدام نظامی روی میز خواهد بود. شائول چورو، مدیر کمیته انرژی هسته‌ای یحودیان هفته گذشته به اعضای آژانی بین‌المللی انرژی اتمی گفت: اسرائیل تردیدی ندارد که ایران به دنبال سلاح هسته ای است. از سوی دیگر آویو کوچاوی، رئیس بخش جاسوسی ارتش اسرائیل نیز در ماه ژانویه گفته بود که ایران می تواند طرف مدت 2 سال ، بمب هسته‌ای تولید کند.
این در حالی است که ایران تاکید دارد وجود تسلیحات کشتار جمعی در اسرائیل ،تهدیدی برای امنیت و صلح منطقه به شمار می‌رود. هر چند که اسرائیل هیچگاه گمانه‌زنی‌ها در مورد اینکه تسلیحات هسته‌ای در اختیار دارد را تکذیب یا تایید نکرده است.
به هر ترتیب در شرایطی که 4 قطعنامه علیه ایران به تصویب رسیده وگزینه اقدام نظامی نیز روی میز قرار دارد، مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی به رغم هیاهو‌های فراوان در این زمینه هنوز از سرگرفته نشده و آخرین دور مذاکرات که در ژانویه گذشته در استانبول برگزار شد نیز سرانجامی جز شکست نداشت. چرا که تهران بر غنی سازی اورانیوم تاکید دارد و غرب مخالف انجام این عملیات در ایران است.
گرگ تیلمن، از انجمن کنترل تسلیحاتی آمریکا بر این باور است که باید از زمان باقی مانده برای به نتیجه رسیدن با ایران استفاده کرد. به گفته وی ایران مسلح به سلاح هسته ای نه قریب‌الوقوع است و نه اجتناب ناپذیر.
نظر شما :