در انتظار بوشهر

۲۱ شهریور ۱۳۹۰ | ۲۱:۵۰ کد : ۱۶۱۸۹ پرونده هسته ای
این گزارش به نگرانی آمریکا از راه اندازی نیروگاه بوشهر می‌پردازد و آن را فقط نگرانی امروز آمریکا نمی‌داند. او معتقد است در سال 1978 که شاه سابق ایران در راستای بلندپروازی‌های خود به دنبال راه اندازی نیروگاه بوشهر بود نیز آمریکا نگران بود.
در انتظار بوشهر
دیپلماسی ایرانی: انتظار طولانی مدت برای آغاز به کار اولین نیروگاه هسته ای در حال پایان یافتن است. این نیروگاه در حال حاضر به شبکه متصل شده است ولی آیا واقعا این نیروگاه آماده است؟ این سوالی است که علی واعظی، پژوهشگر مرکز علم و تکنولوژی و مدیر پروژه ایران در فدراسیون دانشمندان آمریکایی در مقاله ای در نشریه فارن پالیسی مطرح می‌کند.   

این گزارش به نگرانی آمریکا از راه اندازی نیروگاه بوشهر می‌پردازد و آن را فقط نگرانی امروز آمریکا نمی‌داند. او معتقد است در سال 1978 که شاه سابق ایران در راستای بلندپروازی‌های خود به دنبال راه اندازی نیروگاه بوشهر بود نیز آمریکا نگران بود. آمریکا در آن زمان نگران بود که یک ایران هسته ای تعادل شکننده منطقه را به هم بزند. چیزی که هنوز عامل نگرانی آمریکا از فعالیت‌های هسته ای ایران است.

این گزارش به مخالفت‌های آمریکا، اسرائیل و همسایگان سنی ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس با فعالیت‌های هسته ای ایران و خصوصا راه اندازی نیروگاه بوشهر می‌پردازد و معتقد است این مخالفت‌ها موجب شد ایران تمام تلاش خود را برای به کارگیری انرژی هسته ای فارغ از تمام هزینه‌ها و عواقب به کار ببندد.

این مقاله به داستان طولانی نیروگاه بوشهر می‌پردازد و می‌نویسد: «در حقیقت داستان بوشهر به دهه‌ها قبل باز می‌گردد. یعنی زمانی دراز قبل از ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و حتی حکومت روحانیون در ایران. داستان نیروگاه بوشهر به زمانی مربوط می‌شود که شاه مالوخالیایی مجهز به بمب نفت، یک شبه تصمیم گرفت که کشور نیاز به انرژی هسته ای دارد تا خود را برای زندگی پس از پایان سوخت فسیلی آماده سازد. معروف بود که او می‌گفت: " نفت یک ماده ارزشمند است و نباید تلف شود".» و این چنین بود که سهم ویژه ای برای انرژی هسته ای در برنامه‌های کشور قائل شد. چرا که او معتقد بود که تکنولوژی هسته ای پیش نیاز مدرنیته است و برای کشور پرستیژ به همراه می‌آورد.

با این حال آمریکا به فعالیت‌های هسته ای شاه بدبین بود. از این رو از مشارکت در پروژه بوشهر خودداری کرد و آلمانی‌ها در این کار پا پیش گذاشتند. تا دو رآکتور 1200 مگاواتی در بوشهر یعنی ساحلی که از شیراز چندان فاصله ندارد احداث کنند. ارزش این قرار داد 4.3 میلیارد دلار بود و از 1975 کار احداث آغاز شد و قرار بود که این کار در 1981 به پایان برسد. اما سرنوشت چنین اقتضا کرد که این راه اندازی حداقل سه دهه به تاخیر بیفتد. در 1978 یعنی زمانی که 85 درصد از کار ساخت یکی از رآکتورها به پایان رسید ایران در موج انقلابی فرو رفت که هم دودمان سلطنت را به باد داد و هم برنامه‌های هسته ای را .

یکی از اولین تصمیمات انقلابیون این بود که پروژه بوشهر را به تعلیق در آوردند. اما به مرور علاقه مندی برای از سرگیری برنامه‌های هسته ای ایجاد شد. با این حال به این دلیل که ایران در گیر جنگ خونینی با همسایه خود ، عراق، بود تلاشها برای بازسرگیری فعالیت‌های هسته ای به جایی نرسید.

اما داستان این نیروگاه وقتی غم انگیز تر شد که در جنگ از سوی عراق مورد حمله قرار گرفت. در خلال سالهای 1984 تا 1988عراق هفت بار به نیروگاه بوشهر حمله کرد. در نتیجه در سال 1988 که جنگ به پایان رسید نیروگاه نیمه تمام بوشهر در وضع آشفته ای به سر می‌برد. یک شرکت اروپایی هزینه تعمیر این نیروگاه را بین 2.9 تا 4.6 میلیارد دلار ارزیابی کرد.

ایران برای تعمیر و اتمام این نیروگاه درهای زیادی را کوبید تا این که در نهایت یک شرکت روسی که درچار مشکلات مالی بود در 1992 این وظیفه را به عهده گرفت. تمایل مسکول برای وارد شدن به بازارا ایران چیزی بیش از نجات صنعت هسته ای اش از خطر ورشکستگی بود.

اما به دلیل سوء مدیریت، مشکلات مالی، فشارهای آمریکا و موانع تکنیکی اتمام این پروژه برای یک دهه دیگر همچون آرزویی باقی ماند. در جولایی 2010 نیروگاه بوشهر با ویروس استاکس نت مورد حمله سایبری قرار گرفت. این ویروس پیچیده کامپیوتری خطرناک با هدف نابود کردن سانتریفیوژهایی که اورانیوم را غنی می‌کردند ارسال شده بود. اگرچه منبع ویروس هنوز رسما تایید نشده اما این گمان وجود دارد که سازمان‌های جاسوسی آمریکا و اسرائیل این ویروس را ارسال کرده اند.

اما این تنها واقعه در این زمینه نبود. ژوئن گذشته 5 دانشمند روسی که در ساخت نیروگاه بوشهر دخیل بودند در یک صانحه هوایی مرموز کشته شدند. یک ماه بعد یک دانشمند هسته ای ایران بوسیله مردان موتور سوار ناشناس در تهران ترور شدند.

در اوت 2010 در زمانی که ایران آماده می‌شد که نیروگاه بوشهر را رسما راه اندازی کند بازهم مشکلی به وجود آمد. یک قطعه خنک کننده دچار آسیب شد و مجبور شدند که کل سوخت را از قلب رآکتور خارج کنند.

سال گذشته علی اکبر صالحی وزیر خارجه کنونی ایران و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی‌گفت: «علی رغم همه فشارها، تحریم‌ها و دشواری‌هایی که از سوی کشورهای غربی تحمیل شد ما اکنون شاهد شروع به کار بزرگترین سمبل فعالیت‌های صلح آمیز هسته ای کشورمان هستیم». آنچه صالحی اشاره نکرد این بود این رآکتور فقط دو درصد از کل برق کشور را تامین می‌کند که در مقایسه با 18 درصد الکتریسیته که در خطوط انتقال از بین می‌رود قابل چشم پوشی است.

این گزارش در نهایت اشاره می‌کند که بعد از تقریبا 37 سال با اتصال این نیروگاه به شبکه در 12 سپتامبر و راه اندازی رسمی‌آن تا پایان سال، انتظار ایران برای نیروگاه هسته ای اش به پایان می‌رسد.

 

 

نظر شما :