آیا دیپلماسی ایران در سوریه جواب می‌دهد؟

۲۱ شهریور ۱۳۹۰ | ۱۶:۳۵ کد : ۱۶۱۷۲ اخبار اصلی
دیپلماسی ایرانی کارآمدی طرح ارائه شده از سوی ایران به سوریه و احتمال به ثمر نشستن آن را با دکتر مهدی مطهرنیا، کارشناس مسایل خاورمیانه، در میان گذاشته است.
آیا دیپلماسی ایران در سوریه جواب می‌دهد؟
دیپلماسی ایرانی: نبیل‌العربی دبیر کل اتحادیه عرب از سفر به سوریه خبر داده است. اتحادیه عرب با ارائه پیشنهاداتی به دنبال رفع بحران از کشور عضو خود است. طرح این اتحادیه شامل توقف فوری سرکوب‌ها، آغاز تماس و مذاکرات معتبر بین بشار اسد و نمایندگان اپوزیسیون و تدارک انتخابات ریاست جمهوری آزاد و دموکراتیک برای سال 2014 که تمامی‌ افراد واجد صلاحیت حق شرکت در آن را داشته باشند، می‌باشد. ایران نیز دست کمک به سوی کشور دوست و همسایه خود دراز کرده و با ارائه پیشنهاد نشست منطقه‌ای به دنبال پاسخی برای اعتراض در این کشور است. دیپلماسی ایرانی کارآمدی این طرح و احتمال به ثمر نشستن آن را  با دکتر مهدی مطهرنیا، کارشناس مسایل خاورمیانه، در میان گذاشته است:

 

طرح اتحادیه عرب برای سوریه چیست و به نظر شما آیا بشاراسد به پیشنهاد آنها تن خواهد داد؟

 

آنچه که در اوضاع کنونی سوریه به نظر می‌رسد، رودررویی و تقابل رژیم اسد با مخالفان در وضعیتی است که این مخالفت در حالت اوج‌گیری است. اگر رویکرد اعتراض‌های سیاسی را بر اساس سه مولفه اندازه‌گیری کنیم :

1.     بهم فشردگی  عقیده مردم جبهه انقلابی برای فروپاشی جبهه حاکم است. امروز این بهم فشردگی عقیده در سوریه علیه بشار اسد به حق یا ناحق به وجود آمده است. برخی معتقدند که این انسجام اعتقادی در میان معترضین و انقلابیون سوریه به واسطه تحرک قدرت‌های فرامنطقه‌ای است. اما این در اصل موضوع تفاوتی ایجاد نمی‌کند. هم‌اکنون این بهم‌فشردگی عقیده مردمی در میان لایه‌های مختلف انقلابی با گرایش‌های گوناگون در سوریه قابل مشاهده است.

2.     امیدواری به موفقیت، با توجه به اوضاع منطقه‌ای و فشارهای بین‌المللی و به پیروی از آن تحولات منطقه‌ای زمینه‌های امیدواری به موفقیت hopefulness بوجود آمده است، به عبارت دیگر امیدواری رسیدن به موفقیت انقلابیون در وضعیت کنونی بیشتر از موقعیت گذشته است و لذا به آسانی طرح‌هایی را که این موفقیت را به عقب انداخته و یا با مخاطره روبرو می‌سازد را نمی‌پذیرند، مگر آنکه تضمین‌های عینی در این زمینه موجود باشد.

3.     ضعف در سرکوب و یا به عبارتی ضعف در اراده عناصر رژیم حاکم در پذیرش عقب‌نشینی در برابر انقلابیون است که در جبهه بشاراسد با پذیرش هر طرحی این ضعف امکان بروز و ظهور پیدا می کند و به پیروی از آن میزان امیدواری به موفقیت را بالا می‌برد. در چنین وضعیتی رژیم حاکم در حالت کیش مات قرار می‌گیرد. اگر طرح‌های عقب‌نشینی را بپذیرد و انقلابیون پذیرای آن نباشند، موجب می‌شود که رژیم حاکم با عقب‌نشینی موجود با پذیرش طرح زمینه‌های موفقیت آینده مخالفان خود را فراهم سازد.

 بنابراین رژیم اسد باید به این ارزیابی دست یابد که آیا با پذیرش طرح مورد نظر با وجود محتواهای مختلف در مرحله نخست این پیامد حاصل خواهد شد یا خیر؟  اگر در مراحل قبل از در بهم فشردگی انقلابیون در فروریزش رژیم حاکم چنین طرح‌هایی مورد پذیرش قرار می‌گرفت، امکان موفقیت رژیم حاکم بالا بود. اما در مرحله‌ای که این گذار زمانی انجام پذیرفته است، به نظر می‌رسد در صورت عدم پذیرش مخالفان، این بشار اسد خواهد بود که پیامدهای منفی بیشتری را باید تحمل کند.

 

پیشنهاد ایران برای نشست منطقه‌ای درباره سوریه تا چه اندازه با طرح اتحادیه عرب در یک راستاست؟

 

ایران سعی می‌کند دیپلماسی خود را در باب سوریه فعال نماید و به عنوان یک میانجی وارد عمل شده تا بحران سوریه را مدیریت کند.  آنچه که در اینجا پرسش بودجود می‌آورد این است که آیا دیپلماسی ایران خواهد توانست پتانسیل لازم برای ایجاد یک توافق ملی در سوریه را فراهم کند؟

باتوجه به فضاسازی‌های موجود در سوریه در جبهه مخالفان علیه ایران آیا دیپلماسی ایران با ورود به این معنا به اهداف متوجه منافع ملی ایران در مسیر آینده تحرکات احتمالی در سوریه دست خواهد یافت؟

پیامدهای این حضور برای  رژیم بشار اسد مثبت خواهد بود؟ نتایج حاصل از این حضور خواهد توانست در صورت امکان احتمالی پیروزی مخالفان در سوریه تضمین‌های مثبتی را برای آینده روابط ایران و سوریه فراهم سازد؟

پاسخ به این پرسش‌ها و چند پرسش دیگر بسیار کلیدی است و دیپلماسی ایران باید با داشتن پاسخ‌های روشن و شفاف در قالب این پرسش‌ها با توجه به بافت موقعیتی منطقه و آنچه که در بافت متن محیط عملیاتی به نام سوریه مشاهده می‌شود، وارد عمل شود.

 

نظر شما :