کارت زرد اتحادیه اروپا به بحرین

نخست آنکه از ماه فوریه گذشته که اعترضات مردمی در بحرین آغاز شد و در فضای سکوت رسانه ای و سیاسی غرب، حاکمیت بحرین اقدام به سرکوب مخالفین کرده بود، خانم اشتون بالاترین مقام سیاسی غربی است که حاکمیت بحرین را صریحا و به طور شفاف مورد انتقاد قرار می دهد.

دومین نکته این اظهارات به زمان بیان آن بازمی گردد. خانم اشتون این انتقادات را در آستانه سفر  به منطقه خلیج فارس و بحرین طرح کرده است. او قرار است پس از دیدارهای دوجانبه از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، روز چهارشنبه این هفته در ابوظبی اجلاس مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا را ریاست کند. مشارالیها همچنین روز سه شنبه هفته گذشته با وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ اوضاع بحرین را مورد بحث قرار داد.این تحرکات در کنار سفر فلتمن معاون وزارت خارجه امریکا به بحرین باعث شده تا در بحرین رسانه ها این هفته را هفته دیپلماسی در بحران بحرین نامگذاری کنند. معمولا رسم است که دیپلماتها در بیانیه ها و موضع گیری های خود قبل از سفر به یک کشور جهت گیری نهاد و دولت متبوع خود را در باره موضوعات خاص به افکار عمومی و مقامات کشور میزبان اعلام می کنند. بنابراین باید انتظار داشت که این هفته بحرین کارتهای زرد دیگری نیز از هم پیمانان غربی خود دریافت کند      

نکته سوم انکه انتقادات خانم اشتون از استمرار محاکمه غیر نظامیان در دادگاههای امنیتی در زمانی صورت می گیرد که پادشاه بحرین هفته گذشته در آستانه عید فطر طی سخنانی اعلام کرده بود که غیر نظامیان از این پس در دادگاه های امنیتی محاکمه نخواهند شد! ملک حمد همچنین تعدادی از زندانیان اعتراضات اخیر را آزاد کرد. نظق پادشاه بحرین و وعده های او با استقبال  اپوزیسیون روبرو نشد.  حال با انتقاد خانم اشتون بیشتر روشن شده که نظر اپوزیسیون در باره رفتار وعده‌های توخالی حاکمیت بحرین درست است.

واقعیت این است که  انتقاد رسمی اتحادیه اروپا از عملکرد حاکمیت بحرین هنگامی ظاهر شد که بیش از شش ماه از سرکوب مردم بحرین و به کار گیری خشونت مفرط در این کشور می گذرد. در این مدت حاکمیت بحرین و عربستان با استفاده ازروابط استرات‍ژیک خود با غرب تلاش کرده بودند برای خاتمه دا دن به اعتراضات زمان گرفته و با بزرگنمایی خطر نفوذ ایران در بحرین دولتها و نهادهای سیاسی غربی را وادار کنند که موقتا نسبت به اوضاع بحرین سکوت کنند.  اظهارات خانم اشتون نشان داد که حتی در غرب نیز نسبت به دو مسئله تردید ایجاد شده است اول توانایی مشترک بحرین و عربستان برای پایان دادن به اعتراضات از طریق سرکوب و دوم تردید نسبت به جدی بودن وعده های پادشاه بحرین.

گامهای نامطمئن حاکمیت بحرین برای انجام اصلاحات در این کشور تاکنون راه به جایی نبرده است. ملک حمد ماه گذشته وضعیت امنیتی فوق العاده سه ماهه در این کشور را پایان داد وگفتگوهایی را تحت عنوان گفتگوهای ملی شکل داد و در نطق هفته گذشته خود نیز ضمن اعلام آزادی تعدادی از زندانیان،‌ اعلام کرد که از این پس غیر نظامیان در دادگاه های امنیتی محاکمه نخواهند شد. اما هیچ یک از این اقدامات نتوانست فضای بحرین را عادی سازد و مردم را به انجام اصلاحات واقعی امیدوار سازد. علت آن ساده و روشن است، گام‌های بسیار کوچک و لرزان حاکمیت بحرین در حد و اندازه بحران این کشور نیست. ترکیب نیروهای سیاسی شرکت کننده در گفتگوهای ملی، متناسب با ترکیب سیاسی جامعه بحرین نبود و نهایتا نیز معارضین از آن عقب نشستند. همچنین علی رغم وعده محاکمه عادلانه معترضان کماکان دهها پزشک و پرستار بحرینی به خاطر انجام وظیفه حرفه ای خود در زندان بسر می برند در خصوص خواسته های مشروع مردم یعنی برگزاری انتخابات عادلانه و آزاد و ایجاد پادشاه مشروطه نیز حاکمیت بحرین تاکنون عکس العمل جدی از خود نشان نداده است.

به نظر می رسد با شکسته شدن سکوت غربی ها در قبال حوادث شش ماه گذشته بحرین،‌ اکنون حاکمیت این کشور باید جدی تر با معارضین وارد گفتگو شود و نشان دهد که وعده های متوالی برای انجام اصلاحات صرفا تاکتیکی برای به عقب انداختن حل بحران عمیق این کشور نیست. هر چه بحران بحرین طولانی تر می شود مشکلات حاکمیت نیز افزایش می یابد. بحرینی ها و سعودیها که در آغاز این بحران انگشت اتهام را به سوی ایران دراز کرده بودند، این روزها با قطر به خاطر پخش مستند "شیون در تاریکی" از سوی شبکه الجزیره دچار مشکل شده‌اند و از اتحادیه اروپا به خاطر اظهارات خانم اشتون گلایه دارند.

در چنین شرایطی که ابرها در حال کنار رفتن از روی حقایق تلخ شش ماه گذشته هستند، مسئولین سیاست خارجی کشورمان نیز باید بیش از پیش مراقب باشند تا بهانه به دست بحرین و عربستان ندهند. اپوزیسییون اصلی بحرین در داخل این کشور و در کنار مردم حضور دارد و زیرکانه و مستقلانه جنبش اعتراضی مردم این کشور را هدایت می کند. رسانه های رسمی کشورمان نباید تربیون خود  را دراختیار چند چهره سیاسی تندرو بحرینی که پایگاهی در داخل این کشور ندارند، بگذارند. برخی از این افراد و جریانات در گذشته بویژه دهه 1990 مشکلات زیادی را در روابط ایران و کشورهای عربی خلیج فارس تولید کرده بودند.