شانس مصر برای ریاست سازمان کنفرانس اسلامی

صباح زنگنه، نماینده پیشین ایران در سازمان کنفرانس اسلامی در گفتگو با دیپلماسی ایرانی معتقد است مصر از شانس بیشتری برای دستیابی به ریاست سازمان برخوردار است.

اجلاس های وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به صورت دوره ای برگزار می شود. جهت گیری های این جلسات بسته به تعلقات کشور میزبان، تا حدودی شکل می گیرد و تغییر پیدا می کند اما در مجموع مصوبات تقریبا همان مصوبات گذشته است و به اندازه ای که کشورها بتوانند در این سازمان فعالیت داشته باشند و کار مشترک انجام دهند می توانند در صحنه بین المللی تاثیر گذار باشند.

وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران هم با توجه به شناختی که از بافت وزارت خارجه وجود دارد، در این اجلاس شرکت کرده است و امیدواریم بتواند نقش خود را در این سازمان به نحو احسن ایفا نماید.

با توجه به این که در ماه های گذشته کشورهای اسلامی به شدت با تحولات مردمی مواجه بوده اند، نقش سازمان کنفرانس اسلامی را در این تحولات چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا به ایده آل های خود نزدیک شده است یا هنوز با آن ها فاصله دارد؟

به نظر نمی رسد که سازمان کنفرانس اسلامی در این تحولات توانسته باشد نقش مناسب خود را ایفا کند. از یک جهت این تحولات مردمی بود و عمدتا مخاطبین سازمان کنفرانس اسلامی دولت ها بوده اند، از طرف دیگر در جایی که درگیری حاصل شود، سازمان کنفرانس اسلامی سعی کرده است تا حدودی میانجی گری کند و از توسعه درگیری ها جلوگیری کند و نوعی مصالحه به وجود آورد.

اما با توجه به وسعت تحولات و تنوع آن ها به نظر می رسد سازمان کنفرانس اسلامی هنوز سازوکار های لازم را برای قرار گرفتن در متن این تحولات در اختیار ندارد و هم چنین نتوانسته است نقش کمک کننده ای به استقرار ثبات در مناطقی که دچار تنش است، به احقاق حق مردم در مناطقی که به مردم ظلم می شود و به شکل گیری جریان مستقل و آینده نگر در کشورهایی که موفق شده اند تحولات را به مرحله ای از موفقیت برسانند، ایفا کند.

بنابراین سازمان هم اکنون در هیچ یک از ان تحولات قادر به ایفای نقش نیست. تنها اقدامی که از سازمان کنفرانس اسلامی در تحولات اخیر خاورمیانه و شمال افریقا ملاحظه شد، اعزام یک هیئت از طرف دبیرکل به لیبی برای مذاکره با دو طرف درگیری ها بود و اقدام دیگری در مورد بحرین، یمن، مصر، تونس و یا فلسطین و اردن انجام نشده و کمتر شاهد تحرک این سازمان بوده ایم.

به نظر شما آیا تحولات مصر می تواند باعث شود که هم مصر در سازمان کنفرانس اسلامی نقش کلیدی تری ایفا کند و هم در عمکرد سازمان تحول ایجاد کند؟

مصر این ظرفیت و استعداد را دارد که کمک بزرگی به تقویت ساختارها در سازمان کنفرانس اسلامی کند. اما به نظر می رسد در حال حاضر هم چنان اولویت های مصر رفع و رجوع مسائل داخلی این کشور باشد و تامین ثبات و امنیت و تغذیه ملت مصر هدف اولیه این کشور باشد.

جایگاه و اهمیت ریاست بر سازمان کنفرانس اسلامی چگونه است؟ کشوری که خواهان احراز این مقام است باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

ریاست این سازمان طبعا می تواند در جهت گیری های سازمان تا حد سی تا چهل در صد تاثیرگذار باشد و نه بیشتر. این هم به ظرفیت های انسانی آن کشور، تجربه آن کشور، توانمندی های اقتصادی آن کشور، آرامش و استقرار و انسجام جریان های سیاسی آن کشور بر می گردد. همه این ها در این موضوع دخیل هستند و طبیعتا با تحقق این فاکتور ها یک کشور می تواند نقش خوبی در حد همان سی تا چهل درصد در ایجاد تحول در جهت گیری های سازمان ایفا کند.

همان طور که در جریان هستید، ترکیه، جمهوری آذربایجان، مصر و ایران در این دوره کاندید ریاست بر سازمان کنفرانس اسلامی هستند. به نظر شما شانس کدام یک از این کشورها برای احراز این پست بیشتر است؟

به نظر می رسد اغلب کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی تلاش می کنند به مصر فرصت دهند تا موقعیت خود را تحکیم کند و زمینه ای برای بازگشت ثبات و امنیت به این کشور هدیه کنند. به نظر می رسد از این منظر مصر از شانس بیشتری برای ریاست بر سازمان کنفرانس اسلامی برخوردار باشد. تا به حال هم مصر در هیچ دوره ای ریاست سازمان را بر عهده نداشته است.

شانس ترکیه برای احراز این سمت به دلیل تجربه و توانمندی های سیاسی و اقتصادی و انسجام داخلی این کشور در درجه دوم است اما به دلیل تکرار ریاست ترکیه بر این سازمان شاید توفیقی در این زمینه حاصل نکند.

جمهوری اسلامی ایران یک دوره ریاست سازمان کنفرانس اسلامی را تجربه کرده و نقش خوبی هم ایفا کرده است. احتمال ریاست آذربایجان کمتر است مگر این که ترکیه و تعدادی از کشورها به نفع آذربایجان قدم بردارند.