برگ برنده اردوغان چه بود؟

مردی در جامه ماهاتیر محمد ترک ها

۲۴ خرداد ۱۳۹۰ | ۱۹:۴۵ کد : ۱۳۷۳۴ اروپا
گفتاری از بهرام امیراحمدیان، کارشناس مسایل ترکیه، برای دیپلماسی ایرانی.
مردی  در جامه  ماهاتیر محمد ترک ها

دلایل پیروزی حزب عدالت و توسعه در پارلمان ترکیه

همانطور که انتظار می‌رفت درانتخابات پارلمان ترکیه،حزب آقای اردوغان پیروز شد. به نظر می‌رسد که این امر نیز یکی از موفقیت‌های دیگر آقای اردوغان است که حزب او توانست در این دوره‌ انتخابات پارلمان نیز اکثریت آرا را ازآن خود کند. عامل این پیروزی را باید عملکرد مثبت حزب عدالت و توسعه در دوره گذشته دانسته و اعتمادی که از جانب مردم نسبت به خود جلب کرده است.  
 

حزب عدالت و توسعه برای بار سوم هم توانست دولت را بدست بگیرد و باید متذکر شد که ترکیه با این انتخابات به سوی نوعی ثبات اقتصادی وسیاسی حرکت می‌کند:
 

  1. این انتخابات بدون تنش بوده، برعکس بسیاری از کشورها که همیشه انتخابات با نوعی اختلاف و تنش روبروست.این امر نشان دهنده شعور سیاسی مردم است. همچنین انتخابات در ترکیه پرشور و سالم است و مردم با اکثریت زیادی شرکت می‌کنند. از طرف دیگر انتخابات در ترکیه برپایه هنجارهای بین‌المللی استوار است،بدین معنا که سازمان‌های بین‌المللی از جمله اتحادیه اروپا بر آن نظارت داشتند. بنابراین انتخابات موفقی بوده که حزب عدالت توانست اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد. باید دراینجا به این نکته نیز اشاره کرده که ترکیه ثبات سیاسی خود را بر اساس رهبری خردگرایانه آقای داوود اوغلو کسب کرده است.
  2. سیاست خارجی موفق آقای داوود اوغلو برای ترکیه برای کسب جایگاه بیشتر در محیط بین‌الملل انگیزه ایجاد کرده است. موضوع مورد توجه این است که سیاست خارجی ترکیه بر این اساس بنا شده که تاکید دارد تا در همان قلمرویی که سیاست خارجی عثمانی بوده و به پیرامون خودش برمی‌گردد، تنش‌ها را به صفر برساند. به عبارت دیگر هیچ‌گونه تنشی با همسایگان خود نداشته باشند. با این نگاه ترکیه توانسته در محیط بین‌الملل به ایفای نقش اساسی بپردازد، به ویژه در زمانیکه ایران نتوانسته در شرایطی درمورد مسایل پیرامون خودش اعلام موضع کند، ترکیه از این موقعیت‌ها استفاده کرده است. امروزه شاهد بودیم که ترکیه در خاورمیانه عربی، منطقه خلیج‌فارس و مدیترانه چگونه ایفای نقش کرده است. همانطور که می‌دانید در تحولاتی که در کشورهای شمال افریقا رخ داد، درباره لیبی و اخیرا نیز درباره سوریه شاهد میانجیگری‌های کشور ترکیه بودیم.

 

 

در این دوره انتخابات به دلیل سفری که به این کشور داشتم، از نزدیک شاهد شور و نشاط مردم در انتخابات بودم. تمامی احزاب در همه شهرها فعالیت می‌کردند،از جمله حزب وابسته به آقای اردوغان فعالیت‌های آزادانه انتخاباتی داشتند.در برنامه‌هایی که برای دبیرکل احزاب ترتیب داده شده بود، بسیاری از روسای احزاب از آقای اردوغان انتقادهای تندی کرده و حتی وی را متهم به فساد کردند تا جایی که یکی از احزاب او را متهم به تروریسم اقتصادی و سیاسی ‌کرد. با این‌حال شاهد بودیم که مردم با هشیاری کامل در انتخابات شرکت کرده و در نهایت هم حزب آقای اردوغان حرف اول را زد.

 

یکی دیگر از دلایل موفقیت‌های آقای اردوغان این است که وی زبان مشترکی با مردم پیدا کرده است. به عبارت دیگر زبان آقای اردوغان در دیپلماسی زبان توده مردم است. همچنین با توجه به اینکه حکومت ترکیه لاییک است، اما اکثریت مردم گرایش‌های دینی دارند و نوعی آزادی برای انجام فرایض دینی وجود دارد. با اینکه در ترکیه سیاست از دین جداست، اما حزب عدالت و توسعه توانسته در مردم نوعی ایجاد انگیزه کند که مردم به آنها گرایش پیدا کنند.
 

موضوع مهم دیگری که در کمتر کشوری می‌توان پیدا کرد، تبلیغ گرایش‌های ملی است. به معنای دیگر در ترکیه هویت ملی بسیار قدرتمند است. با اینکه تعداد زیادی هم کردنشین هستند، اماترکیه توانسته گرایش ملی خود را در زبان و ادبیات ترکی و یا جایگاه خود را در میان کشورهای دیگر توسعه داده تا جایی که مردم به این باور رسیده‌اند که کشور آنها در حال تبدیل شدن به قدرت بزرگ منطقه است. این قدرت نه تنها در سطح منطقه بلکه در محیط بین‌الملل نیز به عنوان دولتی تاثیرگذار مطرح شده است.
 

به همین دلیل آقای اردوغان هم از طرف ملیون و هم مذهبیون مورد توجه است و همچنین از طرف قدرت‌هایی که در کشورش دوست دارند با جهان ارتباط برقرار کنند.
 

ازدیگر رموز موفقیت آقای اردوغان در سایه ثبات سیاسی می‌توان به شکوفایی اقتصادی در این کشور اشاره کرد که توانسته از این طریق هم سرمایه‌داران و هم صاحبان فعالیت‌های اقتصادی را به خود نزدیک کند.
 

 همچنین این کشور توسط مالیات‌هایی که از بخش  تولید و گردشگری بدست آورده، توانسته است رفاه را برای مردم کشورش فراهم کند. همانطور که می‌دانید ترکیه شهرداری‌های بسیار قدرتمندی داردو خدمات اجتماعی از جمله مسایل بهداشتی و درمانی و زیرساخت‌های حمل و نقل نیز در این کشور بسیار وسیع و توسعه‌یافته است. به همین سبب است که ترکیه داعیه پیوستن به اتحادیه اروپا را دارد، چراکه شاید از نظر اقتصادی از برخی از کشورهای اروپای شرقی توسعه‌یافته‌تر است.
 

بنابراین همانطور که می‌توان از تورکوت اوزال به عنوان معمار اقتصاد این کشور نام برد، می‌توان آقای رجب طیب اردوغان را نیز ماهاتیرمحمد ترکیه معرفی کرد.چراکه توانسته در دوره نخست‌وزیری خود بسیار اثربخش بوده و به جایگاه ترکیه در نظام بین‌الملل نیز بسیار کمک کرده است.

 
اصلاحات قانون اساسی خواسته اردوغان

این امر مکانیزم پیچیده‌ای دارد. آقای اردوغان با توجه به تعهداتی که به شورای اروپا و حقوق بشر داده، علاقه‌مند است که به کردها آزادی‌های بیشتری دهد تا آنها را نیز به سمت خود جلب کند. از این منظر خود آقای اردوغان چندین‌بار به مناطق کردنشین سفر کرده و با صحبت‌هایی که با آنها داشته ، توجه آنها را نیز به سمت خود جلب کرده است. از جمله فعالیت‌های وی در این مناطق  سرمایه‌گذاری‌هایی است که در مناطق کردنشین کرده، به ویژه در جنوب‌شرقی ترکیه که پروژه‌ بزرگ آتاتورک را پیاده کرده است. هرچند که بخش شرقی این کشور کمتر توسعه‌یافته است، اما در آنجا نیز آقای اردغان موفق شده که کارهای عمرانی زیادی همچون شبکه راه‌ها و حمل و نقل را راه اندازی کند.
 

ترکیه در طول سال‌های نخست‌وزیری اردوغان، طبق آخرین آمار بانک جهانی تولید ناخالص ملی در حدود 840 میلیارد دلار داشته که در مقایسه با ایران که کمتر از 400 میلیارد است، بسیار بالاست. با توجه به اینکه جمعیت ایران هم اندازه ترکیه و این کشور نفت نداشته و فاقد منابع انرژی است، سطح رفاه مردم در این کشور بالاست.
 

در اینجا به این نکته باید اشاره کرد که ترکیه توانسته در ترانزیت انرژی هیدروکربنی، خط لوله باکو- جیحان و خط لوله گاز باکو – تفلیس- ارزروم موفقیت‌هایی کسب کند و همچنین  قصد دارد با خط لوله گاز بلواستریم که از روسیه به بندر سامسون می‌رسد، تبدیل به هاب انرژی در منطقه شود. به عبارت دیگر قصد دارد که دیگر به عنوان ترانزیت نباشد، بلکه انرژی را خریداری کرده و بفروشد. از این منظر در سال‌های اخیر بسیار تلاش کرده و مورد محبوبیت مردم خود هم قرار گرفته است.
 

بنابراین قرار است اصلاحاتی در قانون اساسی انجام دهد وآزادی‌هایی برای اقوام کرد فراهم کند، همچون زمینه‌هایی که برای مسیحیان همانند بازسای کلیساهای ارتودکس ایجاد کرده است.
 

تمامی این فعالیت‌ها و همچنین فعالیت‌هایی که توانسته بیش از 35 میلیون توریست را به سمت این کشور جذب کند و موفقیت‌هایش در تجارت بین‌الملل، باعث تبدیل شدن ترکیه به عنوان کشوری موفق چه در سطح داخلی و چه در سطح خارجی شده است.
 

روابط ترکیه با ایران

درباره موضع ترکیه در قبال سوریه باید توجه داشت با اینکه ترکیه در سال‌های اخیر توانست با سوریه در طول مذاکرات بسیاری روابط خود را حسنه کند، اما در مورد سرکوب تظاهرات مردم توسط دولت سوریه اعلام موضع کرده و از تظاهرکنندگان حمایت کرده است. حتی سوریه را محکوم کرده که مردم را سرکوب می‌کند و تا جایی پیش رفته است که در نقاط مرزی تسهیلاتی برای معترضان سوری قایل شده که اگر خواهان گریز از سوریه هستند، وارد خاک ترکیه شوند. از این منظر شاید بتوان گفت این مواضع تند ترکیه در نقطه‌ای با ایران برخورد دارد، چراکه ایران خود را با سوریه همپیمان می‌داند و وارد چنین مسایلی نشده است. اما ترکیه به این دلیل که در همسایگی بلافصل سوریه است و اگر هر بحرانی در این کشور جدی شود به ترکیه منتقل خواهد شد، موضع‌گیری قاطعی درمورد بحران در سوریه اتخاذ کرده است.
 

در نتیجه می‌توان گفت دیپلماسی دو کشور در مورد کشور همسایه خود یعنی سوریه متفاوت بوده و در جهت مخالف هم حرکت می‌کنند.

نظر شما :