پایان سال مولانا و پیشکش او به حکومت سکولار ترکیه

یونسکو با پیشنهاد کشور ترکیه سال 2007 را که هشتصدمین سال تولد این عارف بزرگ است را سال جهانی مولانا نامیده است و تمبر مولانا با نمایی از استاد بهزاد در آمریکا منتشر شد.

 

پیشنهاد نامگذاری سال 2007 با نام مولانا از طرف ترکیه به سازمان یونسکو بود و ترکیه با برگزاری برنامه های متعدد در سال جاری تلاش کرد تا مولانا را به عنوان یک چهره فرهنگی کشور ترکیه به دنیا معرفی کند. در این میان کم توجهی ایران در کنار تشدید انزوا در سالهای اخیر موجب شد تا ترکیه بتواند به هدف خود برسد.

 

جلال الدین محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی معروف به جلال الدین رومی، جلال الدین بلخی، رومی، مولانا و مولوی در روز ششم ربیع الاول سال 604 هجری قمری در شهر بلخ متولد شد. به دلیل وجود اختلاف پدرش و محمد خوارزمشاه، پدرش بهاء الدین در سال 609 به همراه خانواده اش خراسان را ترک نمود و مدتی در وخش و سمرقند ساکن شدند. از آنجا به بغداد و مکه رفتند و پس از نه سال اقامت در الجزیره به دعوت کیقباد سلجوقی که صوفی مشرب بود به قونیه پایتخت سلجوقیان روم رفت.

 

مولانا پس از مرگ پدرش در سال 628 قمری، نزد برهان الدین ترمذی که از شاگردان پدرش بود شاگردی کرد و مدتی هم هم نشین شمس تبریزی شد. مولانا به سال 672 هجری قمری در شهر قونیه دیده از جهان فروبست.

در راستای اجرای برنامه های متعدد از طرف کشور ترکیه، مقامات این کشور در هفتصد و سی چهارمین سالمرگ مولانا جلال الدین بلخی به مراسم "هر آنچه هستی بیا" در شهر قونیه گرد هم آمدند.

 

عبدالله گل، رییس جمهور، کوکسال توپلان، رییس مجلس، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر دنیز بایکال، رییس حزب جمهوریخواه خلق جمیل چیچک، معاون نخست وزیر، وزیر امور فرهنگی و گردشگری و وزیر ارتباطات ترکیه در این مراسم "شب عروس" در مرکز فرهنگی شهر قونیه شرکت کردند و از طرف مقامات ترک پیام دوستی رسید.

 

مراسم شب عروس با تلاوت آیاتی ازقرآن کریم آغاز شد و ظفر آتمان، مدیر برنامه ریزی این مراسم در آغاز این برنامه اعلام کرد که بزرگی مولانا به تمامی جهان ثابت شده است و نباید تنها در این مراسم به ارزش این دارایی خود ببالیم بلکه باید ارزش این دارایی خود را در تمام زاویه های مختلف زندگی خود گسترش دهیم.

عبدالله گل در این مراسم اعلام کرد که اگر به سخنان مولانا گوش دهیم و سعی کنیم که درک بهتری از سخنانش داشته باشیم بدون شک دنیایی بهتر خواهیم ساخت.

 

رییس جمهور ترکیه گفت سعادت بزرگی است که شخصی 734 سال پس ا زمرگش اینچنین در دل مردم جهان جای داشته باشد. امروز بیش از هر زمان دیگری به درک آنچه مولانا برای تمامی انسانهای زمین به ارمغان گذاشته است نیاز داریم.

 

عبدالله گل با اشاره به تراژدی ای که دنیای امروز با توجه به مسائلی سیاسی و اقتصادی با آن رو به رو است گفت کسانی که می خواهند بر روی آوارهای دنیای قبلی دنیایی نو بسازند باید بدانند که مجبورند به حرفهای یکدیگر گوش دهند و همدیگر را درک کنند چراکه چشمهای کور و گوشهای کر نمی توانند برای انسانیت بهشتی درست کنند.

 

عبدالله گل با اشاره به شباهت های دوره مولانا با امروز اعلام کرد که دعوت مولانا به شکیبایی است و با شکیبایی می توان مسائل سیاسی و مشکلات دوره قبل را بهبود بخشیم.

عبدالله گل همچنین گفت: زندگی به معنای دوست داشتن و محبت است و در دنیایی که محبت وجود نداشته باشد انسانیت به کابوس تبدیل خواهد شد.

 

نخست وزیر ترکیه نیز گفت که باعث بسی خوشحالی است که پس از 800 سال همچنان نوری را که مولانا برای ما به ارث گذاشته است روشنایی بخش راه هایمان است. اسلام دین محبت، صلح، سلامتی است و اسلام و ترور در یک معقوله نمی گنجند.

رجب طیب اردوغان گفت برای آنکه بتوانیم میراث یک عمر عشق، محبت و دوستی را به درستی پاسداری کنیم و آنها را مانند آینه ای در دلهایمان بتابانیم هر سال گرد هم خواهیم آمد.

 

رجب اردوغان همچنین گفت که از آنجا که مولانا به تمامی زبان های دنیا سخن گفته است امروز از طرف تمامی مردم دنیا ه هر زبانی که سخن بگویند مورد توجه است. مولانا در کلام خود پیام انسانیت به همراه دارد. عشق مولانا به تمامی مخلوقات خداوند است. مولانا می گوید بیا! هر آنکه هستی بیا اما وقتی برمی گردی آن انسانی نباش که آمده است. او از همه دعوت می کند که بیایند و با کولی باری پر بازگردند. ما باید امروز به دعوت مولانا برای شکیبایی و صبر و آزادگی پاسخ بدهیم.

 

دنیز بایکال نیز که رهبری حزب جمهوری خواه خلق که یک حزب سکولار در ترکیه است را بر عهده دارد درسخنانن خود گفت که اسلامی که ما با آن بزرگ شده ایم اسلام طالبانی نیست، بلکه اسلامی است که مولانا با آن بزرگ شده است و ما باید ارزش این را بدانیم.

 

دنیز بایکال که همواره با سیاست های دولت حاکم مخالف است اما در زیر سایه مولانا با مخالفان خود گرد هم آمد و گفت: گردهم آیی ما دیگر به دیگر به صورت یک عادت در آمده است و امسال نیز دوباره گرد هم آمده ایم و از همین جا به مردم گرو قونیه که هز ساله میزبان ما هستند سلام می فرستم. وی در پاسخ به سوال خبرنگاری که از وی سوال کرده بود که آیا در شب عروس با رجب اردوغان آشتی خواهد کرد گفته بود بین ما دشمنی وجود ندارد. در خصوص مسائل کشور با هم همیشه بحث و گفت و گو می کنیم. ما تنها عقاید متفاوتی داریم و هر کدام سعی می کنیم برای ترکیه بهترین کاری را که می توانیم انجام دهیم.

 

مقامات ارشد ترکیه در سالمرگ مولانا با وجود تمام اختلافات دینی و سیاسی گرد هم آمدند. مولانا جلال الدین بلخی بهانه ای شد تا سیاستمداران حرف یکدیگر را بشنوند و با استناد به گفته ها و اندیشه های این عارف بزرگ سعی در تغییر نگرش سیاسی خود داشته باشند.

 

ترکیه با برنامه ریزی حساب شده به خوبی توانسته است از مولانا به نفع خود استفاده کند. حضور سالانه هزاران نفر از مردم دنیا در شهر قونیه برای زیارت آرامگاه مولانا تنها جنبه توریستی این ماجرا است که بخش بزرگی از درآمد کشور ترکیه را تشکیل می دهد.

 

از جمله برنامه هایی که در سال مولانا در شهر قونیه به اجرا در آمد حضور شهرام ناظری، شوالیه ایرانی بود که با استقبال بسیار خوبی رو به رو شد. شهرام ناظری به همراه گروه مولوی در تالار ولد قونیه در آخرین روزهای پایانی سال مولانا به اجرای موسیقی و آواز پرداخت. در این مراسم که خانم اسین چلبی از نوادگان مولانا نیز حضور داشت در سخنان کوتاهی گفت که مهمترین پیام مولانای بزرگ وحدت و پرهیز از تفرقه بوده است.

 

در همین راستا شهرام ناظری پیشنهاد داد تا با توجه به آنکه آرامگاه شمس تبریزی در شهر خوی واقع در استان آذربایجان غربی است پلی فرهنگی بین شهر خوی و قونیه برقرار شود.

 

با توجه به آنکه مولانا عارفی است ایرانی اما ایرانیان به خوبی حق وی را ادا نکرده اند و امروز می بینیم که مردم ترکیه وی را بخشی از فرهنگ خود به حساب می آورند و حتی سیاستمداران این کشور سعی می کنند از گفتارها و پندهای وی در سیاست ورزی های خود استفاده کنند یا دست کم چنین بنمایانند.

 

شاید دیگر زمان آن رسیده باشد که ما نیز به عنوان ایرانی نه تنها در برگزاری یادواره ها و جشن ها و مراسم های گوناگون مولانا این عارف بزرگ پارسی گوی را به یاد آوریم بلکه در زندگی روزمره خود سخنان وی را آویزه گوشمان کنیم که بتواند روشنی بخش راهایمان باشد.

 

مولانا متعلق به تمام جهان است

آیدین دانشجوی ایرانی مقیم قونیه که از مراسیم کنسرت شهرام ناظری بیرون می آید می گوید که اکنون 4 سال است که دانشجوی دانشگاه سلجوق شهر قونیه است. وی می گوید که در ابتدا خیلی سعی می کردم که همه را قانع کنم که مولانا ایرانی است. در آرامگاه وی تمام اشعار به زبان فارسی نوشته شده است.

 

 بودند کسانی که این گفته های من را نمی پذیرفتند. اما امروز به این نتیجه رسیدم که مولانا متعلق به تمام جهان است تفاوتی ندارد که در کجای دنیا یاد او را زنده نگه داریم. آیدین ادامه می دهد که اینجا من با اندیشه های مولانا بیشتر آشنا شدم تا زمانی که در ایران بودم. اکنون خوشحالم که ترک ها و تمام جهان ارزش این مرد بزرگ را به خوبی می دانند و اجازه نمی دهند که یاد و اندیشه او از بین برود.