سفر ناگهانى رايس به کرکوک براى چيست
نویسنده خبر:
على موسوى خلخالى
وزير امور خارجه آمريکا بلافاصله پس از رسيدن به بغداد و انجام يک سرى ديدارهاى ديپلماتيک ظهر امروز به کرکوک رفت تا با رهبران طائفه‌هاى شيعه، کرد، سنى و مسيحى به مذاکره بپردازد.
«کاندوليزا رايس» وزير امور خارجه آمريکا امروز سه‌شنبه به طور ناگهانى وارد عراق شد و با مقام‌هاى عالى‌رتبه عراقى ديدار و گفت و گو کرد.
وزير امور خارجه آمريکا بلافاصله پس از رسيدن به بغداد و انجام يک سرى ديدارهاى ديپلماتيک ظهر امروز به کرکوک رفت تا با رهبران طائفه‌هاى شيعه، کرد، سنى و مسيحى به مذاکره بپردازد.
رايس هدف از آمدن به عراق را تحقق آشتى ملى و ايجاد مصالحه ميان نيروهاى سياسى عراقى دانسته است.
مسئولان آمريکايى تاکيد کرده‌اند، با کاهش چشمگير خشونت‌هاى قومى در عراق اکنون وقت آن رسيده که احزاب سياسى از فرصت استفاده کرده و ضمن حل اختلاف‌هاى سياسى خود به سمت تحقق آشتى ملى گام بردارند تا يک پيشرفت سياسى بزرگ نيز حاصل شود.
رايس در ديدار با مقام‌هاى بلندپايه عراقى تاکيد کرد: «آمريکا شريک خوبى برايشما است و اميدواريم اين شراکت براى مدت طولانى باقى بماند.»
رايس وجود شوراهاى محلى جهت تضمين آيندهدموکراتيک عراق با حضور نمايندگان اقشار مختلف مردم اين کشور در عرصه سياسى را پر اهميت دانست.
رايس همچنين درباره کرکوک گفت: «کرکوک استان مهمى است که در آينده عراق دموکراتيک بسيار تاثيرگذار است.»
يک مقام مسوول در شوراى استاندارى کرکوک نيز تاکيدکرد: «رايس به محض ورود به استان کرکوک نشستى را با مسوولان بلندپايه اين استان وتعدادى از گروه‌ها و احزاب سياسى ترکمن و کرد پشت درهاى بسته برگزار کرد.»
سفر رايس به کرکوک با حضور «استفان دى ميستورا» نماينده جديد سازمان ملل در عراق که به تازگى براى يافتن راه حلى براى پايان دادن به اختلاف‌هاى قومى کرکوک به آن شهر سفر کرده، هم‌زمان شده است. وى تلاش دارد که ميان گروه‌هاى سياسى – مذهبى شهر کرکوک تفاهم بر قرار کند تا زمينه‌هاى برگزارى رفراندوم درباره آينده کرکوک بر اساس بند 140 قانون اساسى هر چه سريعتر ايجاد شود.
کرکوک يک شهر نفت‌خيز عراقى است که بر سر الحاق آن به اقليم کردستان اختلاف‌هاى بسيارى وجود دارد. کردها اصرار بسيار دارند که کرکوک جزو خاک اقليم کردستان باشد، در حالى که تنوع قوميتى در آن بسيار بالا است و اين موضوع الحاق آن به کردستان را بسيار سخت کرده است.
در همين حال، «ديويد ساترفيلد» مشاور رايس که وى رادر اين سفر همراهى مى‌کند به خبرنگاران گفت: «وزير امور خارجه آمريکا در ديدار بانمايندگان عراقى از پيوستن مجدد سنى‌ها به شوراهاى محلى استقبال کرده و آن را با وجود ادامه قطع رابطه نمايندگان ترکمن در مجلس‌هاى محلى گام بزرگى در عرصه سياسى عراق مى‌داند.»
ديويد ساترفيلد همچنين گفت: «دى ميستورا به عنوان نماينده سازمان ملل چند روز پيش تفاهم‌نامه‌اى را با گروه‌هاى مورد مناقشه در کرکوک به امضا رساند که پيشرفت بزرگى در اجراى ماه 140 قانون اساسى عراق محسوب مى‌شود. بر اساس اين تفاهم‌نامه اوضاع اين شهر سر و سامان مى‌گيرد و تا پايان سال زمينه‌هاى پايان يافتن منازعات ميان طرف‌هاى درگير در کرکوک مشخص مى‌شود.»
وى در ادامه افزود: «رايس از رهبران عراقى مى‌خواهد که از فرصت امنيتى پيش آمده استفاده کرده و در بهبود اوضاع اقتصادى و پيشرفت سياسى تلاش کنند.»
گمانه‌زنى‌ها درباره سفر رايس
اما هم زمان با سفر رايس به عراق و شهر کرکوک دو اتفاق مهم نيز رخ داده است. نخست اين که از روز گذشته ارتش ترکيه حمله گسترده‌اى را به شمال عراق انجام داده و بامداد امروز نيز 300 تن از سربازهاى ترک وارد خاک عراق شده‌اند. مقام‌هاى کردستان ورود نيروهاى ترک به اقليم خود و خاک عراق را به شدت محکوم کرده و آن را مغاير توافقات انجام شده ميان نيروهاى عراقى و آمريکايى مى‌دانند.
اما در کنار اين رخداد مهم، افراد ناشناس يک خودروى بمب‌گذارى شده را بر روى پل منتهى به سد کرکوک منفجر کردند که خوشبختانه اين انفجار به سد آسيبى وارد نياورد.
بنا به گزارش‌ها بر اثر اين انفجار تنها پل منتهى به سد ويران شده و ظاهرا به کسى نيز آسيبى وارد نيامده است.
اين دو رويداد مهم سفر رايس به عراق را تحت تاثير قرار داده است. پيش‌بينى مى‌شود رايس در جريان ديدارهاى خود با مقام‌هاى عالى‌رتبه کردستان عراق از جمله «مسعود بارزانى» رئيس اقليم کردستان نيز ديدارهايى داشته باشد. به طور حتم در اين ديدار مسعود بارزانى نارضايتى خود را از دخالت نيروهاى ترک به خاک عراق ابراز داشته و از وزير امور خارجه آمريکا خواهد خواست هر چه سريعتر فکرى براى پايان دادن به تهديدهاى نظامى ترک‌ها کند.
با وجود اين که دولت کردستان تعهد داده بود که فعاليت شورشيان پ.ک.ک را در شمال عراق متوقف کند، ظاهرا تا کنون نتوانسته تعهد خود را عملى سازد و اين گروه پيکارجو همچنان در شمال عراق فعال است. گرچه دفاتر آنها در شهرهاى اصلى کردستان از جمله کرکوک نيز بسته شده است.
زمانى که نيروهاى پ.ک.ک در پاسخ به حملات سنگين هوايى نيروهاى ترک اعلام کردند، اين تحرکات نيروهاى ترک را تلافى خواهند کرد، اين سئوال براى ترک‌ها پيش آمد که آيا مگر نيروهاى پ.ک.ک از توان لازم براى تلافى‌جويى برخوردارند که وعده انتقام مى‌دهند.
به نظر مى‌رسد يکى از دلايل سفر غير منتظره رايس به عراق مسئله مطرح شدن مجدد بحران ترکيه با کردها باشد. مسئله‌اى که حضور وزير امور خارجه آمريکا مى‌تواند کمک شايانى به کاهش التهاب‌هاى پيرامونى آن بگذارد.
مسئله انفجار پل کرکوک نيز از اهميت ويژه‌اى برخوردار است. اين شهر با وجود اختلاف‌هاى طائفه‌اى موجود در آن از جمله شهرهايى است که القاعده چندان نفوذى در آن نداشته و طبيعتا نسبت به ديگر مناطق عراق با شرايط مشابه کمتر تحت تاثير فعاليت‌هاى تروريستى قرار گرفته است. وقوع اين انفجار اين شائبه را ايجاد کرد که مبادا برخى طائفه‌هاى کرکوک با هدف دريافت امتياز بيشتر رو به فعاليت‌هاى تروريستى آورده باشند. ممکن است حتى اين انفجار هيچ ارتباطى با القاعده نداشته باشد.
احتمالا رايس از گروه‌هاى طائفه‌اى عراقى خواهد خواست خويشتندارى خود را حفظ کرده و نگذارند اوضاع کرکوک به سمت بحران پيش رود. البته وى به کردها قول مساعد خواهد داد که براى اجراى ماده 140 قانون اساسى فشارهاى لازم را به دولت عراق وارد کند.
اما مسئله‌اى که در اين جا مطرح است و علت اصلى سفر رايس به کرکوک محسوب مى‌شود، موضوع مصالحه ميان طيف‌هاى مختلف عراقى است. اکنون بحث پيوستن کرکوک به کردستان تبديل به يک بحران عميق در عراق شده است. بر اساس قانون اساسى و مطابق بند 140 دولت عراق بايد زمينه‌هاى انجام يک رفراندوم کاملا آزاد براى تصميم‌گيرى درباره آينده اين شهر را برگزار کند. دولت عراق تا کنون اقدام به اين کار نکرده زيرا بيم مى‌رود از آنجا که ديگر گروه‌هاى غير کرد عراقى بويژه سنيان با انجام آن به شدت مخالفند از اين رو اجراى آن تبعات بسيار بدى در پى داشته باشد. مسئله‌اى که خود به تنهايى تبديل به يک چالش ميان دولت عراق و اقليم کردستان شده است.
به نظر مى‌رسد، کاندوليزا رايس در اين سفر بتواند از شدت اين التهاب‌ها کاسته و فکرى براى پايان دادن به اين اختلاف‌ها کند. گرچه اين موضوع مسئله چندان ساده‌اى نيست که بتوان به آسانى بحران آن را حل و فصل کرد. از اين رو شايد بتوان گفت، اين سفر رايس يک سفر سخت و پردغدغه براى وى باشد.
نظر شما :