گوشزدی دیگر برای ایران، این بار از سوی برزیل

خبرگزاری "آسوشیتدپرس گزارش داد که وزیر امور خارجه برزیل که در توضیح نقش برزیل در مساله هسته ای ایران در جلسه سنای این کشور گفت: "اگر چه ملت برزیل نیز با این تحریم ها مخالف هستند، اما اگر شورای امنیت این تحریم ها را تصویب کند، برزیل به آن احترام خواهد گذاشت."

گفتاری از دکتر علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیل گر روابط بین الملل:

همه کشورها انتظار دارند که برزیل، ترکیه و لبنان به قطع نامه علیه اریران رای ممتنع دهند حالا سخن رئیس جمهور برزیل قابل توجه است. در واقع قابل قبول است که برزیل به قطع نامه علیه ایران رای ممتنع یا مخالف دهد اما تصویب قطع نامه به تبعیت از ضوابط بین المللی به مفاد آن احترام گذارد اما هنوز رای گیری در مورد قطع نامه تحریمی علیه ایران انجام نشده و بنابراین اعلام احترام به تحریم های ایران در صورت تصویب شک برانگیز است.

به نظر می رسد که برگزاری اجلاس تهران با هدف صدور بیانیه تهران اقدامی عجولانه بود؛ ایران سعی داشت با صدور این بیانیه دست برتر را در مقابل غرب داشته باشد و طرف مقابل را در شرایط تصمیم گیری قرار دهد اما نتیجه معکوس بود به اين معنا که رابطه ما با روسیه مخدوش شد. شاید اظهارات رئیس جمهور در مورد روسیه در شرایطی که قطع نامه به مورد رای گیری گذاشته نشده و به تصویب نرسیده است ضروری به نظر نمی رسید.

 با وجود اين آنچه از اظهار نظر رئیس جمهور برزیل مشخص می شود نقش و تاثیر دیپلماسی پنهانی است؛ دیپلماسی پنهان شاید توانسته برزیل را به عنوان یک کشور قدرتمند مطیع خود کرده تا حمایت خود را از پشت ایران بردارد.

از سوی دیگر این سخن داسیلوا در صورتی که با مقاصد مشخصی اعلام شده باشد نشان دهنده بی نتیجه بودن رفت و آمدهای دیپلماتیکی است که تهران طی ماه های اخیر با کشورهای غیر دائم شورای امنیت و به ویژه برزیل داشت. چنانچه این اظهار نظر پس از صدور قطع نامه علیه ایران صورت می گرفت با توجه به تبعیت از پروتکل های دیپلماتیک قابل فهم و توجیه بود اما در شرایط فعلی آقای داسیلوا با عجله این اظهارات را بیان کرده است.

ضروت تیز بینی تهران

متاسفانه سیاست خارجی ایران با حمایت قدرتمندی همراه نیست؛ سیاست خارجی ایران متاسفانه مورد و لحظه ای اقدام به تصمیم گیری می کند و این تصمیمات مبتنی بر استراتژی مشخص و معینی نیست. در چنین فضایی به طور معمول سیاست های مورد اتخاذ با شکست مواجه می شود چراکه مبتنی بر اصول دیپلماتیک نیست. این مساله را در نتایج سفر آقای متکی به کشورهای مختلف عضو غیر دائم شورای امنیت بویژه رفت و آمدهای تهران و برزیلیا می توان مشاهده کرد.