برخورد هند با خط لوله صلح؛ رفتاری سیاسی با مانورهایی تبلیغاتی

پس از بارها گمانه زنی پیرامون اجرایی شدن خط لوله صلح میان سه کشور ایران، هند و پاکستان، در نهایت هند راضی به همکاری نشد و ایران و پاکستان مذاکرات دوجانبه‌ای را در این خصوص به انجام رساندند، حال مدتی است که بار دیگر خبرها از بازگشت هند به مذاکرات حکایت دارند اما باید دید تا چه اندازه این بازگشت به توافق نزدیک است.  

گفتاری از محمد ابراهیم طاهریان، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل آسیای شرقی:  

هند نه آن‌قدر به موضوع خط لوله نزدیک می‌شود که منافعش در خطر افتد و نه آن‌قدر از موضوع دور می‌شود که هزینه‌هایش افزایش پیدا کند؛ در حقیقت هندی‌ها در ماجرای خط لوله صلح بر اساس منافع رفتارشان را تنظیم می‌کنند.  

هند به خوبی دریافته که نباید به کل این پروژه را کنار بگذارد چراکه به دلیل رشد اقتصادی بالا نیاز به انرژی دارد. از سوی دیگر بازی با کارت ایران هدف دیگری است که هند در ارتباط با موضوع خط لوله مورد توجه دارد. در حقیقت هند رفتاری هوشمندانه را در راستای منافع خود به کار گرفته و هر زمان که یکی از مقامات طرفین خط لوله اظهار نظری می‌کند که این رشته را قطع می‌کند، قاعدتا هندی‌ها نیز امتیاز کمتری را می‌توانند کسب کنند.  

به این ترتیب اعلام بازگشت مجدد هند به مذاکرات خط لوله صلح را می‌توان رفتاری سیاسی در چارچوب مانور تبلیغاتی ارزیابی کرد. هند هر زمان که احساس می‌کند به منافع و مصالح خود در مجموعه توافقات وسیعی که خصوصا با غرب در حوزه انرژی دارد، نزدیک می‌شود از ابزار مذاکرات خط لوله استفاده می‌کند.

با ارزیابی همه جوانب می‌توان گفت که هند قصد ندارد پرونده خط لوله صلح مسدود شود بلکه به صلاح خود می‌داند که به هر ترتیب این پرونده را باز نگاه دارد.

قاعدتا با این روند اتفاق خاصی در مسیر عقد قرارداد میان طرفین خط لوله صلح رخ نخواهد داد. از سوی دیگر باید دید در حوزه روابط هند و پاکستان چه اتفاقاتی رخ خواهد داد چراکه با توجه به شرایط میان دو کشور بعید است که فرایند اجرایی خط لوله کلید بخورد. رفتار هند در مورد خط لوله را باید با در نظر گرفتن کلیه تحولات دهه اخیر میان دو کشور مورد ارزیابی قرار داد.  

در مجموع نگاه هند به خط لوله را می‌توان با مفاهیم درآمد، هزینه، منافع و مصالح تفسیر کرد، هر زمان که منافع حکم کند، گفتار و فتار سیاسی خود را تغییر می‌دهد و هر زمان که هزینه‌های کشور را در حال افزایش می‌بیند، با تغییر گفتار از برخی شرایط در مذاکرات چشم پوشی می‌کند.