نقص آژانس ساختاری و ذاتی است

مقام معظم رهبری، در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بحث درباره تازه ترین گزارش آژانس که نسبت به فعالیت‌های اتمی ایران این نهاد را به عدم بی طرفی متهم کرده و خاطرنشان ساختند "آژانس بین المللی انرژی اتمی نباید تحت تاثیر امریکا و برخی کشورها باشد زیرا اینگونه اقدامات یک جانبه، اطمینان به آژانس و سازمان ملل متحد را از بین می‌برد و برای آبرو و حیثیت این مجامع بین المللی نیز بسیار بد است."

بررسی ماهیت آژانس بین المللی انرژی اتمی مشخص می کند که این نهاد اگر هم بخواهد بی طرفانه و مستقل عمل کند و صرفا ابعاد حقوقی و فنی را در نظر بگیرد، این امکان را ندارد. در واقع ساختار آژانس به گونه‌ای شکل گرفته که همانند ساختار شورای امنیت سازمان ملل بر اساس نوعی تبعیض برپا شده است.

به همین دلیل شاهدیم که از ابتدای تشکیل آژانس تا به امروز این نهاد بین المللی از ایفای نقش اصلی خود یعنی دنبال کردن بحث خلع سلاح هسته ای، ناتوان مانده است چراکه قدرتمندترین عناصر آژانس و شورای حکام را کشورهایی تشکیل می‌دهند که خود در خط اول تولید و بهره برداری از سلاح‌های هسته‌ای قرار دارند.

عملا ساختاری این چنین در انجام وظایف خود ناتوان است؛ در واقع دستگاه یا نهادی که بر اساس یک تبعیض ساختاری و درونی شکل بگیرد و بخش تصمیم ساز آن یعنی شورای حکام به نوعی در تسلط چند قدرت بین المللی مسلح به سلاح هسته‌ای قرر بگیرد، عملا نمی‌تواند وظایف خود را چه در عرصه خلع سلاح هسته‌ای و چه در عرصه گسترش انرژی صلح آمیز هسته‌ای به شکلی مثبت ایفا کند.

نقص آژانس نقصی ذاتی است و حتی اگر روزی در این نهاد بین المللی چهره‌های مستقلی نیز اقدام به فعالیت کنند و بخواهند به لحاظ حقوقی و فنی علم کنند، این ساختار آژانس است که چنین اجازه‌ای به آنها نخواهد داد.

این که ما از آژانس توقع داشته باشیم که صرفا با دیدگاهی و فنی و حقوقی با پرونده هسته‌ای ایران توجه کند، توقعی غیر واقع بینانه است؛ در واقع آژانس نه اراده و نه اجازه این نوع برخورد را دارد.

رفتار و اقدام آژانس تا به امروز نشان داده است که منافع قدرت‌ها در تصمیمات مد نظر قرار گرفته شده و حتی در برخی موارد که این نهاد بین اللمللی خواسته است به شکلی مستقل عمل کند، این امکان را پیدا نکرده است.

طبیعی است که از این پس نیز آژانس رفتار مناسبی با پرونده هسته‌ای ایران نداشته باشد و چنانچه به شکل موردی شاهد برخوردهای مستقلی از سوی این نهاد باشیم به طور قطع این رفتار را با تصمیم قهرآمیز و با لحاظ منافع قدرت‌ها خنثی خواهند کرد.

هشداری که رهبری نظام به روند فعالیت در آژانس اعلام کرده ‌اند برای روشن شدن افکار عمومی جهانی است و در غیر این صورت آژانس به واسطه نقص ساختار و مشکلات درونی خود نه اراده عمل بر اساس اصول فنی و حقوقی را دارد و نه توان و مکان اقدامات مستقلانه را در خود می‌بیند.