سوغات چينى سارکوزى براى فرانسويها

سارکوزی رییس جمهور کشور فرانسه  در حالی سفر سه روزه خود را به پایان رساند که سوغاتی بزرگ و گرانقدر برای اقتصاد کشورش به همراه داشت.

وی که در اثر سیاستهای اخیرش و همراهی با آمریکا در اغلب موارد تا حد زیادی محبوبیت خود را در میان فرانسوی ها از دست داده بود توانست با این سوغات سودآور دوباره به مرکز توجه اقتصاددانان و صنعتگران این سرزمین بازگردد.

شاید بتوان مهمترین پیامد این سفر سه روزه را انعقاد بزرگترین قرارداد هسته ای جهان توسط شرکت آروا دانست که از نظر سران اجرایی این شرکت بستری برای حضور بیشتر این شرکت فرانسوی در بزرگترین بازار مصرف و بزرگترین اقتصاد قاره پهناور آسیا است.

در کنار این قرارداد مذاکره برای ساخت کارخانه بازیافت پس ماندهای هسته ای توسط  آروا در چین و خرید 35 درصد از کل تولید اورانیوم معادن شرکت آروا در قاره آفریقا و انتقال تکنولوژی مدرن هسته ای به چین نیز از توافق های دیگری بود که بین این شرکت فرانسوی و شرکت چینی صورت گرفت.

مبلغ قرارداد ساخت این کارخانه مشترک چین و فرانسه در خاک چین برای بازیافت پس ماندهای هسته ای حدود 15 میلیارد یورو معادل 3/25 میلیارد دلار برآورد شده است.

قرار بر این است که اولین محموله  سوخت مورد نیاز چین از معادن واقع در آفریقای مرکزی، نامیبیا و آفریقای جنوبی در سال 2010 میلادی وارد چین شود که حداقل سه سال قبل از بهره برداری از راکتورهای ساخت فرانسه در این کشور خواهد بود.

آروا پیش بینی می کند این دو راکتور  در سال 2013 یا 2014 میلادی در چین به بهره برداری برسد. این راکتورها سالانه به 600هزار تن اورانیوم نیاز دارد که از سال 2014 تا 2026 به آنها تزریق می شود.

آروا با انعقاد این قراردادها توانست حضور خود را در بستر صنعت هسته ای چین تا سالهای آینده بیمه کند و بازاری پیدا کند که سالیان سال مهمترین و بزرگترین پروژه ها را برای اقتصاد فرانسه به ارمغان بیاورد.

این پروژه تا حد زیادی از درگیریهای داخلی فرانسه مبنی بر زیانهای اقتصادی حاصل از خروج  شرکتهای فرانسوی از ایران کاست. در واقع سارکوزی قصد داشت با این سفر سه روزه به سردمداران صنعتی خود نشان دهد که بازارهای جایگزینی برای آنها وجود دارد و اقتصاد فرانسه از این تحریم چندان هم متضرر نمی شود.

برخی دیگر هدف  این سفر را رسوخ تدریجی فرانسه به فضای سیاسی چین و همراه کردن آنها با سیاستهای اروپا از طریق انگیزه های اقتصادی خواندند.   

اما چین نیز اهداف خاصی را از این ملاقاتها پیگیری می کرد که مهمترین آنها استقلال چین در بهره گیری از تکنولوژی پیشرفته هسته ای  بود. زیرا همکاری با آروا تنها به احداث راکتورهای هسته ای در چین ختم نمی شود بلکه ورود جدیدترین تکنولوژی هسته ای اروپا به بستر اقتصادی چین نیز در این قرار داد گنجانده شده است که می تواند پس از چند سال فضای تازه ای برای رشد در اختیار چین قرار دهد.

این وضعیتی است که در صنایع فعال دیگر در چین نیز دیده می شود. این کشور آسیایی که با سرعت زیادی در مسیر تبدیل شدن به یک قطب اقتصادی در جهان گام بر می دارد در سال 2006 میلادی بیشتر از 4/1 هزار میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده بود. با توجه به این حجم از سرمایه خارجی سردمداران اقتصادی چین بیشتر درصدد وارد کردن تکنولوژی های روز دنیا هستند و این کاری است که پروژه های مشترک چین با کشورهای قدرتمند صنعتی جهان برای این کشور به ارمغان می آورد.

آروا نیز برای تداوم بخشیدن به حضور خود در چین موظف است  پیشرفته ترین تکنولوژی در ساخت راکتورهای هسته ای را به چین انتقال دهد.

اجرای این طرح - همچون قراردادهای قبلی این کشوربا شرکت وستینگهاوس آمریکا برای انتقال تکنولوژی AP1000 در بخش هسته ای -  به چین امکان می دهد تا در آینده ای نه چندان دور  توان ساخت راکتورهای هسته ای را پیدا کند و از مدرن ترین تکنولوژی ها  نیز بهره مند شود.

استیو تریچ، مدیر عامل شرکت وستینگهاوس، در جشنی که پس از امضای قرار داد 8 میلیارد دلاری  با چین برگزار کرده بود گفت:" هدف اصلی ما انتقال آخرین تکنولوژیها به چین و نهادینه کردن آنها در صنایع داخلی این کشور است."

بسیاری بر این باورند چین درصدد تقویت نیروی خود در عرصه صنعت هسته ای است و در نظر دارد نه تنها یک مصرف کننده و یا دارنده انرژی هسته ای در جهان بلکه قطبی تاثیر گذار در بازار تکنولوژی هسته ای و تجهیزات آن باشد.

اقتصاددانان فرانسوی در مورد این مساله می گویند:" چینی ها سه مرحله برای توسعه هسته ای خود در نظر گرفته اند. اول دستیابی به پیشرفته ترین تکنولوژیهای هسته ای جهان از طریق انعقاد توافق نامه های انتقال این تکنولوژیها، دوم  ساخت راکتورهای هسته ای با کمک مشاوران و پیمانکاران خارجی و در نهایت استفاده از آنها برای تحقق اهداف داخلی و در جهت سیاستهای ملی خود بدون اجازه، مداخله یا حضور نیرویهای خارجی."  

در سالهای اخیر  شرکتهای بین المللی زیادی وارد بازار چین شده اند  تا  در ساخت این راکتورها با شرکتهای چینی همکاری کنند. این همکاری سبب می شود تا چینی ها نیز آموزش لازم برای احداث  راکتورها و رفع مشکلات احتمالی را ببینند و سپس وضعیتی که در سالهای قبل در صنعت نساجی، فولاد سازی و خودرو سازی ایجاد شد در انرژی هسته ای نیز بوجود آید و بازار این صنعت نیز به انحصار چینی ها در آید.

انتظار می رود از چند سال آینده یعنی پس از دریافت آموزشهای مورد نیاز کارشناسان و پژوهشگران چینی از دانشمندان هسته ای اروپا و آمریکا، این کشور پهناور آسیایی به یکی از صادر کنندگان این انرژی و تجهیزات و تکنولوژی آن تبدیل شود.

اما از آنجا که برای انتقال  تجهزات هسته ای آمریکایی و اروپایی  موجود در بازار چین به کشورهای دیگر جهان مشکلات قانونی وجود دارد چین اقدام به ساخت سیستم های انرژی هسته ای می کند و آنها را به بازارهای بین المللی صادر خواهد کرد. این هنوز درحد پیش بینی است و تا به امروز اطلاعاتی در مورد ساخت تجهیزات هسته ای در چین مخابره نشده است.

تریچ خودکفا شدن چین در ساخت تجهیزات هسته ای و صادرات آن را موضوع با اهمیتی نمی داند و بر این باور است که تا چند سال آینده جهان به سمت استفاده از انرژی هسته ای حرکت خواهد کرد و برای تحقق این هدف بدون تردید به تولید کنندگان و صادرکنندگان بیشتری نیاز است.

وی پیش بینی کرد تا سال 2050 میلادی 1000 راکتور هسته ای در جهان وجود داشته باشد. شمار راکتورهای هسته ای فعال در جهان در سال جاری میلادی 437 عدد است.

چین در نظر دارد تا سال 2020 میلادی 40 گیگا وات برق هسته ای تولید کند که این تنها 4 درصد از کل مصرف این کشور خواهد بود. برای رسیدن به این هدف باید سالانه دو راکتور هسته ای در چین ساخته شود که انتظار می رود ساخت آن یا به شرکت آروای فرانسه و یا به شرکت وستینگهاوس آمریکا – شرکتی که ساخت  نسل سوم  نیروگاه هسته ای در چین را در مناقصه ماه جولای برنده شد - واگذار شود.