در انتظار درگيرى داخلى تازه در عراق؟
نورى مالکى نخست وزير عراق هفته گذشته با خشنودى از کم شدن خشونت‌ها در اين کشور خبر داد و اظهار اميدوارى کرد که عراق از درگيرى‌هاى بين شيعيان و سنى‌ها گذر کند.
هر چند اين اندازه خوشبينى کمى غير واقع بينانه به نظر مى‌رسد اما واقعيت اين است که درگيرى‌هاى داخلى عراق کاهش چشمگيرى داشته است.
به نوشته مجله تايم، در همين حال که خشونت‌هاى مذهبى بين قبيله‌هاى مختلف در حال کم رنگ شدن است، پيش زمينه‌هايى از بالا گرفتن درگيرى‌ها بين قبايل مختلف شيعه براى کنترل جنوب عراق به چشم مى‌خورد.
در شهر نجف که پايتخت مذهبى شيعيان عراق به شمار مى‌رود، حمايت و همکارى مردم با گروه‌هاى درگير به عاملى تبديل شده که اين خشونت‌ها را تا اندازه‌اى در پرده نگه مى‌دارد.
مدت کوتاهى بعد از حمله آمريکا به عراق، مجلس اعلاى اسلامى عراق ( که تا ماه مه 2007 به عنوان مجلس اعلاى انقلاب اسلامى عراق شناخته مى‌شد) درگيرى‌هاى شديدى با پيروان مقتدى صدر داشت.
مقتدى صدر تابستان امسال جيش المهدى را که بازوى نظامى او محسوب مى‌شد از ادامه فعاليت‌هاى نظامى بازداشت و به همين دليل دو گروه شيعه به متارکه اى نه چندان مطمئن دست يافتند.
با اين حال ساکنان نجف از زير زمينى شدن رقابت‌هاى اين دو گروه خبر مى‌دهند. يکى از استادان تاريخ که در نزديکى نجف تدريس مى‌کند و به دليل حفظ امنيتش نخواست نامش ذکر شود مى‌گويد:” آنچه از روابط اين دو گروه در رسانه‌ها ذکر مى‌شود با واقعيت تفاوت دارد. روابط آنها در خيابان‌ها پر تنش است و به راحتى مى‌تواند به يک انفجار ختم شود.“
پائيز امسال درگيرى بين نيروهاى شيعه به شکل صف آرايى آشکار سال‌هاى قبل نبود. اما آنهايى که از نزديک شاهد اين کشمکش‌هاى خونين هستند معتقدند با وجود کم شدن ظاهرى خشونت‌ها، درگيرى بين طرفداران صدر و مجلس اعلا هدفمندتر شده است.
عيصر على، 35 ساله مى‌گويد آدم ربايى و ترورهاى هدفمند به تاکتيک جديد نيروهاى درگير تبديل شده است:” به نظر من کسى در اين شهر وجود ندارد که وقت خارج شدن از خانه به اين فکر نکند که ممکن است يک نفر به مغز او شليک کند.“
با اين حال خود او نيز معتقد است با گذشت زمان مردم از درگيرى گروه‌هاى مليشيا خسته شده اند و همين امر مى‌تواند منجر به آرام شدن شرايط شود.
حسن کمونا يکى ديگر از ساکنان نجف است که عقيده دارد نه صدرى‌ها و نه افراد مجلس اعلا اقدام‌هاى کافى براى کنترل سربازان خود انجام نمى‌دهند.
مقتدى صدر در سال‌هاى 2003 و 2004 زمانى مورد توجه قرار گرفت که به عنوان يک فرد خارج از دايره دولتمردان مدعى شد احزابى مانند مجلس اعلا، نمايندگان واقعى مردم فقير و به حاشيه رانده شده شيعه نيستند.
با اين حال بعد از درگيرى‌هاى خونين سال 2004 او رضايت داد که در قالب رقابت‌هاى سياسى اهداف خود را دنبال کند. صدرى‌ها در حال حاضر به عنوان واسطه‌هاى قدرت در مجلس عراق شناخته مى‌شوند. اما خود آنها بر اين نظر پافشارى مى‌کنند که در حکومت‌هاى منطقه‌اى به حاشيه رانده شده‌اند.
صدرى‌ها بر اين باورند که مجلس اعلا و متحدان آنها انتخابات ايالتى را به اين دليل به تاخير مى‌اندازند که صدرى‌ها را از آنچه حق نمايندگى آن را دارند محروم کنند.
از توافق‌ها و آتش بس‌ها که بگذريم با اين واقعيت روبرو مى‌شويم که صدرى‌ها به قدرت دموکراسى بسيار کمتر از قدرت نيروهاى شبه نظامى خود در خيابان‌ها اعتقاد دارند.
على الميالى، يکى از نمايندگان صدرى پارلمان عراق مى‌گويد:” اين اتفاق کاملا طبيعى است چون پايه‌هاى جنبش صدرى‌ها در خيابان شکل گرفته است. اين همان پايگاهى است که ديگران از آن محروم هستند و حتى نمى‌توانند در روياى دست يافتن به آن باشند.“
با چنين شرايطى هنوز به نظر مى‌رسد در جنوب عراق نزاع‌هاى سياسى به جاى اينکه با صندوق‌هاى راى‌گيرى رفع شود، در خيابان‌ها رفع مى‌شود.
نظر شما :