ترکيه نماد تجدد خواهى و تحول خواهى

ديپلماسى ايرانى:‌ پنجمین نشست از سلسله جلسات ماهانه بررسی سیاست خارجی با موضوع « ترکيه بازيگرى جديد در منطقه» در محل سایت دیپلماسی ایرانی با حضور اساتید، دانشجویان، سفرا و علاقه مندان به مباحث سیاست خارجی برگزار شد. سيد محمد صادق خرازی سفیر سابق ایران در فرانسه به نقش ترکیه جدید در منطقه اشاره کرده و گفت: ترک ها دوران بحران های فکری را پشت سر گذاشته اند . ترک ها در چند دهه تحت فشار جدی لائیستیه اموخته اند که عقل خود بنياد در منافغ ملی را چگونه مورد استفاده قرار دهند. پیشرفت ترکیه را می‌توان تمثیلی مناسب دانست. ترک ها گروهى کار مى کنند. اين اراده و انسجام در ميان تصميم سازان و سران ترکيه ستودنى است. در ترکیه امروز هر کدام از چهره ها مسئولیتی را عهده دار هستند. رحب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه نماد مديريت و رهبری دولت در ارتباط با توده ها و مردم گرایی واقع بين و صادق است . عبدالله گل رئیس جمهوری این کشور نماد تفکر حاکم بر حزب عدالت و توسعه و پيشرفت اقتصاد است و احمد داووداغلو وزیر امور خارجه این کشور هم در حقیقت از استراتژیست اين کشور به حساب می‌آید. وی به صراحت تاکید می‌کرد که ترک ها به دنبال ارتقاء موقعيت رتبه خود در بخش سياست واقتصاد جهانى هستند.

صادق خراری در ادامه می‌گوید: حجم مراوده های مالی ایران و ترکیه افزایش چشمگیری داشته اما ترک ها به صراحت تاکید دارند که تحریم های ایران به نفع ثبات سیاسی و اقتصادی ترکیه نیست. ترک ها مدت هاست به فهم جديدى از نظام بین المللی رسیده اند و مانند بسیاری از کشورهای خاورمیانه در تب و تاب میان شرق و غرب گرفتار نیستند.  ترکیه در مواجهه با ایران عزم خود را جزم کرده و به سمت تبدیل شدن به شریکی استراتژیک پیش می‌رود .

خرازی در ادامه تاکید می‌کند که به باور بسیاری از تحلیل گران مسائل ترکیه، رابطه میان تهران و آنکارا هیچ گاه تا این اندازه مثبت نبوده است . این رابطه در چند سال اخیر هدفمند و منظم شده است . نیم نگاهی هم به مناسبت های اقتصادی ، سیاسی ، تجاری ، ارزی و مرزی دو کشور بر این امر صحه می‌گذارد . در بازه زمانی چند دهه گذشته ما بارها شاهد درگیری لفظى و ديپلماتيک میان ترکیه و ایران بودیم که با درایت طرفین مهار شد . ترکيه امروز مصمم است تا با ارائه الگوى مديريت اسلامى و مبارزه با افراط و راديکاليسم،‌اسلام عقلانى را به عنوان مبناى دکترين خود عرضه کرده است و هم اينک در بسيارى از نحله هاى فکرى دنياى اسلام به عنوان نماد تحول خواهى و تجدد خواهى و اسلام خواهى و پاسدارى از ارزش و ميراث کهن تمدن اسلامى مورد توجه واقع شده اند.هدفمندى ديپلماسى ترکيه را در نقش آفرينى و بازيگرى آن بايست جستجو کرد. ترکيه در دنياى اسلام،‌خليج فارس ،‌خاورميانه و در آن سوى مرز هاى ايران يعنى ميان پاکستان،‌افغانستان نقش آفرينى مى کند و اين نقطه عطفى از تاريخ تحول سياسى ترکيه است. دستگاه دیپلماسی در ترکیه از نوعی خردمندی برخوردار شده است . در ماجراى فلسطين و مقاومت و انتفاضه، ترکيه با درايت عمل کرد و اردوغان نماد مقاومت شد اردوغان در نوار غزه و کرانه باختری توانست محبوبيت عظيمى کسب کند. ترکیه در این فضا قلب مخاطبین دل سوخته و مبارز عرب و دنياى اسلام را از آن خود کرده اين نشان از هوشمندى و زمان شناسى و فرصت شناسى ترکهاست.

سفیر سابق ایران در فرانسه در ادامه با توجه به تحولات جدید در خاورمیانه می‌گوید: ایران ، مصر و ترکیه سه کشور مهم منطقه هستند. سه حوزه تمدنی که هم در گذشته موقعیت داشته اند و هم امروز و هم درآينده داراى ظرفيت و پتانسيل بى نظير هستند. ترکیه در دوران گرفتارى در مهجوری آتاتورکيسم،‌ مشتاقانه ایستاد. برخی ادعا می‌کنند که در اروپا نوعی مخالفت برای پذیرفتن ترکیه وجود دارد . ترکیه در شورای اروپا ؛ اتحادیه اروپا و ناتو عضوی فعال است .اما برخى کشورها مانند فرانسه ،‌آلمان و انگلستان با نگاه سنتی با عضویت ترکیه مخالفت مى کنند اما من روزگاری را پیش بینی می‌کنم که اتحادیه اروپا از ترکیه برای حضور اين کشور دعوت کند. ترکیه اينک داراى ايده در شبه قاره و خاورمیانه است. در بحث پرونده هسته ای ایران نیز ترک ها همچنان نقش میانجی را ايفا می‌کنند. مقام های ترک در رايزنى هاى گسترده با مقامات ایران، در پى فرصت هاى جدى براى مشروعيت و مقبوليت پيدا کردن  میانجی گری استانبول هستند . ترکیه توانسته است از خلاء‌ايران به راحتى بهره گيرد و به راحتی از بالای سر ما عبور می‌کند و در مناقشه میان پاکستان و افغانستان ميانجى گرى می‌کند . روزگارى ایران در یک دهه گذشته نقش فعالى در حل و فصل میان سوریه وترکیه حکمیت مى کرد اما اکنون ترک ها همین نقش را به صورت گسترده تر دنبال می‌کنند.

خرازی در ادامه سخنانش به نقش ترکیه در تحولات جدید خاورمیانه اشاره کرده و می‌گوید: در پرونده مصر هم این ترک ها بودند که بیشترین مشاوره را به باراک اوباما دادند. اوباما روزانه با مقام های ترکیه در تماس تلفنی مستمر و مداوم است . اينک واقعيت جديدى به وقوع پيوسته است  از میان فرزندان اخوان سنتى، اخوانی جديد متولد شده است،‌که داراى ديدگاهى مدرن است. اخوانی که روزگاری زادگاه و اردوگاه سلفيسم سياسى بود و آموزه هاى اولترا راديکاليسم را مبناى خود قرار داده بود، اکنون در ترکیه به بلندگوی اسلام مدرن تبديل شده است .همین اخوان تاکید می‌کند که تنها را چاره برقراری امنيت بهره گيرى از مردم سالارى است.

صادق خرازی در بحث امنیت انرژی نیر به نقش ترکیه در منطقه تاکید می‌کند و می‌گوید: کاری که ترکیه هم اينک در راستاى همکارى امنيت انرژى با روسيه، چین و هند انجام می‌دهد کاملا استراتژیک است . ایران چشمان خود را بر روى پروژه ناباکو بست و این ترک ها بودند که زيرکانه اين طرح را پیش بردند . امروز ظرفيت هاى نوينى در منطقه پديد آمده است. ظرفيت هايى در صورتى که  چند اتحادیه بزرگ منطقه ای را به همراه مى تواند داشته باشد و این اتحادیه ها حتی می‌تواند سایبریک و مجازى باشد . اتحاد میان ایران ، سوریه ،لبنان و عراق امرى دور از ذهن نيست. ترکیه، چین ، هند و سوریه و ایران هم می‌توانند در باب امنيت انرژى گام هايى همچون يک اتحاديه جديد بردارند.