جنگ داخلى در دانشگاه هاى عراق
آن مراسم، يک جشن معمولى بعد از پايان کلاس‌هاى درس نبود؛ بهار سال گذشته در دانشگاه مستنصريه در بغداد، مراسمى به مناسبت تولد امام حسن عسگرى (ع) برگزار شد. بيرق‌ها و پرچم‌هاى شرکت‌کنندگان در مراسم از در و ديوار آويزان بود.
فعالان مذهبى، دانشجويان را تشويق کرده بودند بعد از پايان کلاس‌هايشان به ورزشگاه دانشگاه بروند و در مراسم حضور پيدا کنند.”حميد دوليمي“ دانشجوى 22 ساله رشته فيزيک قصد داشت از محوطه دانشگاه خارج شود اما نتوانست مسافت خيلى دورى را طى کند.
مقابل ورودى دانشگاه نگهبانى کلاشنيکف به دست، او را متوقف کرد و پرسيد:” اگر جشن تولد صدام حسين هم بود به همين زودى مى‌رفتى؟“ نگهبان کارت شناسايى او را خواست.
دوليمى مى‌گويد:” همين که کارت شناسايى من را خواست به اين معنى بود که مى‌خواست مذهب من را بداند.“ اين دانشجوى سنى به جاى کارت شناسايى، کارت دانشجويى خود را نشان داد و قول داد روز بعد کارت شناسايى خود را بياورد.
روز بعد در اطراف اتاقک نگهبانى در ورودى دانشگاه مردانى با لباس سياه – که نشانه اعضاى جيش المهدى است- پرسه مى‌زدند. دو نفر از همکلاسى‌هاى دوليمى در همان روزها ربوده شده بودند و يکى از آنها به قتل رسيده بود.
دوليمى(که مثل ديگر عراقى‌هایى که در اين گزارش نام آنها آورده شده، خواسته است براى حفظ امنيتش از نام حقيقى او استفاده نشود) به محض اينکه ديد يکى از مردان سياه پوش به سمت او مى‌آيد، پا به فرار گذاشت.
او که ديگر به دانشگاه بازنگشت مى‌گويد:” هنوز آن اعضاى جيش المهدى به دنبال من هستند. مستنصريه ديگر جايى براى تحصيل نيست.“
به گزارش نيوزويک، اين حقيقت درباره بسيارى از دانشگاه‌هاى عراق صدق مى‌کند. از سال 2003 که جنگ داخلى درداخل اين کشور آغاز شد صدها تن از دانشجويان و استادان آنها ربوده شده و به قتل رسيدند.
در گزارشى از سازمان يونسکو نوشته شده است:” برخى از استادان دانشگاه‌ها به جرم همکارى با دولت در زمان رژيم صدام حسين از سوى شبه نظاميان شيعه به قتل رسيدند. برخى ديگر نيز به دليلى کاملا برعکس، توسط شبه نظاميان سنى کشته شدند.“
به گفته يکى ازمقام‌هاى سازمان يونسکو در طول پنج سال گذشته حدود 10 هزار نفر از استادان دانشگاه‌هاى عراق اين کشور را ترک کرده‌اند.
سيستم آموزش عالى و دانشگاه‌هاى عراق نيز مانند ديگر بخش‌هاى اين کشور بين گروه‌هاى فرقه‌اى تقسيم شده است. دانشجويان عراقى حالا عادت کرده‌اند که پيش از نام نويسى در هر کلاس، ابتدا بررسى کنند استاد يا همکلاسى‌هايشان شيعه هستند يا سني.
دانشجويان دانشگاه بغداد، دو دانشکده پزشکى و داروسازى را به عنوان دانشکده‌هاى سنى و دانشکده آموزش را به عنوان دانشکده شيعيان مى‌شناسند.
يکى از دانشجويان اين دانشگاه که در حين حرف زدن نگران اين است که صدايش را بشنوند مى‌گويد:” حالا هر دانشجويى که بخواهد به دانشگاهى وارد شود اول بايد بپرسد:"آن دانشگاه شيعه است يا سنى؟ رئيس آن شيعه است يا سنى؟"
مستنصريه که زمانى به دليل فضاى ليبرال آن شهرت داشته نيز در اين شرايط زير نظر فرقه گراها قرار گرفته است. هرچند دولت نيروهايى را مامور مراقبت از دانشگاه کرده اما اين نگهبان‌ها بيشتر از نيروهاى جيش المهدى و افراد وفادار به مقتدى صدر هستند.
پوسترهاى مقتدى صدر و پدرش محمد صادق صدر به ديوارهاى دانشگاه چسبانده شده و گرافيتى‌هايى در حمايت از صدر و مخالفت با آمريکايى‌ها روى ديوارها ديده مى‌شود. بيشتر استادانى که با اين شرايط مخالف بودند دانشگاه را ترک کردند و يا اينکه فهميدند بهتر است دهان خودشان را ببندند.
يکى از استادان سنى اين دانشگاه مى‌گويد:” دانشگاه مستنصريه کلا توسط نيروهاى طرفدار صدر اداره مى‌ِشود. پيش از اين کسى نمى‌توانست درباره صدام حسين چيزى بگويد، حالا نمى‌شود درباره مقتدى صدر چيزى گفت.“
البته برخى از دانشجويان اين دانشگاه از اين وحشت عمومى استفاده مى‌کنند. در امتحان‌هاى ترم گذشته يکى از دانشجويان با تظاهر به عضويت در جيش المهدى و نوشتن نامه‌هاى تهديد آميز، استادش را وادار کرد نمره قبولى در يکى از دروس به او بدهد.
به گفته استادان غير مذهبى دانشگاه در طول يکى دوسال گذشته مسائل مذهبى، رفتارهاى دانشجويان را تحت تاثير قرار داده است. به تازگى گروهى از دانشجويان مذهبى با زخمى کردن سينه‌هاى خود – شيوه‌اى که در ايام عاشورا به عزادارى مى‌پردازند- به شرايط بد خوابگاه‌ها اعتراض کردند.
با اين حال بحث انگيزترين موضوع اين دانشگاه، مراقبت نيروهاى جيش المهدى از آن است. در شرايطى که دانشجوهاى سنى مانند دلومى حضور آنها را تهديدى براى خود مى‌بينند، دانشجويان شيعه از حضور آنها خوشنود هستند چون مى‌توانند خطرات انفجارها و درگيرى‌ها را کاهش دهند.
در ژانويه گذشته دو خودرو بمب‌گذارى شده و يک حمله انتحارى در مستنصريه 70 کشته و حدود170 زخمى برجا گذاشت. يک ماه بعد از آن زنى با حمله انتحارى به دانشکده اقتصاد دست کم 40 نفر را به قتل رساند.
حملات انتحارى و بمب گذارى‌ها به تازگى درعراق کاهش پيدا کرده است اما سدهاى دفاعى عراقى‌ها – چه ذهنى و چه جسمى- به اين زودى‌ها محو نمى‌شود.
نظر شما :