اروپا همسایه عراق می شود؟

ارتباط مستقیمی بین عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا و عراق در شرایط کنونی وجود دارد. عضویت ترکیه در این اتحادیه تاثیر مستقیمی بر روی نفت، تروریسم و اقلیتهای مذهبی و .... در عراق دارد. با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، عراق یکی از همسایگان اتحادیه اروپا می شود. هرچند برخی معتقدند که با شرایطی که امروز در عراق حکم فرمااست، عراق در واقع یکی از همسایه های اتحادیه اروپا به شمار می رود و هر تغییری به طور مستقیم و غیر مستقیم این اتحادیه را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

 

 از نفت و تروریسم تا اقلیتهای مذهبی و روابط بین مسلمانان و مسیحیان، هر اتفاقی که در عراق بی افتد همانقدر که دنیا را تحت تاثیر خود قرار می دهد اتحادیه اروپا را نیز دگرگون می کند. این در حالی است که نیروهای نظامی برخی از کشورهای اروپایی مانند بریتانیا در عراق حضور دارند و برخی دیگر به طور قانونی از حضور نیروهای دیگر حمایت می کنند.

حتی این نکته را هم نباید فراموش کرد که کشورهای مخالف جنگ عراق مانند آلمان و فرانسه نیز از تبعات این جنگ در امان نیستند. در نشست ناتو در ماه جوون سال 2004 در شهر استانبول بسیاری از کشورهای از جمله کشورهای اتحادیه اروپا درگیر جنگ عراق شدند. بنابراین اتحادیه اروپا نسبت به موضوعی که به طور مستقیم این اتحادیه را تحت تاثیر قرار می دهد نمی تواند تنها نظاره گر باشد.

 

در واقع موضوع عراق به طور کلی تمامی دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است. ترکیه با تجزیه عراق به طور کلی مخالف است و عقیده دارد که در صورتی که به عنوان مثال بخش کرد نشین این کشور از عراق جدا شود درگیریها ما بین اعراب و کردها بالا می گیرد. البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که در این میان ترکیه منافع خود را نیز در نظر می گیرد چرا که درصورتی که بخش کردنشین عراق اعلام استقلال کند، این واقعه می تواند کردهای ترکیه را نیز به شورش ترغیب کند، بنابراین کشورهای همسایه عراق از جمله سوریه، ایران و ترکیه عراقی متحد و یکپارچه را به عراقی که به تکه های مختلف تقیسم شده باشد ترجیه می دهند.

 

ترکیه معتقد است که تقسیم عراق می تواند تجربه درگیریهای اسرائیل و فلسطین را تکرار کند. خاورمیانه دیگر تاب تحمل یک درگیری تازه و یا کشوری جدید را نخواهد داشت. در این چارچوب هیچ یک ا زگروه های عراقی از کرد و ترکمن و شیعه نباید به صورت انفرادی برخورد کنند. با چنین پیش زمینه فکری، از آنجا که ترکیه نمی خواهد با عراقی چند پارچه رو به رو شود می تواند نقش موثری در یکپارچگی این کشور ایفا کند. ترکیه همیشه سعی کرده است تا روابط خوبی با دولت های عراق برقرار کند. این روابط خوب ترکیه با عراق و سایر همسایگانش به ترکیه قدرتی بخشیده است که می تواند به اروپا منتقل شود.

 

حتی درگیرهای اخیر بین حزب کارگران کرد(پ.ک.ک) با ترک ها در مرزهای این دو کشور نمی تواند نقش ترکیه در ایجاد آرامش و ثبات در این کشور را کمرنگ کند. چرا که همانطور که شاهد آن هستیم ترکیه درصدد است تا با اتخاذ دیپلماسی به این درگیریهای پایان دهد.

 

هرچند آغاز درگیریهای گسترده تر به نفع ترکیه نیز نخواهد بود اما مسلما دیپلماتهای ترک در خصوص حمله به شمال عراق به تبعاتی که این حمله برروی امنیت کشور همسایه شان خواهد داشت نیز فکر می کنند.

 

با توجه به نقش ترکیه در منطقه به عنوان مثال دیگری می توان به روابط ایران و ترکیه اشاره کرد. ایران و ترکیه بخصوص در سالهای اخیر روابط سیاسی و اقتصادی خود را گسترش داده اند. با توجه به بحران عراق این دو کشور طی همکاریهای دو جانبه همواره درصدد راه حلی منطقی برای پایان دادن به بحران عراق بوده اند.

 

این واضح است که ترکیه می تواند نقش سازنده ای در عراق ایفا کند، با وجود آنکه روابط سیاسی و اقتصادی ترکیه و عراق حدودی دارد، با عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا این مرزها گسترش بیشتری می یابد. عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا موجب می شود تا عراق به کشور امن تری تبدیل شود.

با توجه به حادثه 11 سپتامبر بار دیگر جهان متوجه این واقعیت شد که مسئله فلسطین تنها به اسراییل و جهان عرب ارتباط ندارد بلکه یک مطئله جهانی است. درگیریهای موجود در این بخش جهان به قوانین بین المللی صدمه می زند و امنیت و ثبات جهانی را مخدوش می کند.

 

در مسئله فلسطین با توجه به روابط آمریکا و اسراییل، واشنگتن خود را از دخالت در این مسئله کنار کشیده است. اعراب و اسراییل نیز به این نتیجه رسیده اند که بدون میانجی گری یک عضو بی طرف این مسئله هرگز به پایان نخواهد رسید. با وجود درگیریهای طولانی مدت در این منطقه باید به این نکته اشاره کرد که در واقع تمام دنیا فکر می کنند که این درگیریها هرگز به نتیجه نخواهد رسید.

 اما با نگاهی به تاریخ متوجه می شویم که این تنها ترکها بوده اند که در زمان حکومت عثمانی ها توانستند در این منطقه از جهان آرامش و صلح را برقرار کنند. این راز بزرگ در دانش ترکها از تاریخ و فرهنگ این منطقه سرچشمه می گیرد.

 

در زمان حمله نازیها ترکیه هزاران آواره را در سالهای 1930 در دل خود جای داد و از آنها حمایت کرد. همچنین در سالهای اخیر هم بلند اجویت و هم رجب طیب اردوغان بارها بر سیاست اسراییل در قبال فلسطینی ها خرده گرفته اند و اعلام کرده اند که ادامه این روند به خود اسراییل بیش از همه آسیب می رساند.

 

در این میان ترکیه می تواند با عضویت در اتحادیه اروپا به عنوان یک ناجی میان اروپا و درگیهای فلسطین و اسراییل قرار بگیرد و نقش اروپا در این درگیریها را افزایش دهد.

ترکیه همچنین توانسته است روابط خوبی با دولت بسته سوریه برقرار کند. حجم تجاری بین سوریه و ترکیه درسالهای 1990 حدود 100 میلیون دلار بوده است. از زمانیکه این دوکشور مشکلات دوجانبه سیاسی خود را حل و فصل کردند و سوریه از حمایت گروه های تروریستی در داخل خاک ترکیه دست کشید این رقم به 1 میلیارد دلار دسید.

 

آب یکی دیگر از مسائلی است که ترکیه را به کشورهای منطقه مرتبط می کند. در همین راستا ترکیه در حال حاضر از طریق دریا به شمال قبرس آب ارسال می کند. با توجه به نقش اقتصادی ترکیه در منطقه در صورتیکه ترکیه عضو دائم اتحادیه اروپا شود در واقع این اروپا است که بازارهای جدید اقتصادی را در اختیار خواهد داشت.

 

برای رسیدن به این اهداف، ترکیه در واقع به عنوان یک کاتالیزور به اروپا برای رسیدن به اهداف بلند مدت کمک می کند. به طور خلاصه عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا پروژه اروپا برای حل درگیریهای بین اسراییل و فلسطین را سرعت بیشتری می بخشد. در واقع عضویت ترکیه در این اتحادیه به بسیاری از مشکلات منطقه خاورمیانه کمک بزرگی خواهد کرد.