سفر در قامت وزير، بازگشت در جامه توريست

دیپلماسی ایرانی: تعبيرها و تفسيرها از تغيير در وزارت امور خارجه ايران در رسانه‌هاى بين المللى ادامه دارد. رويترز در مطلبى به بيان ديدگاه کارشناسان متفاوت مى‌پردازد و مى‌‌نويسد: نمى‌توان برکنارى منوچهر متکى وزير امور خارجه سابق ايران را خانه تکانى يا تغيير راهبرد خواند. بلکه بايد اين حرکت را پيروزى ديگرى براى رئيس جمهورى ايران خواند. اين تغيير و تحول نشان مى‌دهد که احمدى نژاد هنوز از حمايت قاطع رهبرى ايران برخوردار است.

اين سايت خبرى در ادامه مى‌‌نويسد: ايرانى‌ها از تغيير ناگهانى منوچهر متکى شوکه شده‌اند. در محافل ديپلماتيک هم تغيير منوچهر متکى را در حالى که در ماموريت در سنگال بود، غيرحرفه‌اى مى‌خوانند. منوچهر متکى با پاى خود و در جامه وزير امور خارجه به سنگال رفت و در حالى اين کشور را ترک کرد که ديگر يک توريست ساده بود. وى با شنيدن اخبار از سرنوشتى که براى وى رقم زده بودند مطلع شد.

رويترز به سخنان حسين شريعتمدارى در روزنامه کيهان ارجاع مى‌‌دهد که نوشته بود: در عرف ديپلماتيک، اخراج کردن يک وزير در حالى که وى در ماموريت است نه تنها نشان دهنده هرج و مرج در دستگاه ديپلماسى است بلکه توهينى به شخصيت وى هم است.

در حالى که بسيارى اين حرکت را ناسنجيده و نشان دهنده اوج اختلاف ميان متکى و احمدى نژاد مى‌‌دانند، اما بر هيچ کس پوشيده نيست که رئيس‌جمهورى و وزير امور خارجه‌اى که حالا پسوند "سابق" را هم يدک مى‌‌کشد، هيچ گاه متحدان استراتژيکى نبودند. روزهاى حضور متکى در قدرت از مدت‌ها پيش به شمارش افتاده بود. از همان روزى که محمود احمدى نژاد انتصاب نمايندگان ويژه را آغاز کرد، زمزمه‌هاى اخراج متکى شنيده مى‌‌شد. بسيارى اين حرکت را به کودتا در وزارت امور خارجه تعبير کردند.

رويترز در ادامه مى‌‌نويسد: اين ماجرا بسيارى از نمايندگان مجلس را نگران کرده است چرا که اين طيف اعتقاد دارند که محمود احمدى نژاد در حقيقت بيش از پيش بر حجم اختيارات خود مى‌‌افزايد و عملا مجلس را داخل معادلات سياست داخلى يا خارجى حساب نمى‌کند. بسيارى از تحليل‌گران ادعا مى‌کنند که محمود احمدى نژاد اين حرکت را با صلاحديد رهبرى ايران انجام داده و همين مساله نشان مى‌‌دهد که وى همچنان از حمايت رهبرى برخوردار است. البته رهبرى ايران پس از ماجراى انتصاب‌هاى متفاوت در وزارت امور خارجه از محمود احمدى نژاد خواست که به اختلاف‌ها پايان داده و همکارى و همدلى را در راس امور قرار دهد.

مير جاودان‌فر از تحليل‌گران مسائل ايران در اين خصوص به رويترز مى‌گويد: مطمئن باشيد که محمود احمدى نژاد مجوز برکنار کردن منوچهر متکى را از رهبرى گرفته در غيراينصورت وى مى‌‌توانست مدت‌ها پيش اين حرکت را انجام دهد.

على اکبر صالحى در حال حاضر به مدت سه ماه بر کرسى رياست موقت وزارت امور خارجه تکيه مى‌‌زند. يک بار در سال 2005 ميلادى زمزمه اعطاى وزارت امور خارجه به على اکبر صالحى به گوش رسيد، اما در نهايت به دليل نياز به حضور چهره‌هاى متفاوت از شاخه‌هاى متفاوت سياسى در دولت بود که حضور وى در اين پست منتفى شد. اکنون محمود احمدى نژاد نيازى به اين محافظه کارى‌ها در قدرت نمى‌بيند. على اکبر صالحى از وفاداران به محمود احمدى نژاد است و البته در حوزه هسته‌اى هم يد طولانى دارد.

رويترز در ادامه مى‌‌نويسد: منوچهر متکى در حقيقت محافظه کارترين عضو کابينه بود. وى تنها فردى بود که به ساختار سياسى مد نظر آقاى احمدى نژاد نزديک نبود.

مهرزاد بروجردى از تحليل‌گران مسائل ايران در گفتگو با رويترز مى‌‌گويد: اين تغيير و تحول نشان داد که محافظه کاران راديکال مى‌‌روند تا جاى محافظه کاران سنتى را در دستگاه ديپلماسى ايران بگيرند. اين طيف همان‌هايى هستند که امروزه روز مى‌‌توانند حرف خود را در ايران به کرسى بنشانند.

بسيارى از ناظران معادلات سياسى در ايران اعتقاد دارند که عزل متکى در حقيقت تاثيرى بر برنامه سياست خارجى ايران ندارد.

رويترز در ادامه مى‌‌نويسد: با صدور مجوز جابه‌جايى متکى، رهبرى ايران براى چندمين بار حمايت‌هاى خود را از محمود احمدى نژاد به تصوير کشيد. هر روز بر حجم حمايت‌ها از محمود احمدى نژاد افزوده مى‌‌شود و اندک اندک دايره حضور نخبگانى از تمامى ‌‌طيف‌هاى سياسى در راس قدرت هم کوچک‌تر مى‌‌شود.

رويترز در ادامه نگاهى متفاوت به اين ماجرا، ادعا مى‌‌کند که اين حرکت آقاى رئيس‌جمهور در حقيقت رو در روى رئيس مجلس ايستادن هم است. منوچهر متکى با على لاريجانى رابطه نزديکى داشت و به استناد همين رابطه بود که رئيس مجلس در ماه جولاى از رئيس جمهورى خواست تکليف نمايندگان ويژه منصوب شده را معين کند. اين سايت از لاريجانى به عنوان منتقد برنامه‌هاى اقتصادى دولت ياد مى‌‌کند و ادعا مى‌کند که بايد براى بررسى تبعات اين تغيير و تحول در سياست خارجى و داخلى ايران، به زمان فرصت داد.