ويکى‌ليکس: امريکا از ترکيه مى‌ترسد
ديپلماسى ايرانى: ويکى‌ليکس و اظهاراتى که عليه ترکيه ايراد شد، نشان مى‌دهد که اين کشور براى دنياى جديد و کشورهاى غربى به خصوص امريکا که ادعاى رهبرى آن را دارند، به نوعى تهديد به شمار مى‌رود تا فرصت. مثلا يکى از نامه‌هاى منتشر شده مى‌نويسد که احمد داوود اوغلو، وزير امور خارجه ترکيه مرد خطرناکى است و بايد جلوى آن را گرفت. چرا که اين مرد که نظريه‌پرداز هيئت حاکم در ترکيه در بعد سياست خارجى محسوب مى‌شود، قصد دارد روياى عثمانى قديم را در خاورميانه احيا کند و اين موضوع در نهايت با منافع امريکا در منطقه و جهان مغيارت دارد.
جکسون ديل در يادداشتى در روزنامه واشنگتن‌پست با تکيه به اسناد ويکى‌ليکس به تحليل نگرش امريکايى‌ها به ترکيه مى‌پردازد و مى‌نويسد: اکنون در وزارت امور خارجه امريکا همه مى‌پرسند: آيا مى‌توان بر ترکيه همچنان به عنوان يک هم‌پيمان حساب کرد؟ ترکيه به رغم عضويت در پيمان آتلانتيک شمالى، ناتو، ميزبانى از نيروهاى امريکايى در خاک خود که نقشى حياتى در عمليات نيروهاى ناتو در افغانستان ايفا مى‌کند، حضور مشترکش با اين نيروها در افغانستان و يکى از بزرگترين خريداران سلاح‌هاى امريکايى، سياست‌هاى اتخاذ کرده که با منش سياسى امريکا و غرب کاملا متفاوت است و اين سبب شده تا بسيارى بپرسند که آيا ترکيه همچنان هم‌پيمان مهمى براى اروپا محسوب مى‌شود؟
جکسون ديل سپس مى‌نويسد: طى 8 سال گذشته حزب عدالت و توسعه اسلامى که يک حزب اسلام‌گراى معتدل در دنياى اسلام محسوب مى‌شود نمونه‌اى از روابط جديد قرن بيست و يکم در دنياى کنونى محسوب مى‌شود و ايالات متحده مجبور است با نمونه جديدى از يک کشور اسلامى رابطه‌اى متفاوت برقرار کند. رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير ترکيه با توجه به اقتصاد پويا و در حال شکوفايى کشورش و پيگيرى اهداف بزرگ جئوسياسى اين فرصت را يافته تا در کنار ايران در برابر بسيارى از سياست‌هاى امريکا بايستد و در برابر کشورهاى مستبدى چون سودان و سوريه که بر طبل مخالفت با اسرائيل مى‌کوبند، فردى باشد که با حمايت مردمى و انتخابات آزاد به انتقادهاى شديد اللحن از اسرائيل بپردازد.
ستون‌نويس روزنامه واشنگتن‌پست در ادامه ياداور مى‌شود: البته اين بدان معنا نيست که ترکيه از رديف دوستان و حاميان امريکا کنار رفته و واشنگتن بايد به آن بدبين باشد، خير بر عکس؛ در حال حاضر ترکيه به نيروهاى امريکايى در کابل کمک مى‌کند و ارتش امريکا نيز براى مبارزه با شورشيان کرد بيشترين کمک را به ارتش ترکيه مى‌رساند. اين نشان مى‌دهد که امريکا به ترکيه بدبين نيست ولى سياستى جديد را در اين کشور شاهد است که برايش تازگى دارد و هنوز نتوانسته آن را هضم کند.
اردوغان نسبت به برخى حاکمان خاورميانه مثل حسنى مبارک، رئيس جمهورى مصر که مصالح استراتژيک امريکا را تاييد مى‌کند، نگاه مثبتى دارد اما ديکتاتورى آنها را که لجام گسيخته و هر روز بيشتر مى‌شود، رد مى‌کند و اين باعث شده تا خود به يک استراتژيست سياسى در منطقه تبديل شود.
وى سپس با اشاره به نامه‌هاى افشا شده ويکى‌ليکس مى‌نويسد: اين نامه‌ها نشان مى‌دهد که اردوغان با اتخاذ سياستى کاملا ماهرانه تلاش مى‌کند نقشى مهم در لبنان، پاکستان و حتى سوريه بازى کند. اکنون اردوغان در قامت يک رهبر آرمانى که جامعه عربى مدت‌ها انتظار آن را مى‌کشيد، ظاهر شده و اکنون جذابيتى در حد و اندازه سيد حسن نصرالله دبير کل حزب الله شايد هم در برخى مواقع فراتر از آن بيابد.
ترکيه در نهايت هدفش رسيدن به تجارت آزاد و جلب سرمايه‌گذارى اروپايى‌ها در ترکيه و در بعد منطقه‌اى نيز خواستار عراقى دموکراتيک، ايرانى غير هسته‌اى و پيروزى ناتو در افغانستان است. ترکيه همچنان اسرائيل را به رسميت مى‌شناسد و به رغم اين که تلاش مى‌کند علنا از حقوق فلسطينان دفاع کند و اسرائيل را به باد انتقاد مى‌گيرد همچنان با اسرائيل رابطه در حد سفير دارد. ترکيه از اساس کشورى دموکراتيک با اصول حقيقى اسلام است و اين باعث مى‌شود تا از يک سو از همه سخت‌گيرتر در رابطه با غرب باشد و از سوى ديگر نزديک‌ترين کشور براى هم‌پيمانى با امريکا باشد.
ديل در پايان مى‌نويسد: نامه‌هاى ويکى‌ليکس همه نشان مى‌دهد که ايالات متحده ناگزير به حفظ رابطه و هم‌پيمانى با ترکيه است. ولى ناچار اين را هم بايد بپذيرد که سياست ترکيه کاملا تغيير يافته و بايد به زياده‌خواهى اين کشور در خاورميانه و در آينده‌اى نزديک در دنيا تن دهد و اين را هم بداند فضايى از اين بهتر در انتظارش نخواهد بود.
نظر شما :