اهداف سفر سعد حریری به ایران

دیپلماسی ایرانی: سعد حریری نخست وزیر لبنان در اولین سفر رسمی خود به ایران روز گذشته وارد تهران شد. محمد ایرانی سفیر سابق ایران در لبنان در گفتار زیر به اهداف این سفر پرداخته است:

روابط رسمی ایران و لبنان روابط عادی اما رو به جلویی است. هرچند این روابط همواره تحت تاثیر مسائل داخلی لبنان و رویدادهای منطقه‌ای بوده است، اما به دلیل نزدیکی جغرافیایی و نیز به دليل مبادلات فرهنگی و تجاری همواره دارای اهمیت بوده است؛ آنچه که این روابط را طی دهه‌های اخیر از  اهیمت ویژه‌ای برخوردار کرده به مواضع حمایتی جمهوری اسلامی ایران از مقاومت لبنان برای آزادسازی سرزمین‌های اشغالی برمی‌گردد. این محور با مسائل منطقه‌ای و جناح‌بندی‌های منطقه‌ای بین حامیان جبهه مقاومت علیه صهیونیسم و نیز جبهه سازش یا اعتدال یا حامیان سیاست‌های غرب آمیخته شده است.

روابط ایران و لبنان در زمان مرحوم رفیق حریری تا حد زیادی در ابعاد اقتصادی گسترده شد اما با توجه به این که همه امور در لبنان تحت تاثیر مسائل دخلی قرار می‌گیرد لذا این روابط نیز از فراز و نشیب‌های زیادی برخوردار بود. به دلیل ساختار ویژه طائفه‌ای و ترکیب سیاسی شکننده لبنان، این کشور پیوسته در معرض فتنه‌ها و آشوب‌های داخلی طائفه‌ای، مذهبی و سیاسی است و معمولا با کوچک‌ترین مسئله مورد تحریک قرار می‌گیرد. هرچند در این مسئله طرف‌های خارجی نیز نقش دارند.

سفر سعد حریری، نخست وزیر لبنان، که برای اولین بار بعد از تشکیل دولت ملی در لبنان صورت می‌گیرد از دو بعد قابل تحلیل است.

این سفر به مسائل اقتصادی و دوجانبه مربوط است. در پی سفر اخیر آقای احمدی نژاد، مجموعه‌ای از یادداشت تفاهم‌ها و توافقات امضا شد و توسعه روابط دوجانبه اقتصادی، بازرگانی و خدماتی دنبال شد. با این حال به نظر من توسعه این‌گونه روابط با لبنان به تحولات داخلی در این کشور بستگی دارد. یعنی این که چنانچه فضاى داخلی و طائفه‌ای لبنان فضای آرام و کم‌تشنجی باشد این روابط می‌تواند توسعه یابد. در غیر این‌صورت، اگر فضای داخلی این کشور فضای آرامی نباشد، در روابط دوجانبه پیشرفتی شاهد نخواهیم بود.

به لحاظ سیاسی، سفر آقای سعد حریری به تهران را باید بخشی از تحرکات منطقه‌ای ایشان دانست. یعنی این دیدار در ادامه سفر‌های ایشان به عربستان و سوریه است که عمدتا با هدف برقراری ثبات دولت و آرامش داخلی لبنان صورت گرفته است. این موضوع خصوصا با توجه به مسئله دادگاه ترور رفیق حریری از اهمیت بیشتری برخوردار است. این دادگاه به دنبال صدور رای اولیه‌ای است که گفته می‌شود که قرار است بعض از جناح هاى سیاسی در لبنان را به ترور رفیق حریری متهم کند.

گفته می‌شود این رای تا اواسط دسامبر یعنی در 10 روز آینده صادر می‌شود و احتمالا برخی از اعضای حزب الله را به دخالت در ترور رفیق حریری متهم خواهد کرد. سعد حریری در این سفر به دنبال این است که دیدگاه‌های دو کشور را به هم نزدیک کند. یعنی این که در بعد داخلی آن این سفر می‌تواند به آرام سازی فضای داخلی لبنان کمک کند تا سعد حریری بتواند ریاست دولتی را که از سال گذشته تشکیل شده همچنان حفظ کند.

در بعد ایرانی این رویداد سیاسی در لبنان، سعد حریری تلاش می‌کند نشان دهد علی‌رغم دیدگاه‌های متباین و مخالف در بعضی محورها با ایران، در بعضی محورهای دیگر زمینه‌های توافق وجود دارد. او تلاش می‌کند در این سفر، تحولات سیاسی داخلی لبنان را عملا در کنار توسعه روابط اقتصادی قرار دهد تا در صورتی که دادگاه رسیدگی به ترور رفیق حریری، بخواهد اتهام به افرادی از حزب الله را اعلام کند، مانع موضع‌گیری‌های احتمالی تندی از سوی جمهوری اسلامی ایران شود.