علی باباجان به ایران می آید ؛ تهران مانع جنگ می شود؟

بوی جنگ به مشام می رسد. نفت از مرز 90 دلار می گذرد. هیاتی از عراق برای مذاکره به آنکارا سفر می کنند. وزیر امور خارجه ترکیه در راه رسیدن به تهران است. آمریکا هشدار می دهد و آمار کشته شدگان در مرزهای ترکیه و عراق افزایش می یابد.

 

اواخر هفته گذشته علی باباجان، وزیر امور خارجه ترکیه به بغداد سفر کرد تا ضمن مذاکره با سران عراقی، شرایط کشورش را برای عدم حمله به شمال عراق اعلام کند. در همان زمان علی باباجان اعلام کرد که هیاتی از عراق برای ادامه مذاکرات به آنکارا سفر خواهند کرد.

 

هیات عراقی در مقابل خواسته های آنکارا برای مهار حزب پ.ک.ک، سه پیشنهاد ارائه دادند که مقامات ترک را قانع نکرد. آنها قطع کمک از حزب پ.ک.ک و متوقف ساختن اقدامات این حزب و بستن دفاتر آن در عراق را پیشنهاد کردند که به گفته مقامات ترک این اقدامات زمان زیادی را طلب می کند که از حوصله آنان خارج است.

 

ترکیه در این دیدار اعلام کرد که در صورتی که دولت عراق به سرعت و با جدیدت با شورشیان پ.ک.ک مقابله نکند، ترکیه وارد عمل خواهد شد و حمله نظامی گسترده ای را آغاز خواهد کرد.

وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد که در بحران اخیر زمان نقش مهمی را بازی می کند.

 

سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه پس از پایان مذاکرات روز گذشته اعلام کرد که مقامات عراقی در مقابل با بحران به وجود آمده برخوردی صمیمی داشتند اما پیشنهادهای ارائه شده توسط این هیات نیازمند زمان زیادی است و این درحالی است که فاکتور زمان نقش اصلی را در بحران شمال عراق بازی می کند. ترکیه از دولت عراق می خواهد تا برای مبارزه با شورشیان پ.ک.ک با سرعت وارد عمل شود.

 

این درحالی است که رییس ستاد مشترک ارتش ترکیه درخصوص حمله به شمال عراق اعلام کرد که آغاز حملات نظامی گسترده علیه شورشیان پ.ک.ک تا بعد از سفر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به واشنگتن در 14 آبان به تعویق افتاده است.

 

یاشار بیوکانیت با اعلام اینکه ارتش ترکیه آمادگی کامل برای انجام عملیات نظامی گسترده در شمال عراق را دارد اعلام کرد که به محض صدور فرمات عملیات نظامی آغاز خواهد شد اما از آنجا که آنکارا سفر رجب اردوغان به آمریکا را مهم ارزیابی کرده است جهت تصمیم گیری در خصوص حمله تا زمان بازگشت وی از واشنگتن منتظر می ماند.

 

قرار است آقای اردوغان 14 آبانماه سال جاری برای ملاقات با جورج بوش، رییس جمهور آمریکا به واشنگتن سفر کند و در خصوص راه کارهای مناسب برای سرکوب شورشیان گفت و گو کنند.

 

از آنجا که آمریکا با حمله ترکیه به شمال عراق موافق نیست به نظر می رسد که درصدد است تا با ارائه پیشنهادی جدید نظر نخست وزیر ترکیه را تغییر دهد. هرچند بسته شدن پرونده قتل عام ارامنه در مجلس نمایندگان آمریکا می تواند یکی از این پیشنهادهای ارائه شده باشد اما موضوع پ.ک.ک امروز از مرزهای این پرونده گذشته است و بعید به نظر می رسد که ترکیه تنها با بسته شدن این پرونده دست از حمله به شمال عراق بردارد.

 

چرا حمله؟

ترکیه سالهاست که به صورت کج دار و مریز با موضوع حزب کارگران کرد برخورد کرده است. نخست وزیر این کشور که پیش از این حمله نظامی به شمال عراق را تنها موجب افزایش ناآرامی ها می دانست لایحه حمله به شمال عراق را به پارلمان ترکیه تسلیم کرد و پارلمان ترکیه با اکثریت آرا به این لایحه رای مثبت داد.

 

اما در شرایطی که ترکیه مرحله ای حساس از سیاست داخلی و خارجی خود را پیش رو دارد به نظر می رسد که حمله نظامی به شمال عراق نه تنها مسئله تروریسم را حل نخواهد کرد بلکه ترکیه را از مسیری که پیش رو دارد بسیار دور می کند.

 

از طرف دیگر کشور عراق در شرایط نابسامانی به سر می برد. ادامه حضور آمریکایی ها در عراق همچنان به بروز ناآرامی ها در این کشور دامن می زند و حمله به شمال عراق آتشی را برپا می کند که معضلات آن کشورهای همسایه عراق از جمله خود ترکیه را درگیر خواهد کرد.

درخواست حمله به شمال عراق چیزی تنها از طرف دولت مطرح نمی شود که به جز تعداد کمی از اعضای پارلمان سایر اعضا به شدت با آن موافق هستند.

 

بنابراین چرا ترکیه با توجه به آنکه هنوز مدت زیادی از پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی نگذشته است تصمیم می گیرد مشکلی را که سالها از عمر آن می گذرد اینگونه چاره سازی کند؟ شاید امروز ارتش با تحلیل نتیجه انتخابات نگران از دست دادن قدرت خود است و می خواهد تا با حمله نظامی قدرت از دست داده را بازسازی کند و نمایشی نمایدن از خود نشان دهد؟ آیا هدف از آغاز یک جنگ متحد کردن مردم منطقه با دولت است؟

آیا نتیجه به دست آمده (موافقت با حمله به شمال عراق) نتیجه درگیرهای بین موافقان و مخالفان حمله نظامی برای مبارزه با ترور است؟ هم زمانی این توافق با تغییرات قانون اساسی یک تصادف است؟ آیا افزایش حملات تروریستی توسط پ.ک.ک هشداری است به افزایش ارتباط ترکیه با ایران و روسیه؟ و یا تلاشی است برای قانع کردن ترکیه برای حمایت از جنگهای احتمالی منطقه؟

 

شاید بهتر باشد جواب همه سوالات بالا را اینگونه بررسی کنیم که ترکیه سعی می کند تا در حل مشکلاتی که در منطقه در فلسطین و عراق و سوریه وجود دارد به خاموش شدن آتش افروخته کمک کند و به کشوری امن تبدیل شود. آغاز جنگ در شمال عراق به معنی درگیری ترکیه در آتشی است که خود برافروخته است. با آغاز اولین شعله های این آتش دیگر ترکیه فرصت این را نخواهد داشت تا آتش دیگران را خاموش کند.

 

هفته آینده، همسایه های عراق، نماینده اتحادیه اروپا و وزرای خارجه هشت کشور صنعتی جهان در استانبول گرد هم می آیند تا موضوع عراق را بررسی کنند. در این نشست درخصوص آینده عراق صحبت خواهد شد اما ترکیه در شمال عراق درگیر خواهد بود.

 

علی باباجان، وزیر امور خارجه ترکیه به تهران سفر می کند تا با مقامات بلند پایه ایرانی بر سر موضوع حمله نظامی به شمال عراق گفت و گو کند.

 

علی باباجان در طی سفر خود با محمود احمدی نژاد، حداد عادل و منوچهر متکی دیدار خواهد کرد. این درحالی است که پیش بینی می شود تهران با ارائه پیشنهادی که بتواند مانع از حمله ترکها به شمال عراق باشد از وزیر امور خارجه ترکیه پذیرایی کند.