ماه عسل امريکا - مصر تمام شد؟

ديپلماسى ايرانى: روابط مصر – امريکا از دهه هفتاد تا کنون بر اساس احترام متقابل و تلاش براى تحقق مصالح مشترک فى‌مابين و اقليمى بوده است و مصر نيز همواره تلاش داشته که به چارچوبى که باعث ايجاد اين روابط دو جانبه شده احترام بگذارد و البته طرف امريکايى نيز تا کنون به حفظ اين احترام پايبند بوده است.

اما ظاهرا اين ماه عسل امريکايى – مصرى روزهاى بحرانى‌اى را مى‌گذراند، وزارت امور خارجه مصر نسبت به بيانيه‌اى که توسط مسئولين امريکايى پس از جلسه فوق‌العاده کميسيون مصر وزارت امور خارجه امريکا که عنوان «مجموعه کارى مصر» را بر خود دارد و اخيرا بر روى انتخابات سراسرى مصر متمرکز شده، صادر شد بيانيه شديداللحنى را صادر کرد. وزارت امور خارجه ايالات متحده  خواسته بود که انتخابات سراسرى مصر انتخاباتى آزاد و منزه باشد.

اين نخستين بار نيست که دولت مصر بيانيه‌اى صادر مى‌کند و در آن مداخلات امريکا در امور داخلى‌اش را محکوم مى‌کند. مناقشات واشنگتن و قاهره بر سر تلاش‌هاى دموکراتيک و قضاياى حقوق بشر مدت‌هاست که وجود دارد و هنوز هم ادامه دارد. مثلا هنگامى که جورج بوش پسر، رئيس جمهورى سابق امريکا به قاهره آمده بود و بر سر بازداشت ايمن نور رقيب حسنى مبارک در انتخابات گذشته از وضعيت حقوق بشر در اين کشور انتقاد کرد و بر برگزارى انتخابات‌ آزاد انگشت گذاشت، دولت مصر اظهارات او را رد کرد و آن را دخالت در امور داخلى خود دانست. اما بيانيه اين مرتبه وزارت امور خارجه امريکا با دفعات قبل متفاوت بود. اين بار مصر با عصبانيت و با خشم، قاطعانه و متفاوت با هر بار انزجار خود را از دخالت امريکا در امور داخلى‌اش ابراز داشت و با ادبيات ديپلماتيک به طور روشن غيظ و خشم خود را نشان داد. آيا قاهره از اين عصبانى شد که مى‌ديد اظهارات مقامات امريکايى با اظهارات و مواضع اپوزسيون مصر همراهى و هماهنگى دارد؟ شايد چنين باشد اما بسيار روشن است که بيانيه وزارت امور خارجى مصر بازگو کننده نگرانى از اختلافات داخلى است و قاهره از اين نگران است که به گفته بيانيه وزارت امور خارجه مصر به "جمع کشورهاى آشوب‌خيز خاورميانه" بپيوندد.

بى‌شک اين که دولت مصر مانع از دخالت عامل خارجى در امور داخلى‌اش شود امرى صحيح و غير قابل انکار است و اين که قاهره ادعا مى‌کند به فکر مصالح مصر است و اظهارات مقامات امريکايى را حرکتى نامحترمانه مى‌پندارد، کاملا صحيح است. به خصوص اين که هنگامى که مصر در امور امريکا در عراق و افغانستان و ديگر مناطق خاورميانه دخالت نمى‌کند از امريکا نيز انتظار دارد که در امور داخلى‌اش دخالت نکند. اما اين بيانيه جنبه ديگرى نيز دارد و آن اين که رد غير مستقيمى بر سر تقسيم سودان که مصر با آن به شدت مخالف و در مقابل ايالات متحده بسيار با آن موافق است نيز محسوب مى‌شود.

قطعا اگر نظرى موشکافانه به اظهارات مقامات امريکايى داشته باشيم، مى‌بينيم که اين اظهارات مى‌تواند به تحريک احساس‌هاى ملى مصرى‌ها منجر شود ولى در مقابل هم مى‌تواند دستاويزى براى دولت و دستگاه‌هاى امنيتى وابسته به آن باشد تا براى سرکوب صداى اپوزسيون در داخل اقدام کند يا عليه آن اقدام به تشويش اذهان عمومى کند. يعنى دقيقا همان تحرکاتى که واشنگتن ملى مى‌پندارد و خود را براى دخالت در آن مجاز مى‌داند از ديد اپوزسيون مصر مى‌تواند به ضررش تمام شود. اگر بخواهيم با اظهارات امريکايى‌ها از زاويه انتخاباتى مماشات کنيم به همان چيزى مى‌رسيم که پيش از اين در سودان و فلسطين شاهدش بوديم که امريکا تلاش کرد وضعيت انتخابات در اين کشورها به خوبى برگزار شود ولى در نهايت اين امريکا بود حاضر به پذيرفتن آن نشد. مصر سرزمين‌هاى فلسطينى نيست که ايالات متحده بتواند آزادانه بر سر آن تصميم بگيرد و استقلال مصر را زير سئوال ببرد.

منبع: الحيات