سفراى شما کجا هستند آقاى اوباما؟

ديپلماسى ايرانى: سفراى ايالات متحده کجا هستند؟ اين پرسشى است که نويسنده ياداشتى در گلوبال پست، متن خود را با آن آغاز مى کند و مى نويسد: ايران تنها کشورى نيست که سه دهه است سفير ايالات متحده را به چشم نديده و البته در خاک آمريکا هم سفيرى ندارد. ايالات متحده به گونه اى در منطقه آسيا با انغفال برخورد مى کند و حتى از انتصاب سفير هم حذر دارد. بسيارى از تحليل گران ادعا ميکنند که قدرت و نفوذ ايالات متحده در حهان در افول است و بى‌شک يکى از دلايل آن، همين تعلل در انتصاب سفير است.

انتخابات ميان دوره اى آمريکا از امروز آغاز مى شود و اين در حالى است که باراک اوباما که تنها دو سال از عمر دولت خود را گذرانده است از چند ماه پيش در جامه تهاجمى و گاهى تدافعى، براى پيروزى در اين انتخابات فرو رفته است. سکوت دستگاه سياست خارجى اوباما را نمى‌توان به سادگى تعبير و تفسير کرد. اين سکوت به دليل نبود ديپلماسى واحد در دستگاه سياست خارجى اوباما نيست بلکه به اين دليل است که ايالات متحده در بسيارى از مناطق اصلا سفير ندارد.

نويسنده در ادامه مى نويسد: به عنوان نمونه مى توانيد ترکيه را که در قد و قامت اصلى ترين شريک استراتژيک ايالات متحده در منطقه است انتخاب کنيد. درست در روزهايى که همگان متوجه نقش پرررنگ ترکيه در منطقه و البته در معادلات بين المللى شده‌اند، رابطه ميان واشنگتن و آنکارا يکى از پرتنش‌ترين روزهاى خود را امتحان مى‌کند. ترکيه در پرونده ايران و در مقوله اسرائيل با واشنگتن مخالف است و البته اين مخالفت را با صراحت اعلام کرده است. در حال حاضر منافع ترکيه در منطقه به عنوان ابرقدرتى منطقه اى با منافع ايالات متحده در جامه قدرتى بين المللى در تضاد است. ايالات متحده در حال حاضر بايد تمام هم و غم خود را بر عادى سازى رابطه با ترکيه متمرکز کند.

بايد از راه تعامل وارد شود و البته اين سفير ايالات متحده در آنکارا است که مسئوليت اين امر را عهده دار است. سفير آمريکا در آنکارا چند ماهى است که بار سفر بسته و اين پرونده همچنان مفتوح است.

ترکيه تنها مورد بحث ما نيست. در باکو و دمشق هم اوضاع سفارتخانه‌هاى ايالات متحده بر همين منوال است. در تمامى اين مناطق ايالات متحده بازنده است چرا که غايت ميدان است. مدت‌هاست که واشنگتن در اين کشورها سفير ندارد و طولانى شدن اين روند در حقيقت اميدها به حضور مجدد واشنگتن را هم کمرنگ کرده است.

گلوبال پست در ادامه مى نويسد: اعزام تنها يک نفر در جامه سفير مى‌تواند بر پتانسيل دستگاه ديپلماسى امريکا بيفزايد. ايالات متحده بايد بتواند در زمان لازم وارد عمل شود و احتمال تحقق اهداف خود در منطقه اسيا و خاورميانه را دو برابر کند. البته اين بالا بردن استاندارد و ضريب موفقيت بايد به گونه اى باشد که هم دموکرات‌ها و هم جمهورى خواهان بر سر آن تفاهم داشته باشند.

با نگاهى به تقويم انتخاباتى در ايالات متحده به اين نتيجه مى رسيم که باراک اوباما و حتى جمهورى خواهان پس از برگزارى انتخابات ميان دوره اى در ماه نوامبر راه خود را کج خواهند کرد و تا انتخابات سال 2012 ميلادى تنها و تنها به بحران هاى داخلى مى انديشند و دغدغه هاى هموطنان. اما اين انفغال در دستگاه ديپلماسى مى تواند براى سياست خارحى ايالات متحده حکم چوبه دار را داشته باشد. ايران، روسيه و ترکيه هرکدام براى بالا بردن قدرت و وزنه سياسى خود در منطقه تلاش مى‌کنند و ايالات متحده غايب اين ميدان است.

اوضاع داخلى در ايالات متحده به گونه اى است که نمى توان انتظار تغيير در دستگاه سياست خارجى اين کشور را داشت. در حال حاضر بحران اقتصادى و رقابتى شدن فضاى سياسى در ايالات متحده به گونه اى است که امريکا تنها مى تواند با انتصاب سفراى بيشتر کار خود را در منطقه لنگ نگذارد. ايالات متحده در چند ماه ايخر تمام تمرکز خود را بر دغدغه اى داخلى گذاشته و همين اهمال يا يک جانبه گرايى به اقليت جمهورى خواهان در مجلس سنا اجازه به پا کردن هياهوهاى بسيار را داده است. سناتورهاى جمهورى خواه در مجلس سنا همگى متفق القول تاکيد دارند که سياست نادرست باراک اوباما در قبال ترکيه اين کشور را از آغوش غرب به دامان شرق انداخته است.

تنش در رابطه ميان ترکيه و ايالات متحده به اندازه اى است که اين رابطه به چند ماه ترميم نياز دارد. ايالات متحده از ماه ‍‍ژوئن تاکنون سفير خود را از آنکارا فراخوانده و به نظر هم نمى رسد که تا ماه مارس سال 2011 از سفير جديد خبرى باشد. در اين فضا تنها بر موج تنش ميان آنکارا و واشنگتن افزوده مى شود. همزمان با غيبت ايالات متحده ترکيه تمام قد در منطقه ظاهر شده است. در اذربايجان، لبنان و سوريه نقش ترک‌ها بسيار پررنگ تر از گذشته شده است.

در حال حاضر اعمال تفکيک ميان سياست خارجى و سياست داخلى کار چندان آسانى نيست. ترکيه و ارمنستان پس از چندين دهه در حال نزديکى به هم بودند که اقدام نسنجيده کنگره ايالات متحده در نسل کشى خواندن قتل عام ارامنه، ين رابطه را به اغما برد.  همزمان روسيه هم به دنبال احياى قدرت خود بر کشورهاى اروپاى شرقى است.

در لبنان هم دادگاه ترور رفيق حريرى جنجال بسيارى به راه انداخته و اين در حالى است که در کنگره ايالات متحده نمايندگان به فکر قطع کمک هاى خود به ارتش لبنان هستند. سفراى ايالات متحده غايبان بزرگ در عرصه سياست خارجى هستند و البته اصلى ترين دليل براى افول ستاره امريکا در خاورميانه.