ميانجيگرى که مى خواهد مهم باشد

اولمرت درست 24 ساعت پس از آن که اعلام شد پوتین پیشنهادی را در خصوص رفع بن بست هسته ای با ایران در تهران ارائه کرده است، به روسیه سفر کرد. این سفر یک روزه درست پس از بازگشت پوتین از ایران اعلام شد، در حالی که پیشتر هیچ خبری در مورد قصد نخست وزیر اسرائیل برای دیدار از مسکو منتشر نشده بود. این موضوع کافی بود تا توجه بسیاری از محافل خبری و تحلیلی دنیا به دیدار ناگهانی وی با رئیس جمهور روسیه معطوف شود.

در این دیدار مسائل مختلفی مورد بررسی قرار گرفت. اما موضوع ایران از جمله مباحثی بود که به محور اصلی گفت و گوی اولمرت و پوتین که بیش از سه ساعت پشت درهای بسته به طول انجامید، تبدیل شد. اولمرت در این گفت وگوها اما همان هشداری را که یک سال پیش داده بود، تکرار کرد و گفت که اسرائیل گزینه نظامی را در مورد ایران روی میز دارد.

نخست وزير اسرائيل همچنين در مورد فروش موشک هاى زمين به هواى روسى به سوريه از مسکو انتقاد کرد. اين نوع موشک هاى ضد هواپيما بسيار پيشرفته هستند و روسيه تاکنون وعده فروش آنها را به هيچ کشور ديگرى نداده است. اولمرت در گفت و گو با پوتين همچنين مدعى شد که حزب الله از اين موشک هاى در جنگ 33 روزه استفاده کرده است.

به گفته برخى از منابع خبرى البته اولمرت به موضوع حمله هوايى اخير به خاک سوريه نيز با پوتين صحبت کرد. او در اين مورد به وى گفت که هواپيماهاى اسرائيلى توانستند از سيستم هاى دفاع هوايى که روسيه در اختيار سوريه قرار داده بود به راحتى گذر کرده و اهدافى را در خاک اين کشور مورد اصابت قرار دهند.

افزايش قدرت نظامى سوريه از جمله نگرانى هاى اخير اسرائيل است که بارها در ديدار مقامات اين رژيم با روس ها مورد تاکيد قرار گرفته است، اما اولمرت اصرار داشت که در گفت وگوى سه ساعته اش با پوتين را بر موضوع ايران متمرکز کرده و در مورد نگرانى اسرائيل از برنامه هاى هسته اى ايران، نکته اى مثبت از وى بشنود. 

به همين دليل بود که پوتین پس از این دیدار با اولمرت در کرملین گفت:"ما نگرانی شما را در مورد برنامه هسته ای ایران درک می کنیم. من آماده ام که نتایج گفت و گوهایم را با مقامات ایرانی با شما در میان بگذارم."

به نظر می رسد که رئیس جمهور روسیه قصد دارد از دیدارش با مقامات ایرانی بیشترین سود خارجی و داخلی را ببرد. برخی از مفاد مورد بحث در دیدار پوتین از تهران از سوی رسانه های دنیا منتشر شده است، اما هنوز روشن نیست که وی دقیقا چه پیشنهادی را به تهران داده است.

جورج بوش نیز پس از بازگشت رئیس جمهور روسیه از تهران اعلام کرد که بسیار علاقمند است تا مستقیما گزارشی را از وی در مورد این سفر بشنود و بداند که آیا پوتین همچنان از نگرانی های واشنگتن در قبال ایران حمایت می کند، یا نه.

کارشناسان معتقدند که ولادیمیر پوتین با پذیرایی از اولمرت در کرملین به فاصله کوتاهی پس از بازگشتش از تهران قصد دارد این پیام را ارسال کند که وی تنها پل ارتباطی گریز ناپذیر میان ایران و غرب است. این دیدارها در عین حال در برگیرنده سیگنال هایی نیز به مردم روسیه است که نفوذ منطقه ای و بین المللی این کشور به مدد سیاست های ولادیمیر پوتین در حال احیا است.

رئيس جمهور روسيه در ملاقات پيشين خود با اولمرت به وى گفته بود که دستيابى ايران به بمب هسته اى به هيچ وجه مورد علاقه مسکو نيست. اين موضوعى بود که کوندوليزا رايس، وزير امور خارجه آمريکا نيز در ديدار اخيرش با رئيس جمهور روسيه مورد تاکيد قرار داد و گفته بود که پوتين همچنان به قول هايش در زمينه جلوگيرى از دستيابى ايران به سلاح هسته اى پايبند است. رايس افزود که به عقيده وى پوتين به روند ديپلماتيک در مورد ايران اعتقاد دارد.

اما پوتين در عين حال موضع ديگرى هم دارد. اين موضع که نمى تواند با دور سوم تحريم ها عليه ايران که واشنگتن در پى تصويب آنها است، موافقت کند. او مى داند که چنين اقدامى موجب سرد شدن روابط تهران و مسکو خواهد شد و موقعيتى را پديد خواهد آورد که چندان با سياست هاى منطقه اى روسيه همخوانى ندارد.

نتايج ديدارهاى پى درپى مقامات اروپايى و آمريکايى با ولاديمير پوتين پيش از سفر وى به ايران و همچنين مباحث درز يافته از سفر ناگهانى اولمرت به مسکو حکايت از اين دارد که با وجود تلاش ‌آمريکا و هم پيمانانش براى اعمال تحريم هايى جديد عليه ايران خارج از چارچوب سازمان ملل، نظرات مسکو و همراهى آن همچنان اهميت دارد. بر همين اساس رئيس جمهور روسيه مصمم است که همچنان نقش ميانجيگرى خود را در مورد مسئله هسته اى ايران حفظ کند. به نظر مى رسد که اين نقش در روزهاى آتى برجسته تر نيز خواهد شد.

اسرائيل و آمريکا قرار است که در ماه نوامبر گفت و گو هاى استراتژيک خود در مورد موضوع هسته اى ايران را آغاز کنند. رياست تيم اسرائيلى را در اين گفت و گوها شائول موفاز بر عهده خواهد داشت و دو طرف در زمينه بررسى راه هاى اعمال فشار به ايران در خارج از چارچوب شوراى امنيت به بحث خواهند نشست. اين نشست بيانگر آن است که آمريکا و حتى اسرائيل هنوز به راه حل هاى ديپلماتيک اعتقاد دارند. راه حل هايى که حتى در صورت خارج شدن از دستور کار شوراى امنيت، همکارى روسيه در به نتيجه رسيدن آنها نقش عمده اى دارد.