نشست سران حاشیه دریای خزر؛ سنگری در برابر آمریکا
در اقدامی که به تعبیر رسانه‌های خارجی واکنشی علنی به موضع‌گیری آمریکا درباره حمله احتمالی به ایران بر سر فعالیت‌های هسته‌ای این کشور است، کشورهای حوزه دریای خزر در اعلامیه‌ای 25 بندی که در پایان اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در تهران منتشر شد، اعلام کردند اجازه نخواهند داد هیچ کشور ثالثی از خاک و نیروهای نظامی هر یک از این کشورها برای تعرض به یکی دیگر از اعضای این گروه استفاده کند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و یکی از امضا کنندگان این اعلامیه که صبح سه‌شنبه برای شرکت در این اجلاس یک روزه وارد تهران شده است با تکرار و تاکید بر این مساله در کنفرانس مطبوعاتی مشترک که در پایان اجلاس برگزار شد بار دیگر به طور تلویحی بر موضع روسیه در برابر غرب و به ویژه آمریکا بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران پافشاری کرد.
او با انکار علنی اصرار برخی کشورهای غربی برای افزایش فشار و احتمال استفاده از حمله نظامی برای منصرف کردن تهران از ادامه غنی سازی اورانیوم گفت: «ما حتی نباید به خود اجازه دهیم که به استفاده از زور در این منطقه فکر کنیم.» پوتین پیش‌تر در آغاز این نشست گفته بود: «برای ما لازم است که به توافقی برسیم تا استفاده از خاک هر یک از کشورهای ساحلی دریای خزر [توسط کشور ثالث] برای حمله به یکی دیگر از کشورهای این ناحیه غیر ممکن شود.»
محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران و یکی دیگر از امضا کنندگان این اعلامیه ضمن قدرتمند توصیف کردن نتیجه این اجلاس در این کنفرانس مطبوعاتی بار دیگر تاکید کرد هدف ایران از فعالیت‌های هسته‌ای به هیچ وجه دستیابی به سلاح‌های اتمی نیست و ایران از تمام کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) که در چهارچوب تعیین شده از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی برای مقاصد تحقیقاتی و صلح آمیز به فعالیت‌های هسته‌ای دست می‌زنند، حمایت می‌کند.
این مساله همچنین در اعلامیه اجلاس که علاوه بر پوتین و احمدی‌نژاد، به امضای الهام علی‌اف، رئیس جمهور جمهوری آذربایجان، نور سلطان نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان، و قربانقلی بردی محمداف، رئیس جمهور ترکمنستان رسیده است، منعکس شده است این اعلامیه در تاریخ همکاری‌های کشورهای ساحلی دریای خزر بی‌سابقه توصیف شده است.
در آغاز اجلاس رهبران کشورهای حاشیه دریای خزر درباره ضرورت گسترش همکاری‌ها سخنرانی کرده و آن را برای اجتناب از پدید آمدن رقابت تسلیحاتی در منطقه و دور نگه داشتن نیروهای متخاصم خارجی از ناحیه دریای خزر ضروری دانستند. چگونگی تقسیم منابع غنی بستر دریای خزر بین پنج کشور ساحلی این دریاچه از دیگر مسائل مطرح در این نشست یک روزه بود.
اما مساله ای که توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی سراسر جهان را به اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر جلب کرده مذاکرات دو جانبه تهران – مسکو در حاشیه این اجلاس است. به نوشته رویترز، مقامات مسکو این مطلب را که مسائل هسته‌ای ایران در راس فهرست موضوع گفتگوهای پوتین و احمدی‌نژاد قرار دارند، رسماً تایید کرده‌اند.
پوتین که قبل از عزیمت به تهران به آلمان سفر کرده بود، دوشنبه در کنفرانس مشترک مطبوعاتی با آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، درباره مذاکره بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در تهران گفته بود: «اگر فرصت مذاکرات و ارتباط مستقیم در این رابطه وجود داشته باشد ما از آن استفاده خواهیم کرد و امیدواریم نتایج مثبتی در بر داشته باشد که هر دو طرف از آن سود ببرند.»
به نظر می‌رسد توضیح دلایل روسیه برای تاخیر در تکمیل نیروگاه هسته‌ای بوشهر یکی دیگر از موارد بحث در دیدار پوتین و احمدی‌نژاد باشد. روسیه مدعی است ایران در پرداخت‌هایش تاخیر داشته و این در حالی است که مقامات ایرانی بارها با رد این ادعای روسیه تاکید کرده‌اند که ایران تمام پرداخت‌هایش را در زمان مقتضی انجام داده و گفته‌اند امتناع روسیه از تکمیل این نیروگاه نشانه تسلیم این کشور در برابر فشار کشورهای غربی است.
پس از این اجلاس و مذاکره با احمدی‌نژاد، پوتین با رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز دیدار و گفت و گو خواهد کرد.
نظر شما :