جورج میچل مذاکرات را نجات می‌دهد؟
دیپلماسی ایرانی: در حالی که آخرین امیدها برای تداوم مذاکرات صلح به ناامیدی تبدیل می‌شود، اوباما با فرستادن جرج میچل، نماینده ویژه خود در خاورمیانه، تلاش می‌کند که این به نجات گفتگوها بپردازد.
گفتگوهای صلح فلسطینیان و اسرائیل که پس از 20 ماه توقف روز دوم سپتامبر( 11 شهریور) گذشته با فشار ایالات متحده از سر گرفته شده بود با عدم موافقت اسرائیل به تداوم توقف شهرک‌سازی‌ها می‌رود تا شکستی دیگر در تاریخ این مذاکرات رقم زند. شکستی که اولین شکست اوباما در مناقشه فلسطین محسوب خواهد شد. این شکست از آن رو اتفاق می‌افتد که محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی پیش از این بارها و بارها اعلام کرده بود که تداوم توقف شهرک سازی در کرانه باختری شرط ضروری برای حضور در مذاکرات است و در صورت شروع شهرک سازی‌‌ها این مذ اکرات را ترک خواهد کرد.
دولت اسرائیل، حدود ۱۰ ماه پیش، ساخت شهرک‌های تازه یهودی‌نشین را در کرانه باختری رود اردن و شرق بیت‌المقدس به حال تعلیق درآورد که این ممنوعیت روز یکشنبه به پایان رسید و از تمدید آن خودداری کرد. خودداری نخست‌وزیر اسرائیل از تمدید ممنوعیت شهرک‌سازی با انتقاد گسترده بین‌المللی از جمله از سوی ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد روبه‌رو شده‌است.
فیلیپ کراولی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از انجام گفت‌وگویی تلفنی که شامگاه دوشنبه در این خصوص میان هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا و بنیامین نتانیاهو صورت گرفته خبر داد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، کراولی به خبرنگاران گفت که این گفت‌وگوی تلفنی «بسیار قابل توجه، بسیار مفصل و بسیار صریح» بوده‌است. او در مورد نظرات نتانیاهو توضیح داد: «آقای نخست‌وزیر متوجه خط مشی ما هستند و ما نیز مشکلات سیاسی مستمر او را درک می‌کنیم. به نظر ما او به طور صادقانه به روند صلح علاقه‌مند است و اهمیت آن را به‌رسمیت می‌شناسد.»
آمریکا برای این مذاکرات اهمیت زیادی قائل است. هیلاری کلینتون، در آغاز مذاکرات از این مذاکرات به عنوان «آخرین فرصت» برای نیل به یک توافقنامه صلح نام برده بود. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، تصمیم اسرائیل را مایه یاس ایالات متحده توصیف کرد و افزود: «ما بر هدف بلندمدت خود متمرکز هستیم و با طرفین درباره پیامدهای تصمیم اسرائیل گفتگو خواهیم کرد.» همزمان، ۸۷ سناتور طی نامه‌ای مشترک از باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا خواسته‌اند که نگذارد محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینیان مذاکرات صلح را ترک کند.
این مذاکرات به اصرار ایالات متحده و در شرایطی که شرایط دو طرف فلسطینی و اسرائیلی چندان برای آغاز مذاکرات مناسب نبود آغاز شد. فلسطینی‌ها به دلیل مشکلات داخلی ناشی از اختلاف فتح و حماس چندان شرایط مناسبی برای ورود به مذاکرات نداشتند. این اختلافات موجب تضعیف محمود عباس در مذاکرات شده بود و او تلاش می‌کند که با توافق با حماس بتواند از جایگاه بهتری در مذاکرات برخوردار باشد.
از سوی دیگر در اسرائیل شرایط برای ورود به مذاکرات و صلح با فلسطین چندان مهیا نبوده و نیست. این بیشتر به خاطر ترکیب حکومت اسرائیل و حضور تندروها در دولت بود.
با این حال اوباما که حل یا ایجاد تفاهم در منازعه اسرائیل و فلسطین را کلید حل مشکلات خاورمیانه می‌داند تلاش کرد دو طرف را به آغاز مذاکرات قانع کند.
انتخاب نتانیاهو و حضور تندروهای اسرائیل به ریاست لیبرمن در کابینه اسرائیل، و استمرار شهرک‌سازی در قدس و از طرف دیگر شرط تشکیلات خودگردان برای شروع مذاکره مستقیم مبنی بر توقف شهرک‌سازی باعث شد که ابتدا مذاکرات به صورت غیرمستقیم آغاز شود.
مذاکرات غیرمستقیم درحالی آغاز شد که محمود عباس برای آغاز مذاکرات، توقف شهرک سازی را در بیت‌المقدس و کرانه غربی خواستار شده بود. امریکایی‌ها با انتخاب نماینده خودشان در خاورمیانه یعنی جرج میچل، واسطه مذاکرات غیرمستقیم شدند. او بارها و بارها به منطقه سفر کرد و با دو طرف مذاکره کرد. نهایتا اسرائیلی‌ها موافقت کردند که به طور موقت شهرک‌سازی را متوقف کنند تا مذاکرات غیرمستقیم به مدت چهار ماه ادامه پیدا کند. قرار بود که اگر در مذاکرات غیرمستقیم پیشرفتی حاصل شد، مذاکرات مستقیم بلافاصله بعد از آن آغاز شود. به این صورت مذاکرات مستقیم آغاز شد و دو دور فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها با یکدیگر به طور مستقیم مذاکره کردند و هر دو طرف در اظهاراتی مثبت و خوشبینانه مذاکرات آن را راضی کننده دانستند. فلسطینی‌ها از دولت اسرائیل خواسته بودند تا مهلت توقف ساخت‌وساز شهرک‌های یهودی‌نشین را به مدت سه تا چهار ماه تمدید کند تا دو طرف بتوانند در مورد تعین مرزهای نهایی به توافقی برسند و محل‌های مجاز برای ادامه شهرک‌سازی اسرائیل مشخص شود.
با این حال عدم موافق اسرائیل به تمدید توقف شهرک‌سازی در حال حاضر این مذاکرات را با بحران جدی مواجه کرده است. بنیامین نتانیاهو با وجود خودداری از تمدید این مهلت، از محمود عباس خواسته تا به گفت‌وگوهای صلح که پس از ۲۰ ماه از سر گرفته شده ادامه دهد. نتانیاهو روز پنج‌شنبه گفته بود، فلسطینی‌ها در طول ۱۷ سال اخیر درحالی با اسرائیل مذاکره کرده‌اند شهرک‌سازی یهودیان ادامه داشته‌است. رسانه‌ها از آغاز خانه سازی‌های جدید در چند شهرک یهودی‌نشین در کرانه باختری خبر می‌دهند.
هرچند محمود عباس تهدید کرده که از مذکرات خارج خواهد شد ولی هنوز در این باره سخنی نگفته و اظهار داشته که برای اعلام موضع رسمی در خصوص ادامه مذاکرات، نخست باید طی هفته جاری با رهبران فلسطینی و روز چهارم اکتبر نیز با وزرای خارجه کشورهای عربی تبادل نظر کند. او که روز گذشته به اتفاق نیکولا سارکوزی، رئیس جمهوری فرانسه در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاریس شرکت کرده بود گفت با پایان مدت تعلیق شهرک سازی اسرائیل در کرانه باختری، در باره قطع یا ادامه مذاکرات صلح تصمیم فوری نخواهد گرفت.
در شرایطی که هیچ نشانه‌ای از حل بحران در روند جدید مذاکرات که به قول کلینتون آخرین فرصت‌ها برای حل این معضل است دیده نمی‌شود، میچل عازم خاورمیانه شده تا مذاکراتی را که خود متولد کرده بود از مرگ زودرس نجات دهد.
نظر شما :