وقت مذاکره گذشت، با ایران معامله کنید
دیپلماسی ایرانی: ایران هسته‌ای را بپذیریم یا با حمله به ایران کنار بیاییم؟ غرب قریب به هفده ماه است که این پرسش را در نظرسنجی‌های عمومی و نشست رهبران مطرح می‌کند و البته هر بار به نتیجه‌ای نمی‌رسد. روزنامه کریستین ساینس مانیتور که ایران و پرونده هسته‌ای آن خوراک هر روزش است در تازه‌ترین گزارش خود می‌نویسد: شاید وقت آن فرا رسیده است که واقعیت ایران هسته‌ای را بپذیریم:
با فعال سازی مجدد نیروگاه بوشهر، ایران از خطوط قرمز عبور کرد. ایران دیگر کشوری نیست که خود را برای پیوستن به بلوک هسته‌ای جهان مهیا می‌کند بلکه عضوی ثابت و به زبانی گویاتر کشوری هسته‌ای است.
در این چنین شرایطی تلاش غرب برای مصالحه و مذاکره با ایران و متقاعد کردن این کشور به دست کشیدن از برنامه هسته‌ای اش اندکی غیرمنطقی به نظر می‌رسد. تحریم و تهدید تا زمانی پاسخ می‌دهد که تهران نیت دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را در سر داشته باشد. اکنون ما باید اعتراف کنیم که این نیت عملی شده است.
روس‌ها در بازسازی نیروگاه بوشهر و به کاراندازی آن به ایران کمک می‌کنند. اما حقیقت این است که به زودی سوخت خارجی که در اختیار ایران قرار می‌گیرد در داخل این کشور تولید خواهد شد. ایران سودای به راه‌اندازی چند نیروگاه دیگر را در سر دارد. نه تنها ایران که هیچ کشوری در جایگاه آن با توجه به نیار بالا به برق نمی‌تواند خود را برای بازده زمانی بلند مدت به کشوری ثانی برای تامین سوخت هسته‌ای نیازمند نگاه دارد. اگر ایران به بقای در مسیر وابستگی سوخت به کشورهایی نظیر روسیه ادامه دهد، بی‌شک در دیگر حوزه‌های اقتصادی شکست خواهد خورد.
کریستین ساینس مانیتور در ادامه می‌نویسد: از آنجا که محتوای برنامه هسته‌ای ایران تغییر کرده است، محتوای مذاکرات هم باید تغییر کند. ایالات متحده در حالی به نیروگاه بوشهر بازگشته است که مدت‌هاست غرب به این پرسش می‌اندیشد که آیا باید در برابر برنامه هسته‌ای ایران سر تعظیم فرود آوریم؟
دو راهی پیش روی ایالات متحده
وزیر دفاع ایالات متحده رابرت گیتس ابتدای سال جاری میلادی در سخنانی تاکید کرد که اورانیوم غنی سازی شده با درصد پایین می‌تواند تبدیل به مواد لازم برای تولید تسلیحات شود. وی تاکید کرد که این مرحله می‌تواند بدون اطلاع ایالات متحده و آژانس اتفاق بیفتد. گیتس در همین راستا پیشنهاد کرد که تنها راه برای ممانعت از دستیابی ایران به این تکنولوژی، مانع شدن از غنی سازی اورانیوم با درصد بالا و عملی کردن طرح تبادل سوخت با این کشور است. امریکایی‌ها همواره و نه تنها در مواجه با ایران اصرار داشته‌اند که هیچ‌گونه تفاوتی میان غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز و برای تولید تسلیحات اتمی وجود نداشته و نخواهد داشت. کاخ سفید اصرار دارد که مسیر دستیابی به اورانیوم غنی سازی شده برای هر کدام از این مصارف یکی است. اگر ما این تعریف را به رسمیت بشناسیم، باید بپذیریم که ایران با این مرحله فاصله چندانی ندارد. ایران نیز مانند ژاپن می‌تواند به این مرحله دستیابی پیدا کند و البته به نوعی با توقف در این مرحله حالت بالفعل خود را حفظ کند. زمانی که رابرت گیتس از توسل به اهرم فشار علیه ایرانی که هم راکتور در اختیار دارد و هم چرخه سوخت هسته‌ای سخن می‌گوید در حقیقت به معنای تهدید این کشور است. البته باراک اوباما چندان مانند جورج بوش دستیابی ایران به این مرحله را تضمینی برای حمله نمی‌داند.
غنی سازی اورانیوم می‌تواند صلح آمیز باشد
ایران تاکنون بارها اعلام کرده است که غنی سازی اورانیوم می‌تواند صلح آمیز هم باشد. ایرانی‌ها اصرار دارند که روند غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز می‌تواند از روند تولید بمب متفاوت باشد. به باور ایرانی‌ها در یکی از این موارد آژانس می‌تواند با نظارت خود مراقب اعمال قوانین بین المللی باشد و در مورد دیگر امکان نظارت وجود ندارد.
در سال 2005 میلادی، مذاکره کننده ایران در حوزه هسته‌ای علی لاریجانی بود که برای مصالحه با ایران بر سر موضوع هسته‌ای برای اروپایی‌ها سه راهکار قائل شده بود:
1- غرب سانتریفیوژهایی را در اختیار ایران قرار دهد که توانایی غنی سازی مشخصی از اورانیوم را داشته باشد.
2- همراهی غرب با ایران در غنی سازی اورانیوم
3- افزایش نظارت بر ایران
اروپایی‌ها به این پیشنهادها پاسخی ندادند. در آن زمان تونی بلر بر تفکر دیگر رهبران اروپایی تسلط داشت و دقیقا به همین دلیل تنها درخواست غرب از ایران توقف کامل غنی سازی اورانیوم بود.
غرب به رویکردی جدید نیاز دارد
در شرایطی که ایران در نیروگاه بوشهر دست به کار شده است به نظر می‌رسد که چندان عاقلانه نباشد که غرب همچنان به رویکرد تلاش برای متوقف کرن روند غنی سازی اوانیوم در ایران متوسل شود. ایران در حال حاضر برای تبادل سوخت با روسیه یا چین اعلام آمادگی کرده است. این پیشنهاد می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای اعمال نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران باشد. اما پرسش اینجاست که آیا غرب و ایالات متحده می‌توانند به این رویکرد متوسل شوند؟
با آغاز به کار نیروگاه بوشهر، ایران نمی‌تواند عقبگرد داشته باشد. غرب و واشنگتن باید این پیشنهاد ایران را جدی بگیرند. در شرایطی که کاخ سفید نخواهد به پیشنهاد ایران به شکل جدی فکر کند، باید خود را برای نبردی تمام عیار در خاورمیانه مهیا کرده و البته به روند مسلح کردن کشورهای عربی همسایه ایران هم ادامه دهد.
نظر شما :