راه‌اندازی نیروگاه بوشهر با هماهنگی آمریکا انجام می‌شود
دیپلماسی ایرانی: به نظر می‌رسد انتظارها برای بهره‌برداری از نیروگاه اتمی بوشهر به پایان رسیده و به زودی شاهد راه‌اندازی این پروژه جنجال برانگیز کشورمان خواهیم بود. مقامات روسی اعلام کردند که این نیروگاه در ماه سپتامبر ۲۰۱۰ رسما آغاز به کار می‌کند و علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از توافق نهایی ایران و شرکت روس اتم خبر داده و زمان بندی مشخصی برای بهره‌برداری از نیروگاه اتمی بوشهر اعلام کرده است. او روز جمعه اعلام کرد که هفته آینده سوخت نیروگاه بوشهر از محل نگهداری آن به ساختمان اصلی نیروگاه و استخری که در کنار قلب راکتور قرار دارد، منتقل می‌شود.
با این حال راه‌اندازی این نیروگاه بارها به تعویق افتاده است. دلایل این تعلل و علت راه‌اندازی در حال حاضر را با دکتر صادق ربانی یکی از کارشناسان مسائل هسته‌ای که مدت زیادی در سازمان انرژی اتمی ایران فعالیت داشته است در میان گذاشتیم:
روس ها اعلام کرده‌اند که نیروگاه بوشهر به زودی به پایان می‌رسد. این نیروگاه قرار بود در سال ۱۳۷۹ به بهره برداری برسد. روس ها هربار مشکلات فنی را دلیل این تعویق اعلام کرده‌اند. به نظر شما این تاخیر دلیل فنی داشته یا دلایل سیاسی در کار بوده‌اند؟
به نظر من این تعویق‌ها بیشتردلایل سیاسی داشته است. دلایل فنی هم ممکن است در بعضی مسائل درست باشد و نمی‌توان این را کامل رد کرد که دلایل فنی هم در این تعلل موثر بوده اما برای پرستیژ روسیه که این همه نیروگاه ساخته است این موضوع که برای ساخت یک نیروگاه بخواهد 15-10 سال طول بدهد نقطه ضعفی برای این کشور محسوب خواهد شد. همانطور که می‌دانید اگر ساخت یک نیروگاه از یک حدی بیشتر طول بکشد، ممکن است ساخت آن نیروگاه ارزش اقتصادی خود را از دست بدهد. به همین دلیل به نظر من نمی‌توان برای این همه تاخیر در ساخت این نیروگاه توجیه فنی ادعا کرد.
به نظر شما این مشکلات سیاسی در حال حاضر به پایان رسیده است که روسها آمادگی خود را برای پایان این پروژه اعلام کرده‌اند؟
من فکر می‌کنم که روس ها با این همه تعلل و تاخیری که داشتند در انجام این پروژه که به نظر من سیاسی بود هنوز هم بازی‌های سیاسی خود را انجام می‌دهند. در جریان صدور قطعنامه 1929 در مورد تحریم‌ها علیه ایران علی‌رغم پیش بینی‌هایی که می‌شد روسیه به این قطعنامه رای مثبت داد و این اقدام موجب سرد شدن رابطه ایران و روسیه شد. در حال حاضر روسیه برای این که چهره خود را نزد ایران ترمیم کند پذیرفته نیروگاهی که در واقع تمام شده است را تکمیل کند. مسلما علائم مثبتی هم از غرب در رابطه با این موضوع گرفته است. می‌شود گفت که روسیه اجازه غرب را هم در این زمینه به نوعی کسب کرده است.
بنابراین روس ها در حال انجام یک بده بستان هستند که هم می‌خواهد ایران و منافعی که در رابطه با ایران دارد را از دست ندهد و هم به نوعی به باج گیری از غرب اقدام کند.
شما به ترمیم وجهه اشاره کردید. این ترمیم وجهه فقط به بهبود روابط ایران و روسیه مربوط می‌شود یا وجهه روسیه در کل دنیا؟
روسیه سرمایه گذاری که در ایران انجام داده نمی‌خواهد تنها در ارتباط با مسئله هسته‌ای با ایران ارتباط برقرار کند. روسیه که این پروژه را تا اینجا به پیش برده اگر در حال حاضر عقب بنشیند و این پروژه را تکمیل نکند این موضوع هزینه زیادی برای این کشور خواهد داشت و بعد از این هیچ کشوری حاضر نخواهد بود با این کشور وارد معامله شود. لذا از نظر پرستیژی برای روسیه خیلی مهم است که این پروژه را به پایان برساند. در این موضوع یعنی تکمیل نیروگاه بوشهرمنافع روسیه فقط در ایران نیست. روسیه بازارهای دیگری را هم در نظر دارد و روسیه تلاش می‌کند که آن بازارها را هم از دست ندهد.
شما به موافقت امریکا اشاره کردید. در این مورد رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید در خصوص ارسال سوخت روسیه برای راه‌اندازی نیروگاه بوشهر گفته‌است که ایران با استفاده از این سوخت دیگر نیازی به غنی سازی اورانیوم نخواهد داشت. آیا ممکن است از این اقدام هم در راستای فشار بر ایران برای توقف غنی سازی استفاده شود و امریکا خواسته بهانه فعالیت‌های دیگر هسته‌ای را از دست ایران بگیرد؟
این اقدام همان معنی را می‌دهد. در واقع وقتی سوخت را به ایران تحویل دادند جورج بوش گفت که حال که روسیه سوخت را به ایران تحویل داده است ایران نیازی ندارد که سوخت تهیه کند و دلیلی ندارد که ایران غنی سازی را ادامه دهد و باید غنی سازی را کنار بگذارد. بنابراین امریکایی‌ها از وقایعی که رخ می‌دهد به نفع خود استفاده می‌کنند. البته این که من گفتم روس ها در این زمینه توافق غرب را جلب کرده‌اند باید توضیح بدهم که روس ها هم برای خود جایگاهی در نظام بین الملل قائل هستند و از منافع خود دفاع می‌کنند به این جهت برای راه‌اندازی نیروگاه بوشهر که جزء منافع این کشور محسوب می‌شود این قدر هم عقب نشینی نمی‌کنند که این پروژه را رها کنند اما به هر حال برای این که در روابط با غرب هم منافعی دارند تلاش می‌کنند که به نوعی توازن برقرار کنند تا منافع خود را در هر دو رابطه حفظ کنند. برای همین در مورد توافق روسها با امریکا در راه‌اندازی نیروگاه بوشهر شاید اجازه کلمه خوبی درست نباشد ولی به معنی هماهنگ کردن با امریکا باید در نظر گرفته شود.
یعنی به نوعی چراغ سبز امریکا در این زمینه وجود داشت است؟
چراغ سبز امریکا در این زمینه وجود داشته است. ولی نکته دیگری که می‌توان اشاره کرد این است که عدم تکمیل نیروگاه و عدم راه‌اندازی آن مردم ایران را علیه امریکا و اسرائیل و علیه کشورهای غربی متحدتر می‌کرد. در واقع اگر روسیه در این مقطع کنار می‌کشید و یا اگر اتفاقاتی دیگر رخ می‌داد مثلا اگر نیروگاه های ما به خصوص نیروگاه بوشهر مورد حمله و هجوم اسرائیل قرار می‌گرفت فضای داخلی ایران و مردم ایران به آن واکنش نشان می‌دادند. هرچند برخی از حمله اسرائیل به این نیروگاه چندان بدشان نمی‌آید تا به این واسطه مخالفین را از صحنه حذف کنند با این حال حتی ما هم که جزء دولت نیستیم مخالف این هستیم که پروژه‌ای که این همه هزینه برای آن شده راه‌اندازی نشود و باید گفت اگر این نیروگاه مورد حمله اسرائیل واقع می‌شد مخالفت جدی گروه‌های مختلف را به دنبال داشت.
نظر شما :