آزادى اسيران فلسطينى يا بازى اسرائيل براى صلح
اسرائيل ظهرامروز87 اسير فلسطينى که بيشتر آنها وابسته به جنبش فتح بودند را پس ازيک تاخير چند ساعته آزاد کرد.
مقام‌هاى اسرائيلى علت تاخيررا امتناع "شيمون پرز" رئيس‌جمهورى اسرائيل ازامضاى آزادى اين اسيران فلسطينى اعلام کردند. به گفته آنها پرزپس ازتاخير چند ساعته حاضرشده دستورآزادى اين اسيران را امضا کند.
دولت اسرائيل هدف ازآزادى اين تعداد اسيرفلسطينى که درابتدا يک صد نفرعنوان شده بود وسپس به 87 نفر کاهش يافت را حمايت از"محمود عباس"رئيس حکومت خودگردان فلسطينى درراستاى برگزارى نشست موفقيت‌آميزصلح خاورميانه درفصل پاييزکه قراراست درماه نوامبربرگزارشود، اعلام کرد.
درهمين حال منابع خبرى اعلام کردند، دوران اسارت بيشترزندانى‌هاى اسيرشده رو به پايان بوده و تنها در موارد انگشت‌شمارى حکم حبس برخى ازآنها تا سال 2013 بوده است.
همچنين 29 نفراززندانى‌هاى آزاد شده ازاتباع نوارغزه بودند که توسط اتوبوس به آن منطقه منتقل شدند.
اين درحالى است که محمود عباس رئيس حکومت خودگردان فلسطينى نيزقرار است روزچهارشنبه با"ايهود اولمرت"نخست‌وزيراسرائيل ملاقات کند. پيش ازاين قراربود ديداراين دو مقام ارشد فلسطينى و اسرائيلى در روزسه‌شنبه انجام شود اما به دلايل نامعلومى اين ملاقات با يک روزتاخيرانجام خواهد شد.
برخى مقام‌هاى اسرائيلى اعلام کرده‌اند، محمود عباس و اولمرت دراين ملاقات تلاش خواهند کرد تا به يک تفاهم مشترک براى چگونگى بهتر برگزارشدن نشست صلح خاورميانه دست يابند. قراراست اين دو نفر در نهايت بيانيه مشترکى را نيزدراين خصوص صادر کنند.
پيامدهاى آزادى اسيران فلسطينى
همانطورکه مقام‌هاى اسرائيلى مدعى شده‌اند، اين 87 نفر اسيررا براى تقويت جايگاه محمود عباس رئيس حکومت خودگردان فلسطينى آزاد کرده‌اند. اما آيا واقعا آزادى اين 87 اسير تاثيرى برروند صلح خاورميانه يا تقويت جايگاه محمود عباس خواهد گذارد؟
به اعتقاد بسيارى ازکارشناسان آزادى اين تعداد زندانى به معناى تمايل اسرائيل به موفقيت‌آميز بودن صلح خاورميانه نيست. اسرائيل پيش ازاين نيزدرحدود يک صد اسيرفلسطينى ديگررا آزاد کرده بود که با پوشش خبرى رسانه‌ها به ويژه رسانه‌هاى عرب تا حدودى باعث تقويت جايگاه محمود عباس شده بود. اما چيزى که نبايد فراموش کرد، اين است که عباس در آن موقع وضعيت متفاوتى داشت. غزه ازکنترل نظاميان فتح و حکومت خودگردان خارج شده بود و دريک عمليات نظامى به طورکامل دراختيار طرفداران حماس قرارگفته بود.
ازاين رو اسرائيلى‌ها تلاش کردند با آزادى تعدادى ازاسيران فلسطينى که اکثرآنها وابستگان به جنبش فتح بودند، به نوعى ازمحمود عباس دلجويى کرده و موقيعت وى را تقويت کنند. علاوه برآن مى‌خواستند با اين اقدام تلاش‌هاى حماس براى دراختيار گرفتن دولت و تغيير روند مذاکرات با اسرائيل را کم رنگ جلوه داده و تحت تاثير قراردهند.
گرچه درنهايت چنين نشد. درغزه نه تنها ازمحبوبيت اعضاى حماس کاسته نشده بلکه استيلاى کامل اعضاى اين جنبش به غزه که تنها راه حکومت فلسطينى به دريا محسوب مى‌شود، نيزهمچنان ادامه دارد.
مشکلى که براى محمود عباس همچنان پابرجا مانده و تبديل به يک گره بازنشدنى براى وى شده است، اين است که طرفداران حماس همچنان ازمحبوبيت کاملى در نوارغزه برخوردارند و اين موضوع باعث شده، عباس نتواند آزادانه عليه آنها فعاليت کند. حتى قطع حقوق‌هاى کارکنان حماس ازسوى حکومت خودگردان نيز نتوانسته فعاليت‌هاى جنبش حماس درغزه را فلج کند.
ازنگاه ديگرمحمود عباس چندان جايگاه درخورتوجهى درميان فلسطينيان ندارد. مردم فلسطين همچنان به اسرائيل به عنوان يک حکومت اشغال‌گرمى‌نگرند وعباس را درحقيقت فردى مغايراصول عربى که مذاکره با اسرائيل را تحريم کرده، اما حاضربه مذاکره با اسرائيل شده به حساب مى‌آورند.
بنا براين به هيچ وجه تاب انجام مذاکره عباس با اسرائيلى‌ها را ندارند. به ويژه اين که دردوران دولت‌مدارى حماس، اين جنبش تلاش کرد، با تبليغات گسترده مذاکره با اسرائيل را به طور کامل رد کند.
علاوه برآن سابقه بد مالى که اعضاى جنبش فتح قبل ازروى کارآمدن حماس ازآن برخوردار بودند، سبب شده تا مردم فلسطين به محمود عباس به ديده يک فرد قابل اعتماد نگاه نکنند. دقيقا همان عاملى که سبب شد، مردم درانتخابات عمومى نمايندگان حماس را به نمايندگان فتح ترجيح دهند.
نکته ديگرى که دراينجا وجود دارد، اين است که آزادى اين تعداد اسير فلسطينى که غالب آنها ناشناسند و معلوم نيست به چه جرمى دستگير شده و به زندان افتاده‌اند، نمى‌تواند آن طورکه مقام‌هاى اسرائيلى تصور مى‌کنند به نفع عباس باشد.
زيرا آزادى 87 اسير فلسطينى ازميان حداقل 11 هزاراسيرى که درزندان‌هاى اسرائيل به سر مى‌برند، کار چندان بزرگى به شمار نمى‌رود. بلکه تنها جنبه تبليغاتى دارد و به درد مانوردادن دررسانه‌ها مى‌خورد. هرگاه اسرائيل به خود جرات داد، افرادى هم‌چون"مروان البرغوثى"را از زندان آزاد کند، آن موقع مى‌توان گفت، اسرائيل گام بزرگى براى حمايت ازحکومت خودگردان برداشته است.
دراين ميان دولت اسرائيل دليل خود براى آزادى اين تعداد اسير فلسطينى را علاوه براعلام حمايت ازمحمود عباس، تلاش براى بهتربرگزارشدن نشست پاييزصلح خاورميانه که درماه نوامبربرگزارخواهد شد نيزاعلام کرده است.
به اعتقاد بسيارى ازتحليلگران آزادى اين تعداد اسيرشايد تمايل اسرائيلى‌ها براى رسيدن به صلح و ثبات در خاورميانه را نشان دهد اما حقيقت اين است که گام موثرى دراين زمينه محسوب نمى‌شود. زيرا دولت اسرائيل يک گزينه مهم دراين معادله را به حساب نياورده و آن گزينه وجود حماس درفلسطين است. اگر جنبش حماس درانتخابات سال 2006 شرکت نمى‌کرد و به يک قدرت سياسى تاثيرگذار در فلسطين تبديل نمى‌شد، شايد آن موقع تعريف‌هاى سياسى فرق مى‌کرد.
اما اکنون که حماس به عنوان يک قدرت مطرح و منتخب درفلسطين مطرح است، بنابر اين نمى‌توان وجود آن را ناديده گرفت. هر چند ازسوى حکومت خودگردان دستورحذفش ازعرصه سياسى فلسطين صادر شده باشد.
شايد بسيارى خرده بگيرند که حماس با تلاش براى کودتا عليه محمود عباس، وى را مجبور کرد که عليه آنها تصميم بگيرد و اين موضوع خود باعث شده تا اسرائيلى‌ها طرفداران حماس را ازمعادلات سياسى حذف کنند. اما نمى‌توان مشکل را به حال خود رها کرد زيرا به هرحال اختلاف موجود ميان فتح وحماس همچنان وجود دارد.
علاوه برآن تلاش‌هاى عباس براى ايجاد محدوديت براى حماس نيزتا کنون نتيجه بخش نبوده زيرا حماس همچنان درغزه صاحب قدرت است و آن منطقه را به تنهايى اداره مى‌کند. بنابراين تا زمانى که مشکلات فتح و حماس نتواند به نقطع معلومى برسد و مشکلات جارى ميان آنها خواه با مذاکره خواه به قوه زورحل و فصل نشود، نمى‌توان انتظار داشت که مذاکرات صلح فلسطينيان و اسرائيل نتيجه بخش باشد. زيرا به هرحال حماس درفلسطين صاحب نفوذ است و از قدرت سياسى برخوردار است.
مذاکرات صلح خاورميانه در پرده ابهام
ازسوى ديگر به نظر مى‌رسد، موفقيت‌آميز بودن مذاکرات پاييزه صلح خاورميانه ازهم‌اکنون درهاله‌اى از ابهام قراردارد.
"بشاراسد"رئيس‌جمهورى سوريه تاکيد کرد تنها درصورت قول اسرائيل به بازگرداندن بلندى‌هاى جولان کشورش حاضر به شرکت درنشست صلح خاورميانه خواهد بود.
وى درگفت و گو با راديو"بی بی سی"تاکيد کرد"دمشق تنها در صورت بحث و بررسی همه مسائل مربوط به مناقشه اعراب و اسرائيل حاضر است درکنفرانس بين‌المللی صلح خاورميانه شرکت کند."
اسد تاکيد کرد:"اگر(موضوع) سرزمين‌های اشغالی سوريه (بلندى‌های جولان) مورد بحث وگفتگو قرارنگيرد سوريه دليلی برای شرکت دراين کنفرانس نمی بيند."
پيش ازاين اتحاديه عرب نيز نسبت به شرکت خود دراين کنفرانس ابرازترديد کرده بود و با صدور بيانيه‌اى تاکيد کرده بود، درصورتى که اين نشست بخواهد يک نشست تشريفاتى و بى‌نتيجه باشد، ترجيح مى‌دهد نماينده‌اى براى آن نفرستد.
در اين ميان تنها عربستان سعودى تاکيد کرده است که دراين کنفرانس شرکت خواهد کرد و حتى تمام تلاش خود را به کار مى‌گيرد که ابتکار عمل را دراين نشست به دست گيرد.
بى‌ميلى کشورهاى عربى براى شرکت در اين نشست نشان مى‌دهد که اين نشست، آن طور که مورد انتظار رئيس‌جمهورى آمريکا و نخست‌وزيراسرائيل است، نخواهد بود. زيرا اعراب به عنوان طرف مهم صلح خاورميانه چندان تمايلى - آن هم بدون دريافت اميتازى ويژه - براى حضوردرآن ندارند.
يکى ازاين کشورهاى مهم که اتفاقا اراضى اشغال‌شده‌اى توسط اسرائيلى‌ها دارد، سوريه است که اين کشور نيز با تعيين پيش شرط براى حضورش و به احتمال قوى رد آن ازسوى اسرائيل يا سکوت دربرابرآن، شرکتش دراين اجلاس درهاله‌اى ازابهام قراردارد.
درهمين حال ازآنجايى که عربستان ازهم‌اکنون به فکرامتياز‌خواهى دراين نشست است و قصد دارد، خواسته خود را دراين نشست به کرسى بنشاند، ازاين رو به نظر مى‌رسد نشست پاييزه صلح اعراب و اسرائيل در صورت برگزارى به کارزارى براى رو در رويى آمريکا و اسرائيل با عربستان تبديل شود.
نظر شما :