شناختنامۀ آنا آخماتووا منتشر می­ شود

این شناختنامه به کوشش علی دهباشی است که در 742 صفحه توسط نشر کتاب نیک روانۀ بازار نشر می‌‌شود و از روز شنبه 8 خرداد ماه در دسترس علاقمندان خواهد بود. دهباشی در یادداشت آغازین خود بر این مجموعه چنین می‌­گوید :

« آنا آندرییونا گارنیکو ( Anna Andreevna Gorenko )» که با نام شاعری آنا آخماتووا می‌‌شناسیم بدون تردید در کنار ماندلشتام، پاسترناک، مایاکوفسکی، تسوتایوا و ... از شاعران بزرگ روس و جهان به شمار می‌‌آید. آخماتووا در یازدهم ژوئن 1889 در شهر اودسا در خانواده یک مهندس نیروی دریایی متولد می‌‌شود. نخستین شعر خود را دوران دبستان می‌‌سراید و نخستین شعری که از او چاپ می‌‌شود پس از دوران دبیرستان است. در سال 1920 با گومی‌لف شاعر ازدواج می‌‌کند و به پاریس سفر می‌­کنند. در سال 1921 شوهرش به اتهام فعالیت­های ضدانقلابی به دستور استالین اعدام می‌‌شود. در این سالها آخماتووا دو مجموعه شعر منتشر می‌­کند و به مطالعه در آثار پوشکین می‌­پردازد که حاصلش چندین مقاله دربارۀ پوشکین است. همچنین در این سالها فرزند او را چندین بار بازداشت می‌­کنند. در سال 1946 از شورای نویسندگان اخراج می‌‌شود. رفقا دیگر متوجه شده بودند که آخماتووا به آرمانهای رفیق استالین پایبند نیست. با این حال آخماتووا موفق شد از دوران مخوف « محاکمات بزرگ» جان سالم به در ببرد.

اشعار آخماتووا بیش از سی سال در اتحاد شوروی ممنوع بود. تا نیمه دهه 1950 بسیاری از مردم داخل و خارج کشور حتی نمی‌­دانستند که او هنوز زنده است. هیچ سردبیری جرأت نداشت آثار او را برای چاپ و نشر بپذیرد. او همانند بسیاری دیگر از نویسندگان آن دوره به نوشتن ادامه می‌­داد منتهی برای « کشوی می‌زش». بعد از اخراج آخماتووا از اتحادیه نویسندگان روسیه از مزایای ضروری اجتماعی نیز محروم شد. در 1949 پسرش دوبار دستگیر شد و به 15 سال تبعید و کار اجباری محکوم شد.

آخماتووا با همکاری شش شاعر دیگر که عبارت بودند از همسرش گومی‌لف، سرگی گوردوتسکی، اوسیپ ماندلشتام و دو شاعر دیگر گروه « آکمه­ایسم» را به وجود آوردند. این گروه اثر عمی‌قی بر شعر روسیه گذاشت. این گروه مورد حمله قرار گرفت و دولت از آن به عنوان « ادبیات اشراف و زمی‌نداران» یاد کرد ولی ماندلشتام با شهامتی که جانش را بر سر آن گذاشت در سال 1937 اعلام داشت که آکمه­ایسم « حسرت فرهنگ جهانی» است. سردمدار حمله به این گروه ژدانف بود. آخماتووا در محاصرۀ ژدانف و مأموران استالین قرار می‌­گیرد. شعر « رکوییم» حاصل این دوران است که به بهانۀ یورش به خانه و بازداشت و حبس فرزندش سروده شده است. این شعر بلند مرثیه­ای است در احوال مادرانی که در عزای پسران خود  نشسته ­اند.

در سال 1964 دانشگاه آکسفورد دکترای افتخاری به آخماتووا می‌­دهد و همچنین جایزه­ای در ایتالیا به او تعلق می‌­گیرد و سرانجام در پنجم مارس 1966 آنا آخماتووا در بیمارستانی در حوالی مسکو چشم از جهان فرو می‌­بندد و در لنینگراد به خاک سپرده می‌‌شود.

پس از انتشار ویژه­ نامۀ بخارا دربارۀ زندگی شاعر نامدار روس اوسیپ ماندلشتام ( شمارۀ 49، بهار 1385) و برگزاری شبی به یاد او در اردیبهشت 1385، و ویژه­نامۀ آنا آخماتووا شاعرۀ بزرگ روس ( شمارۀ 61) و برگزاری شبی برای او در سالروز تولدش، اینک شناختنامۀ آنا آخماتووا را با افزودن مطالب جدیدی به آن تقدیم خوانندگان عزیز می‌­کنیم . خوشحالیم که توانسته ­ایم در این مدت دو تن از شاعران بزرگ روس را، که از شاعران نامدار قرن بیستم نیز هستند، معرفی کنیم. امیدواریم این قدم آغازگر معرفی شاعران و نویسندگان بزرگ دیگر روس باشد. »