بفرمائيد سر ميز مذاکره آقاى اوباما
وزير امور خارجه برزيل هفته گذشته را در تهران گذراند. سفرى مقدماتى پس از سفر رئيس‌جمهورى اين کشور به ايران. روزنامه آسيا تايمز در تحليلى جديد از تلاش برزيل براى برون‌برد پرونده هسته‌اى ايران از بحران مى‌نويسد:
وزير امور خارجه برزيل هنگام رويارويى با ايرانى‌ها در تهران در مصاحبه مطبوعاتى پس از ديدار با همتاى کشور ميزبان گفت: برزيل خواهان کمک به برون‌رفت پرونده هسته‌اى ايران با توسل به راهکارى "صحيح" است.
واژه "صحيح" کليد واژه سخنان آقاى وزير بود. بى‌شک نمى‌توان اين واژه را به توسل به تحريم‌ها در قبال ايران تعميم داد. منظور از اين واژه هم نمى‌تواند توسل به گزينه نظامى عليه ايران باشد. گزينه‌اى که گفته مى‌شود آقاى اوباما اين روزها بر روى ميز خود قرار داده است. بدين ترتيب برزيل با واسطه قرار دادن خود به عنوان ميانجى به نوعى به تلاش‌هاى امريکا براى تشديد تحريم‌ها عليه ايران دهن کجى نشان داده است. لوئيس داسيلوا رئيس جمهورى برزيل اين ماه به تهران مى‌رسد.
وزير امور خارجه برزيل براى چندمين بار تاکيد کرد که جامعه جهانى به دنبال تحريم ايران نيست. او در اين خصوص گفت: "منظور از اجماع جهانى عليه ايران، امريکا و چند کشور اروپايى است؟! در امريکا لاتين همه خواهان گفتگو با ايران هستند. جنبش غير متعهدها خواهان ديپلماسى هستند. تمامى کشورهاى خارج از گروه بيست، با تشديد تحريم‌ها مخالف هستند."
در اين ميان برزيل و ترکيه هم که کرسى‌هاى دوره‌اى در شوراى امنيت را در دست دارند، با تشديد تحريم‌ها مخالف هستند. روسيه و چين هم در قامت کشورهاى داراى کرسى ثابت به دنبال تعامل به جاى تقابل هستند. در اين ميان درخواست‌هاى چين براى موشکافى بحث تحريم، از سوى امريکايى‌ها به نزديکى به واشنگتن تعبير مى‌شود. منوچهر متکى وزير امور خارجه ايران در ديدار با همتاى برزيلى خود از طرح تبادل سوخت به عنوان پيشنهادى ياد کرد که هم به نفع ايالات متحده و هم به نفع تهران است. برزيل هم از جمله کشورهايى است که پيشنهاد غنى سازى اورانيوم براى ايران را داده است. مشکل اينجاست که در نيويورک بحث تحريم ميان پنج کشور که عضو دائم شوراى امنيت هستند و آلمان مطرح مى‌شود و در نهايت نتيجه آن در اختيار ساير کشورها قرار مى‌گيرد. برزيل، ترکيه و لينان از جمله کشورهايى هستند که به واسطه داشتن کرسى دوره‌اى در ماه آينده بايد با پرونده دست دوم ايران که يک‌بار به اصلاح ابرقدرت‌ها در خصوص آن تصميم گيرى کرده‌اند، روبه رو مى‌شوند.
هر کدام از اين قدرت ها دلايل خاص خود را براى مخالفت با برنامه هسته‌اى ايران دارند. روسيه که در حال حاضر براى توصعه برنامه صلح اميز هسته‌اى ايران به اين کشور کمک مى‌کند مى‌داند که دير يا زود واشنگتن بايد با اين مساله کنار بيايد که تهران توليد کننده عمده انرژى در منطقه است و قدرتى غيرقابل ترديد در خاورميانه دارد. دليل مخالفت چينى‌ها هم معامله‌هاى تجارى است که با ايران دارد. تحريم بيشتر ايران مى‌تواند ثبات در معاملات را از بين ببرد. هند نيز به واسطه نزديکى بيش از اندازه ايالات متحده به پاکستان، به ايرانى آرام و بى‌تنش نياز دارد. ايران مى‌تواند همان نقشى را براى هندى‌ها ايفا کند که واشنگتن براى اسلام آباد. برزيل نيز روياى توسعه روابط تجارى با تهران را در سر دارد.
در امريکا اما موضعى واحد در قبال ايران اتخاذ نشده است. از يک سو رابرت گيتس وزير دفاع در نامه‌اى به اوباما از او مى‌خواهد در قبال ايران چيزى بيش از امروز و فردا را ببيند و خود را براى راهکارهاى طولانى مدت مهيا کند. دريادار مايک مولن، گزينه نظامى عليه ايران را اشتباه مى‌داند و با اين‌همه جمهورى‌خواهان به دنبال تشديد فشارها بر ايران هستند. در بسيارى از موسسه‌هاى تبليغاتى مستقل در ايالات متحده اين پرسش مطرح مى‌شود که چه زمانى بايد به ايران حمله شود؟ امروز يا فردا؟ جمهورى خواهان تندرو اعتقاد دارند که واشنگتن براى خوددارى از دسترسى ايران به تسليحات هسته‌اى حتى بايد به حمله زودهنگام و بازدارنده عليه ايران نيز تن دهد.
اما براى تشديد تحريم‌ها، باراک تنها زمانى مى‌تواند بر کارآيى انها اطمينان داشته باشد که حمايت کشورهاى آسيايى و امريکا لاتين هم در دستانش باشد. در شرايطى که هيچ‌کس نفت و گاز ايران را نخرد، هيچ کشورى به ايران سوخت نفروشد و البته بانک‌هاى ايرانى در سطح جهانى کارآيى خود را از دست بدهند. کمپانى‌هاى بزرگ چينى بدون توجه به تحريم‌ها به تجرات خود با ايران ادامه مى‌دهند. البته نبايد بازراهاى سياه ترکيه و اردن را در زمان تحريم عراق در دهه نود از ياد برد. اين قاعده مى‌تواند به کمک ايرانى‌ها هم بشتابد.
تحريم و تحريم در خصوص ايران هيچ‌گونه گرهى را نمى‌گشايد. در باب حمله نظامى مد نظر اسرائيل هم تنها افزايش توان هسته‌اى ايران چند ماه به تعويق مى‌افتد. تنها راه براى امريکايى‌ها نشستن بر سر ميز مذاکره مستقيم با ايران است. امريکا بايد از خلع سلاح هسته‌اى منطقه سخن بگويد و البته در اين مسير نبايد تسليحات اسرائيل را هم فراموش کرد.
نظر شما :