روابط ایران و امارات نیازمند راهکارهای اعتمادساز

وزیر خارجه امارات عربی متحده از احترام کشورش به تحریم‌های سازمان ملل در ارتباط با ایران سخن گفت و این اظهار نظر پس از رایزنی‌های رابرت گیتس، وزیر دفاع امریکا با امارات و عربستان سعودی در ارتباط با ایران و جلب همکاری این دو کشور برای همراه سازی چین در اعمال تحریم‌های علیه تهران بیان شده است.

گفتاری از محمد ایرانی، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه:

به طور معمول کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سیاست‌های منطقه‌ای خود را با سیاست‌های غرب و عربستان سعودی هماهنگ می‌کنند؛ این رویکرد کشورهای حاشیه خلیج فارس در تاریخ روابط شان با جمهوری اسلامی چه در بحث منازعات و در مسائل روابط دوستانه و همکاری جویانه دو طرف سابقه داشته است.

با این وجود همه کشورهای حاشیه خلیج فارس را نمی‌توان در این چارچوب گنجاند بلکه عمدتا اماراتی‌ها، بحرین و تاحدودی کویت متاثر از سیاست‌های منطقه‌ای عربستان سعودی هستند. اخیرا همراهی برخی کشورهای منطقه با تحریم‌های احتمالی سازمان ملل در مورد ایران که پس از سفر وزیر دفاع امریکا به منطقه اعلام شد در ارتباط مستقیم با مواضع سعودی‌ها بود، به این معنا که پس از موضع گیری مقامات سعودی علیه تهران شاهد بودیم که بلافاصله اماراتی‌ها موضع گیری کرده و بعد از تکذیب سعودی‌ها آنها نیز اعلام کردند که بهترین حالت این است که مشکلات ایران از طریق گفت و گو و مذاکره حل و فصل شود.

لازم به توجه است که اماراتی‌ها از فضای پر تنش ایران با غرب به طور معمول سوءاستفاده می‌کنند و مرتکب اشتباهاتی راهبردی در این زمینه می‌شوند.

واقعیت این است که جریان ایران هراسی در منطقه توسط امریکا و اسرائیل به شدت در حال پیگیری است؛ در منطقه و در نزدیک‌ترین حلقه کشورهای عربی و ایران یعنی حاشیه نشین‌های خلیج فارس این فضا به اندازه کافی فراهم است. به طور مثال زمانی که دولت‌های عربستان سعودی و امارات در مسائل دیگر همسایگی‌شان با ایران مسائلی دیگر غیر از مساله هسته‌ای نیز دارند، این زمینه فراهم می‌شود که پروژه ایران هراسی شرایط مساعدی را در این کشورها پیدا کند و حداقل نتیجه این فرایند نیز سرازیر شدن سیل سلاح‌های غربی به منطقه است.

اساسا این مساله در دیدی کلان به سود منافع و امنیت ملی ایران نیست لذا ما نباید تعلل کنیم بلکه باید هرچه سریعتر مانع گسترش این وضعیت بی ثبات در روابط مان با کشورهای خلیج فارس شویم. روابط شمال و جنوب خلیج فارس برای هر دو طرف اهمیت دارد. موضع گیری‌ها باید سنجیده و دقیق باشد و خطاب‌های سیاسی و دیپلماتیک باید با دقت ایراد شود تا هیچ گاه طرف ثالث نتواند از این شرایط سوء استفاده کند.

از سوی دیگر روند همکاری ایران با کشورهای خلیج فارس بویژه امارات باید در جهت رفع تشنج و ایجاد فضای اعتماد متقابل و در راستای مقابله با اقدامات تحریک آمیزی باشد که اساسا علیه ایران برنامه ریزی می‌شود.

به طور قطع حل این سوء تفاهم‌های قدیمی که معمولا از سوی اماراتی‌ها میان روابط دو کشور دامن زده می‌شود در شرایط متشنج متصور نیست و بی تردید مورد بهره برداری طرف‌های ثالث خواهد بود.

این موضوع باید به اماراتی‌ها تفهیم شود و در عین حال راهکارهای اعتمادساز چنانچه توام با رویکرد عدم تهدید از سوی جمهوری اسلامی نیز باشد باید در مرکز توجه قرار گیرد تا به تدریج در رفع تشنج میان طرفین موثر واقع شود.

در هر حال کشورهای خلیج فارس خواه ناخواه در یک منطقه زندگی می‌کنند و مشترکات بسیار زیادی دارند و این امر تلاش ویژه را از سوی مقام‌های سیاسی ایران و حاشیه نشین‌های خلیج فارس می‌طلبد تا در بحث اعتمادسازی هرچه بیشتر فعال شوند.