عملیات ناتو در افغانستان و اشتباهاتی که می تواند به نفع طالبان باشد

دیپلماسی ایرانی: به نظر کارشناسان، اشتباهات اخیر حملات هوایی نیروهای ناتو در افغانستان می تواند تبدیل به یک فرصت خوب برای طالبان برای ایجاد خشم مردم علیه ناتو شود.

کریستیان برگ هارپویکن، مدیر دانشگاه تحقیقاتی بین المللی برای صلح در اسلو (PRIO) در گفت و گو با خبرگزاری ترند نیوز گفت: «تردیدی نیست که طالبان از این خطای ناتو برای اهداف خود استفاده خواهد کرد و خشمی نسبت به نیروی بین المللی ISAF و روش‌های نبرد آنها بوجود خواهد آورد.»

اخیرا حمله‌های هوایی ناتو موجب تلفات غیر نظامیان زیادی می شود. هفته گذشته بمب افکن ناتو در ایالت ارزگان جنوبی به کاروان اتوبوس غیرنظامیان حمله کرده است. بنا بر گزارش منابع مختلف، در نتیجه این حادثه حدود 21 تا 33 نفر از جمله زنان و کودکان کشته شدند. در ماه‌های اخیر این حادثه غم‌انگیزترین اتفاق در افغانستان بوده است.

پیشتر نمایندگان ناتو اظهار داشتند که هواپیماها به مینی‌بوس‌ها حمله کرده‌اند. زیرا انتظار می‌رفت که در آن مینی‌بوسها نیروهای طالبان باشند و قصد حمله به نیروهای ائتلاف و ارتش افغانستان را داشته باشند.

دولت افغانستان از این حادثه به شدت انتقاد کرده است. به همین دلیل اکنون کابینه کرزای از نیروهای ائتلاف خواسته است برای انجام هر گونه عملیات نظامی با ارتش افغانستان هماهنگ کنند.

آرنه استراند کارشناس حل منازعات در افغانستان در دانشکنده نروژ بر این اعتقاد است که در صورت افزایش خطاهای این چنینی ممکن است مردم به طالبان متمایل شوند. به همین دلیل استراتژی جدید ناتو باید تعداد مرگ و میر در میان شهروندان را کاهش دهد. علاوه بر این ناتو تاکید کرده است که آنها در تلاش جلوگیری از تلفات غیر نظامیان در طول یک عملیات در ایالت هلمند هستند.

کریستیان توشهوف کارشناس آلمانی در امور افغانستان، معتقد است که برخی از افغانی‌ها حتی از موقعیت خشمناک ناتو حمایت می‌کنند. زیرا آنها خواهان امنیت طولانی مدت هستند.

توشهوف، در این باره می‌گوید: «مردم افغانستان فرصتی برای انتخاب یکی از اینها را دارد. مردم افغانستان هم می‌تواند با دیکتاتوری طالبان موافقت کنند و از نیروهای ناتو بخواهند کشور را ترک کند یا این که برای پاکسازی افغانستان از طالبان و شورشیان دیگر و بر قراری دولت ملی در دراز مدت، به ناتو مراجعت کنند. اما راه دوم کشته شدن غیرنظامیان را منتفی نمی کند.»

در طول هفته گذشته نمایندگان ناتو برای بار دوم به دلیل مرگ غیرنظامیان در افغانستان معذرت خواستند. در 14 فوریه دو موشک امریکایی یک خانه ای را در نزدیکی شهر مرجا (استان هلمند) که در آن عملیات در مقیاس بزرگ‌تری علیه طالبان انجام می‌گیرد و حدود 15 هزار نفر از نیروهای ایالات متحده، بریتانیا و ارتش افغانستان شرکت می‌کنند، هدف قرار داد. در نتیجه این حادثه 12 نفر کشته شد که در میان آنها شش نیز کودک بود.

در اوایل سپتامبر در ایالت کندز، نیروهای ناتو به دو کامیون سوخت حمله هوایی کرده بودند. گمان می‌شد که این کامیون‌ها توسط طالبان دزدیده شده است. این حادثه موجب از بین رفتن ده‌ها نفر که بیشتر آنها غیر نظامی بودند، شد.

ژنرال ظاهر عظیمی سخنگوی وزارت دفاع افغانستان بر این اعتقاد است که غیر نظامیان یا در نتیجه حملات اشتباه نیروهای ناتو یا مستقیما توسط خود طالبان کشته می شوند و این نوعی سیاه‌نمایی برای مقصر جلوه دادن نیروهای ناتو است که البته هر دو مورد به زیان حکومت ملی تمام می شود.

عظیمی همچنین گفت: «به هر حال این موضوع باعث ایجاد موانع جدی برای اقدامات دولت افغانستان، ارتش ملی و نیروهای ناتو برای مبارزه با تروریسم خواهد شد. ما برای جلوگیری از تلفات غیر نظامیان از نیروهای ناتو خواستیم تا عملیات خود را پس از مشورت با ما انجام دهند.»

تعمیق همکاری مقامات دولتی با مردم بخشی از استراتژی ناتو تحت کنترل ژنرال استنلی مک‌کریستال است.

این استراتژی همچنین تاسیس و آموزش نیروهای ملی را نیز در بر می‌گیرد.

با این حال مک‌کریستال می‌گوید: «بدیهی است که این سیاست هم این خطر را دارد که نیروهای افغان اطلاعات مخفی را به طالبان بدهند.»

اما ژنرال عظیمی معتقد است که نشت اطلاعات غیر ممکن است و در سطح بالایی میان دولتمردان و ژنرال‌های سطح بالا مبادله می شود.

وی در این باره می‌گوید: «تبادل اطلاعات برای تصمیم گیری استراتژیک در سطح بالایی انجام می‌شود و تنها ژنرال‌های درجه دار ارتش ملی از آن آگاه می‌شوند. درجه داران و افسران نمی‌توانند این اطلاعات را دریافت و در اختیار طالبان قرار دهند.»