ايران مهره بازى ايالات متحده – ترکيه
ايران در حال حاضر چالشى جدى براى روابط ايالات متحده – ترکيه است. آنکارا از منظر اقتصادي...
کار واشنگتن با ايران خوب پيش نمى‌رود. ايالات متحده اندک‌اندک خود را براى تغيير استراتژى در برابر ايران مهيا مى‌کند. تغيير از استراژى مصالحه به ديپلماسى صحيح. در عمل اينچنين سياست صحيحى همان تحريم‌هاى زيرکانه است. تحريم‌هايى که قرار است عامه مردم ايران را مصون نگاه داشته اما رهبران اين کشور را هدف قرار دهد. اين تحريم‌هاى زيرکانه اما چندان به مصلحت رابطه ترکيه – ايالات متحده نيست.
سايت تحليلى بروکينگ اين مقدمه را براى گزارشى جامع در خصوص نقش ترکيه در پرونده هسته‌اى ايران و تحريم اين کشور از سوى واشنگتن مى‌نويسد: ايران در حال حاضر چالشى جدى براى روابط ايالات متحده – ترکيه است. آنکارا از منظر اقتصادى با تهران گره خورده و البته قراردادهاى نفتى سنگينى هم با اين کشور دارد. جمع معادلات تجارى ميان دو طرف در حال حاضر بالغ بر 10 ميليارد دلار است و پيش‌بينى مى‌شود که در سه سال آينده اين مبلغ دو برابر شود. ترکيه در سه سال آينده نياز بيشترى به گاز پيدا کرده و همزمان تمايل اين کشور براى قطع وابستگى به روس‌ها هم بيشتر خواهد شد. در چنين شرايطى ترک‌ها، بى‌شک با تحريم ايران مخالفت خواهند کرد.
موضع انکارا در پرونده هسته‌اى ايران حائز اهميت است. اين کشور تا پايان سال آتى ميلادى عضو گردشى شوراى امنيت سازمان ملل است و همين امر حائز اهميت است. اکنون بايد اين سوال را از خود بپرسيم که ترک‌ها، تهديد ايران را تا چه اندازه جدى مى‌دانند؟
نويسنده در ادامه مى‌نويسد: ترکيه از باب تاريخى با ايران که اکثريت جمعيت آن را شيعيان تشکيل مى‌دهند چندان همخوانى ندارد. با اين وجود ايران در حال حاضر براى ترک‌ها خطر جدى محسوب نمى‌شود. زنگ‌ها در ترکيه از باب خطر ايران هسته‌اى آنچنان که در واشنگتن و تل‌آويو نواخته شده به صدا درنيامده است. ترکيه همواره مخالف بى‌ثبات کردن منطقه و يا مناقشه نظامى بوده است. از منظر ترکيه حمله اسرائيل به تاسيسات هسته‌اى ايران يا دخالت ايالات متحده در اين پرونده از خطر ايران هسته‌اى براى منطقه جدى‌تر است. رجب طيب اردوغان نخست وزيرى ترکيه همواره تاکيد کرده که برنامه هسته‌اى ايران مصرف صلح‌آميز دارد. اردوغان تا‌کنون بارها اعلام کرده است که منطقه خاورميانه بايد از هر‌گونه تسليحات هسته‌اى عارى شود. ترفندى زيرکانه براى اشاره غيرمستقيم به تسليحات هسته‌اى که اسرائيل در اختيار دارد.
مشخص نيست که ترکيه تا چه اندازه با اعراب در خصوص وحدت اهل تسنن در برابر ايران شيعه موافق است. اينجاست که نقش سکولاريسم در سياست داخلى ترکيه عيان مى‌شود . حزب عدالت و توسعه با تاريخ عثمانى در اين
کشور مشکلى نداشته و به دنبال حفظ رابطه حسنه با اعراب و البته نقش ميانجى‌گرى خود در منطقه خاورميانه است. البته از منظر آتاتورک‌ها، عملکرد حزب عدالت و توسعه بيشتر ريشه مذهبى دارد. در اين ميان ترکيه و ايران يک وجهه اشتراک دارند: کردها. هم تهران و هم آنکارا تمايلى به پا دادن به کردها ندارند.
تهران در مناقشه و مصالحه ميان ترکيه با ايالات متحده نقش کليدى بازى مى‌کند. آنکارا و واشنگتن تنها در شرايطى مى‌توانند به نوعى از تفاهم در اين رابطه برسند که به اولويت‌هاى دستگاه ديپلماسى يکديگر احترام بگذارند. آنکارا تا‌کنون بارها نسبت به استراتژى ايالات متحده در ايران واکنش نشان داده و تا‌کنون بارها اين پرسش را مطرح کرده است که آيا واشنگتن به دنبال تغيير رژيم يا تغيير سياست در ايران است؟
ستون نويس روزنامه واشنگتن پست هقته گذشته در تحليلى از شرايط داخلى در ايران نوشت: تغيير رژيم در ايران در حال حاضر بهترين سياست براى ممانعت از تکثير تسليحات هسته‌اى در اين کشور است! دولت جديدى که به روى کار بيايد يا برنامه هسته‌اى را کاملا متوقف خواهد کرد و يا براى مدتى آن را به حاشيه مى‌راند. دولت ايران در حالى که راديکال‌ها در آن سهمى نداشته باشند حتى در صورت در اختيار داشتن تسليحات هسته‌اى هم کمتر خطرناک به نظر خواهد رسيد! در حال حاضر کدام احتمال به قطعيت نزديک است: ايران دست از برنامه هسته‌اى خود بردارد و يا دولت در اين کشور سرنگون شود؟
ستون نويس اين روزنامه در ادامه ادعاهاى بى‌پايه و اساس خود نوشت: از پس از انتخابات جنجالى رياست جمهورى در ايران ، تمايل مردم براى تغيير رژيم افزايش يافته است .
حقيقت اين است که اگر باراک اوباما در مسير تحليل ستون‌نويس واشنگتن پست حرکت کرده و به جريان‌هاى مخالف دولت در ايران کمک کند، واکنش انکارا شديد‌اللحن‌تر خواهد بود. ترکيه مدت‌‌هاست که در ديپلماسى اين منطقه حرف آخر را مى‌زند و واشنگتن نبايد از کنار اين حقيقت به راحتى عبور کند.
نظر شما :