معامله هسته‌اى مخفى ژاپن- امريکا لو رفت
دیپلماسی ایرانی: پرده‌ها بر زمين مى‌افتد. آنچه در نيم قرن گذشته در ژاپن ميان پوشه‌هاى آرشيو شده در ساختمان وزارت امور خارجه خاک خورد، اکنون در حال رونمايى است. امريکا و ژاپن در چند سال گذشته دور از چشم ناظران بين‌المللى و هشدارهاى داخلى معاملات تسليحاتى مخفى داشته‌اند. تايم در تازه‌ترين گزارش خود نوشته است: بر اساس توافق‌هايى که ميان توکيو و واشنگتن صورت گرفته بود کشتى‌هاى جنگى امريکا وارد بنادر امريکا شدند. اين در حالى‌ست که اين حرکت در ژاپن پس از جنگ ممنوع اعلام شده بود. البته ژاپن و امريکا هر دو ورود اين کشتى‌ها را تکذيب مى‌کنند.
اکنون نخست وزيرى جديد ژاپن درست دست بر پرونده‌هاى مخفى گذاشته است که پيش از او کسى جرات بازکردن آنها را نداشت: کميته‌اى از کارشناسان وزرات امور خارجه اسنادى را بررسى مى‌کنند که قرار نبود هرگز مورد بازبينى قرار گيرند. اسناد ى دال بر توافقنامه‌هاى نظامى مخفى ميان توکيو و واشنگتن.
يوکيو هاتوياما نخست وزيرى ژاپن در مسير سنت شکنى سياسى گام برمى‌دار. او قصد دارد به مخفى‌کارى‌هاى دولتى پايان داده و عملکرد دولت را به قضاوت عمومى بگذارد. محافظه‌کاران در نيم قرن گذشته بر ژاپن سيطره داشتند و حالا نوبت به افشاسازى رسيده است.
نخست وزيرى تازه‌نفس ژاپن در جامه رهبرى کاملا دموکراتيک فرورفته و ادعا مى‌کند که از اين پس اين ژاپنى‌ها هستند که بايد در خصوص ادامه اتحاد نظامى و استراتژيک با ايالات متحده تصميم گيرى کنند. امريکا چندين پايگاه نظامى در ژاپن را به خود اختصاص داده است و همين امر بر ميزان حساسيت ژاپنى‌ها به رابطه با ايالات متحده افزوده است.
هاتوياما ليبرالى که قدرت را در ماه سپتامبر در ژاپن در دست گرفت، از همان روزهاى ابتدائى خواهان توازن بيشتر در روابط ديپلماتيک بود. نخستين گام او هم در اين مسير تخليه پايگاه نظامى بود که در اختيار امريکا قرار داشت اما ژاپنى‌ها از آن دلخوشى نداشتند.
بر اساس مدارک افشا شده به نظر مى‌رسد که ژاپن به کشتى‌هاى حامل تسليحات هسته‌اى امريکايى اجازه ورود به آب‌هايش را داده است. حرکتى که در چند سال اخير از تيررس ناظران دور مانده است. تعدادى از کشتى‌هاى امريکايى از دهه شصت تاکنون در بنادر ژاپن لنگر انداخته‌اند. حرکتى که خشم بسيارى از ژاپنى‌ها را برانگيخته است. در کشورى که خاطره تلخ هيروشيما و ناکازاکى را از ياد نبرده است و تنها قربانى حملات هسته‌اى در تاريخ محسوب مى‌شود، عقد قراردادهاى مخفى مى‌تواند خانمان‌سوز باشد. در شرايط اثبات اين مدارک بى‌شک ژاپنى‌ها دولت‌هاى پيشين را به خيانت به ملت متهم خواهند کرد.
وزارت امور خارجه ژاپن همواره در برابر نمايندگان مردم در پارلمان هم خبر حضور کشتى‌هاى حامل تسليحات هسته‌اى در بنادر خود را تکذيب کرده بود. بر اساس اسناد تاريخى، نخست وزيرى ماسايوشى اوهيرا که در سال 1980 در حال خدمت فوت کرد، قصد داشت اين اسناد را منتشر کند اما مشاورانش با مخاطره آميز خواندن اين حرکت مانع او شدند.
در وزارت امور خارجه، مقام‌هايى که از چند سال پيش در اين ساختمان مشغول به کار هستند، ادعا مى‌کنند که در هر برهه زمانى سخن گفتن از اين معادلات مخفى مى‌توانست دردسرساز شود و البته منجر به سقوط دولت مرکزي. حتى زمانى که در دهه نود برخى کارمندان وزارت امور خارجه از وجود اين اسناد خبر دادند، حزب ليبرال دموکراتى که در ژاپن در قدرت بود، اين خبر را تکذيب کرد. تارو آسو نخست وزيرى سابق حتى در نطقى تلويزيونى در اين خصوص گفته بود: چنين کشتى‌هايى هرگز به آب‌هاى ما وارد نشده‌اند.
بر اساس اين اسناد در 1969، ريچارد نيکسون از ايالات متحده و نخست وزيرى وقت ژاپن، در توافقنامه‌اى متعهد شدند که در ازاى تخليه يک پايگاه نظامى از نيروهاى امريکايى، ژاپن به کشتى‌هاى حامل تسليحات هسته‌اى امريکا اجازه رفت و آمد در آب‌هاى اين کشور را بدهد. در آن زمان واشنگتن دوران جنگ سرد با اتحاد جماهير شوروى را پشت سر گذاشته و براى مقابله با حملات احتمالى شوروى سابق و چين استفاده از آب‌هاى ژاپن را يک ضرورت مى‌دانست.
نظر شما :