مقامات بلندپایه ایرانی توافق ندارند

دیپلماسی ایرانی: دولت ایران جمعه شب اعلام کرد که پیش‌نویس سازمان ملل برای انتقال حجم زیادی از اورانیوم غنی شده خود را به عنوان پیشنهادی روشن می‌بیند، اما درخواست کرده است تا برای تصمیم نهایی فرصت چند روزه‌ای داشته باشد.

طبق این پیش‌نویس، ایران سه چهارم از اورانیوم غنی شده خود را به خارج منتقل خواهد کرد که چنین مساله‌ای موجب کاهش بحران در کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد شد. مفاد این پیش‌نویس به طور کلی در اوایل ماه جاری توسط مذاکره‌کنندگان ایرانی به تصویب رسید، اما تحلیلگران غربی می‌گویند که چنین تاخیری نشان‌دهنده عدم توافق مقامات بالارتبه دولتی در ایران است.

دیپلمات‌ها می‌گویند ایران همچنین از اینکه هفته آینده در ارتباط با برنامه هسته‌ای خود مذاکره کند، عقب‌نشینی کرده است و استراتژی اوباما برای مذاکره را به صورت معلق درآورده است.

تلویزیون دولتی ایران سخنان علی‌اکبر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در وین را پخش کرد که اعلام کرد که دولت به این پیش‌نویس با دیدگاه روشنی نگاه می‌کند اما پاسخ نهایی خود را هفته آینده اعلام خواهد کرد.

محمد البرادعی، رئیس آژانس بین‌‌المللی انرژی هسته‌ای، روز جمعه را آخرین ضرب‌الاجل برای تصمیم نهایی کشورها اعلام کرده بود. اما آژانس شب گذشته اعلام کرد که ایرانی‌ها اعلام کردند که دولت ایران یک هفته دیگر فرصت لازم دارد. آژانس همچنین اعلام کرد که مدیرکل آژانس امیدوار است که پاسخ ایران به این پیش‌نویس مثبت باشد، چرا که پذیرش این پیش‌نویسد نشانه‌ای از فضای جدید برای همکاری است.

جزئیات این توافقنامه اوایل هفته جاری بین ایران، روسیه، امریکا و فرانسه مورد بحث قرار گرفت و روز گذشته توسط واشنگتن، پاریس و مسکو تایید شد.

هرگونه مخالفتی از سوی ایران باعث می‌شود تا مسکو مورد سرزنش قرار بگیرد چراکه در طراحی چنین طرحی همکاری کرده است و پذیرفته است که اورانیوم ایران را در حد قابل استفاده برای رآکتور تهران غنی کند. مخالفت ایران همچنین به معنای آن است که ایران برای توافقی که با امریکا، روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین و آلمان که در تاریخ اول اکتبر به آن دست یافته‌اند ارزشی قائل نیست.

مذاکره‌کنندگان غربی، تصمیم گرفتند تا در تاریخ 28 اکتبر در ژنو ملاقات کنند، اما در چند روز گذشته، تهران اعلان کرد که تنها در صورتی حضور خواهد داشت که غنی سازی اورانیوم در دستور کار قرار نداشته باشد.

با وجود تمام توافق‌هایی که در ژنو انجام شد، ظاهرا تنها مساله‌ای که می‌توان به آن تکیه کرد، پذیرش ایران برای بازدید بازرسان آژانس از تاسیسات هسته‌ای نزدیک قم است. قرار است که بازرسان آژانس فردا به ایران سفر کنند و روز یکشنبه از این تاسیسات دیدن کنند.

با توجه به اظهارات مقامات غربی، تاسیسات قم که در میان کوه‌ها بنا شده است از سال 2006 در دست ساخت است، وجود چنین تاسیساتی تا ماه گذشته که توسط باراک اوباما در اجلاس جی 20 اعلام شد، به صورت عمومی اعلام نشده بود. پس از آن ایران اعلام کرد که با توجه به قوانین آژانس وظیفه نداشته است تا وجود این تاسیسات را تا زمان راه‌اندازی آن اعلام کند و همچنین اعلام کرد که این یک تاسیسات جایگزین در صورت بمباران تاسیسات غنی سازی اصلی است. البرادعی در تاریخ سوم اکتبر به تهران سفر کرد و با ایران به توافق رسید تا آژانس از این تاسیسات دیدن کند.

اکنون بازرسان آژانس به ایران سفر خواهند کرد و با انجام آزمایش‌ها و مصاحبه با تکنسین‌های این تاسیسات به این نتیجه خواهند رسید که آیا این تاسیسات برای غنی‌سازی اورانیوم برای مصارف غیر نظامی است و یا برای غنی‌سازی اورانیوم با غنای بالا برای تولید سلاح است.

اگر ایران همکاری‌های خود در ارتباط با تاسیسات قم را کاهش دهد، و تعهدی برای انتقال اورانیوم خود ندهد و مذاکره در ارتباط با غنی سازی را رد کند آن زمان بحران جدیدی بار دیگر آغاز خواهد شد. در چنین شرایطی احتمالا تحریم‌های بیشتر به خصوص در بخش انرژی روانه ایران خواهد شد. در چنین شرایطی یک تهدید همیشگی که آن حمله اسرائیل به ایران است را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت.

منبع: گاردین