تا بازار سیاه است، تحریم ایران فایده‌ای ندارد
ایالات متحده امریکا اعلام کرده است، در صورتی که مذاکرات با تهران به نتیجه نرسد تحریم‌های شدیدتر و سنگین‌تری متوجه ایران خواهد کرد. با توجه به فشارهایی که پیش از این ایالات متحده امریکا علیه ایران اعمال داشته و ظاهرا تا کنون نیز به آنچه مایل بوده، نرسیده، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی تحلیلی درباره دلایل شکست تحریم‌های سنگین علیه تهران پرداخته است.
این روزنامه که تیتر "بازارهای سیاه جهانی تهران را برای مقابله با تحریم‌ها کمک می‌کنند" را برای این مطلب خود انتخاب کرده، نوشته است، اگر به گسترش شبکه‌های بازار سیاه در تمام نقاط جهان نظری بیندازیم به خوبی درک خواهیم کرد که چرا ایران از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه خود چندان بیم ندارد. با علم به همین دیدگاه است که ایران دقیقا زمانی که اوباما و هم‌پیمانان اروپایی‌اش قصد مذاکره درباره برنامه هسته‌ای تهران را داشتند، خبر از راه‌اندازی مرکز غنی‌سازی اورانیوم جدیدی در نزدیکی شهر قم داد. موضوعی که باعث شد غربی‌ها به فکر وارد آوردن فشارهای بیشتر به ایران بیفتند.
این روزنامه سپس به گزارش‌های ارائه شده مختلف درباره چگونگی تخطی شرکت‌ها از برنامه‌های تحریمی علیه تهران می‌نویسد و می‌آورد، بر اساس اسنادی که به تاریخ 24 سپتامبر به دادگاه فدرال امریکا تحویل داده شد، یک شرکت خدمات‌رسانی هوایی میان سال‌های 2005 تا 2007 از راه‌های غیر قانونی به ایران کمک کرد تا قطعات هواپیماهای امریکایی و دیگر قطعات الکترونیکی را به دست آورد. این شرکت با حمایت ایرانی‌ها کارکنان خود را در اختیار این کشور گذاشته بود و همچنین عناصر مطلوب را در کشورهای هلند، قبرس و امارات متحده عربی برای ایران استخدام می‌کرد. در نهایت این شرکت هلندی به دلیل همین همکاری‌ها مجازات شد.
اما این یک شرکت اروپایی بود که غرب توان نظارت بر آن را داشت. اما با شرکت‌های چینی که غرب هیچ کنترل بر آنها ندارد و آن قدر پر شمارند و دایره فعالیتشان گسترده است که هیچ مرکز نظارت اروپایی توان کنترلشان را ندارد، چه می‌توان کرد؟ به ویژه این که روابط اقتصادی ایران و چین به رغم وجود تحریم‌ها بسیار عمیق شده و روز به روز هم عمیق‌تر می‌شود به گونه‌ای که امکان اعمال هر گونه تحریم را عملا غیر ممکن می‌کند.
روزنامه نیویورک‌تایمز در ادامه به نقل قول از مایکل جاکوبسن مشاور امور امنیتی و تحریمی مرکز مطالعات خاور دور واشنگتن می‌پردازد و می‌نویسد، در وضعیت فعلی ایرانی‌ها به خوبی می‌توانند تحریم‌ها را دور بزنند. آنها می‌توانند به خوبی کار خود را انجام داده و از اشتباه‌ها درس بگیرند. به خوبی می‌دانند ایالات متحده در کدام جهت آنها را تحت فشار قرار خواهد داد و چگونه به کدام جهت متمایل شوند که کمترین هزینه را بپردازند. در خصوص شرکت‌های تجاری نیز باید بگویم بسیاری شرکت‌ها وجود دارند که به راحتی تحریم‌ها را زیر پا می‌گذارند و اهمیتی به مجازات‌ها نمی‌دهند.
دادگاه فدرال امریکا به تازگی شرکتی کلمبیایی را متهم کرده که قطعات هواپیما از کلمبیا به ایران می‌فرستاده است. حتی شرکت‌های دیگری نیز متهم شده‌اند که از طریق مالزی و سنگاپور به ایران قطعات الکترونیکی و هواپیما می‌فرستاده‌اند. چنین اتهام‌هایی متوجه شرکت‌هایی در ایرلند و هنگ‌کنگ نیز شده است. بگذریم از این که بانک‌های مهمی چون لویدز تی‌اس‌بی در لندن نیز متهم به این نوع همکاری با ایران هستند و ماه پیش 350 میلیون دلار جریمه شدند.
به همین دلیل جاکوبسن تاکید می‌کند، هر گونه تحریم سنگین علیه ایران شاید در کوتاه مدت بتواند اثر بگذارد اما خیلی زود اثر خود را از دست می‌دهد و ایران را از انزوا خارج می‌کند چرا که کشوری به بزرگی و پیچیدگی ایران راه‌های فرار از این بحران‌ها را به خوبی یاد گرفته است.
وی در نهایت توصیه می‌کند، از آنجا که پیش‌بینی این که ایران در اقتصاد جهانی به دلیل تحریم‌های سنگین‌تر منزوی شود چندان واقع‌بینانه نیست من توصیه می‌کنم که شاید بهتر باشد ایران را درگیر مسائل اقتصادی بیشتری کنیم شاید این گونه بتوان محاسبات رهبران ایران را به هم زد.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد، هفته گذشته هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه امریکا نیز گفته بود که تحریم‌های اقتصادی بر خلاف آنچه فکر می‌کنیم تاثیرات صلبی دارند تا تاثیرات ایجابی. اما بسیاری از دیپلمات‌های بارز امریکایی در پاسخ به اظهارات کلینتون می‌گویند، تحریم تنها گزینه ما است و ما باید تهران را به هر قیمتی تحت فشار بگذاریم. خصوصا این که خبر از راه‌اندازی مرکز غنی‌سازی جدیدی در نزدیکی قم دادند.
در همین رابطه یک دیپلمات امریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «اگر خودت را در آن جایگاه نگذاری نمی‌توانی درک کنی که وضعیت به گونه‌ای است که به هر ترتیب به سمت فشار به تهران در حرکت است. شاید احتمالاتی برای موفق از آب در آمدن مذاکرات وجود داشته باشد. ایرانی‌ها به خوبی هر دو طرف جریان را می‌بینند. تا زمانی که ایرانی‌ها پشت میز مذاکره هستند امریکایی‌ها تلاش می‌کنند حرفی از تحریم نزنند اما تا زمانی هم که ایرانی‌ها بر سر خواسته‌های هسته‌ایشان پافشاری می‌کنند هر گزینه‌ای نیز روی میز مطرح است. اکنون بحث تحریم بنزین و سوخت به ایران مکرر گفته می‌شود. در آن طرف اروپایی‌ها امیدوارند تحریم‌ها بتواند مردم ایران را در تنگنا قرار داده و میان دولت و ملت جدایی بیفتد و دولت مشروعیت خود را از دست بدهد.»
شاید همین دیدگاه عدم کارایی تحریم‌ها از یک سو و تلاش برای ایجاد شکاف میان دولت و ملت ایران است که سبب شده امریکایی‌ها به دنبال تحریم و قطع نظام مالی ایران بیفتند. هوارد ال پیرمن نماینده حزب دموکرات از ایالت کالیفرنیا در مجلس نمایندگان امریکا یکی از همین افرادی است که بحث تحریم‌های مالی را مطرح کرده و آن را به شدت تعقیب می‌کند. وی علاوه بر آن خواستار مجازات کشورهایی شده که خواستار ارسال سوخت به ایران هستند. برخی نیز حتی قطع سیستم الکتریسیته و برق ایران را از سیستم برق منطقه‌ای و جهانی مطرح کرده‌اند که این می‌تواند بیش از پیش ایران را تحت فشار بگذارد.
نظر شما :